Tur de Frans
Tur de Frans (fr. Tour de France) — Fransada 1903-cü ildən keçirilən dünyanın ən məşhur və nüfuzlu velosiped yarışması.
Tur de Frans 21 mərhələdən ibarətdir:
- Hər mərhələ bir gün davam edir.
- Hər bir yarışçı mərhələni bitirməlidir ki, onun vaxtı qeydə alınmış və toplanmış olsun.
Yarışın tam uzunluğu — 3000-4000 km arasındadır (yollar və mərhələlərin ölçüsü hər il dəyişilir).
Baş təsnifat — toplam vaxta əsasən yarışçıların iştirakının qiymətləndirilməsidir.
Ən qısa vaxtda yarışı başa vuran velosipedçi turnirin qalibi olur.
Ən qısa vaxta görə qələbədən başqa iştirakçılar üçün bu nominasiyalar da mövcuddur:
- ən yaxşı sprinter;
- ən yaxşı dağlıq ərazi yarışçısı;
- ən yaxşı gənc yarışçı.
Bu nominasiyaların liderləri müəyyən rəngli köynəklər geyinirlər.
Sarı köynəyi Tur de Fransın ən yaxşı vaxta sahib olan lideri geyinir. Bu köynək digərləri ilə müqayisədə daha prestijli sayılır. Əvvəllər sarı səhifələri olan və yarışa sponsorluq edən qəzet liderin köynəyinə tikilirmiş. Sarı köynək geyinmək ənənəsi də o vaxtdan qalmışdır.
Sprinter hesabında lider olan velosipedçi yaşıl köynək geyinir. Ənənə 1953-cü ildən mövcuddur.
Qırmızı noxudlu ağ köynəyi ən yaxşı dağ velosipedçisi geyinir. Köynək fransızca à maillot pois rouges adlanır ki, bunun da hərfi tərcüməsi "qırmızı noxudlu köynək"dir.
Yarışın ən yaxşı gənc yarışçısı ağ köynək geyinir. Bu köynəyi geyinən velosipedçinin yarış keçirilən ilin 1 yanvarına qədər yaşı 25-dən az olmalıdır. Ənənə 1975-ci ildən mövcuddur.
Hər mərhələnin nəticəsinə görə ən aqressiv (döyüşkən, mübariz) velosipedçiyə növbəti gün qırmızı fonda yazılmış xüsusi ağ nömrə verilir. Ən vacib meyarlardan biri: hücum stili nümayiş etdirmək, davamlı həmlələr etmək sayılır. Ən aqressiv velosipedçini mütəxəssislər qrupu müəyyənləşdirir.
| İllər | Direktor |
|---|---|
| 1903 — 1939 | Anri Deqranj |
| 1947 — 1961 | Jak Qodde |
| 1962 — 1986 | Jak Qodde və Feliks Levitan |
| 1987 | Jan-Fransua Nake-Radiqe |
| 1988 | Jan-Pyer Kurkol |
| 1989 — 27 oktyabr 2005 | Jan-Mari Leblan |
| 27 oktyabr 2005 — indiyə qədər | Kristian Pryudomm |
