Xasuxa Maqomedov
Xasuxa Maqomedov (1907[1], Aslanbek Şeripov[d] – 28 mart 1976, Şatoy rayonu, Çeçen-İnquş MSSR) — SSRİ ərazisində sonuncu qaçaqlardan biri, Şimali Qafqazda 1940—1944-cü illərdə antisovet hərəkatının iştirakçısı. Milliyyətçə çeçen olmuşdur.
| Xasuxa Maqomedov | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | öldürülüb |
| Fəaliyyəti | Abrek |
Xasuxa Maqomedov 1907-ci lin may ayının ortalarında sadə dağlı ailəsində, Qaten Qala kəndində (hazır kı Çatoy rayonunun Aslanbek Şeripov kəndi) anadan olmuşdur. Valideynləri doqquz övlada sahib idilər. Maqomedovun 18 yaşında ikən atası vəfat etmişdir.[2] Evləndikdən sonra sadə kəndli həyatı keçirir və ailəsini bununla dolandırırdı. Cavanlıqda mədrəsədə oxumuş və ərəb dilini öyrənmişdir.
1939-cu ildə Xasuxa Maqomedovun həyatında bir dönüş nöqtəsi olur. 32 yaşına qədər sadə bir kəndli həyatı keçirmişdir. 1939-cu ilin yayında o, öz həmkəndlisini qətlə yetirmişdir. Bundan sonra isə qaçaqlığa başlamışdır.[3]
Xasuxa Sovet hökumətibnə qarşı vuruşan Xasan İsrailovun dəstəsinə qoşulur. Xasan İsrailovun ölümü və Çeçen və İnquşların deportasiyasından sonra tək başına Sovet hakiyyətinə qarşı mücadilə aparır. Rəsmi dövlət məlumatına görə Xasuxa Maqomedov 194 hücum təşkil etmiş və tək başına 13 nəfərin ölümündə iştirak etmişdir. Onun öldürdükləri arasında — Rayonun DTX rəyisi, partiya-sovet fəaliyyəti işçiləri, təhlükəsizlik və milis orqanları işçiləri olmuşdur. 1976-cı ildə öldürüldüyü ana qədər qeyri-leqal vəziyyətdə olmuş və 35 il qaçaqlıq etmişdir.
1976-cı ilin martında Bena kəndinin sakinləri tərəsindən Xasuxanın kənd yaxınlığındakı dərədə olması barədə məlumat daxil olur. Artıq bu zaman onun yetmişə yaxın yaşı vardı. Onun tutulması əməliyyatına SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi, SSRİ Daxili İşlər Nazirliyi və 3394 saylı hərbi hissəsnin əsgərləri cəlb olunur. Nəticədə Xasuxa başından aldığı güllə yarasından həlak olur. Axtarış zamanı onun üzərindən TT tapancası, Mosin tüfəngi, 2 əl qumbarası və çoxlu sayda qüllə aşkar edilir. Qaçağın aÇdığı atəşdən dövlət işçisi olan Seyid Səlim Cabdarxanov həlak olmuşdur.[4] Onun dəqiq dəfn olunduğu yer bilinmir. Xasuxa Maqomedov Çeçen İçker Respublikasının "Millət şərəfi" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
- ↑ Справка об обстоятельствах обнаружения и ликвидации государственного преступника Магомадова Х..
- ↑ "Sonuncu Qaçaq. Xasuxa Maqomedov| Encyclopedia Terroristica". 2021-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-17.
- ↑ "— 25 dekabr 2010 il. — Roza Malsaqova. Qaçaqlar kimlərdir?". 2017-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-17.
- ↑ "Журнал "Чеченское общество сегодня"". 2021-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-17.
- фотографии материалов уголовного дела Arxivləşdirilib 2011-11-16 at the Wayback Machine