Təl-Əbyəz - Haqqinda Melumat

Təl-Əbyəz
Təl-Əbyəz
	تل أبيض
	36°41′51″ şm. e. 38°57′24″ ş. u.
Ölkə	Suriya;
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	350 m
Saat qurşağı	Şərqi Avropa vaxtı[d];
Əhalisi
Əhalisi	14.825 nəf. (2004) ;
Rəsmi dili	ərəb dili;
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	C5792
	Təl-Əbyəz
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təl-Əbyəz (bəzi mənbələrdə Təll-AbyadTell-Abyad və ya Tel Abyad;ərəb. تل أبيض‎, hərf. ağ təpə, kürd. Girê Spî, türk. Tellebyad,klass. süry. ܬܠ ܐܒܝܕ) — Suriyanın Raqqa mühafəzəsinin Təl-Əbyəz rayonunda şəhər, eyniadlı rayonun inzibati mərkəzi. 1921-ci ildə imzalanmış Ankara müqaviləsinin şərtlərinə görə, boyu davam edən şəhər iki yerə bölünmüş, şimal hissəsi Türkiyənin Ağcaqala şəhərinə çevrilmişdir.

Şəhər 16 iyun 2015-ci il tarixində Xalq Qoruma Dəstələri (YPG) tərəfindən ələ keçirilmişdir. Şəhər 2019-cu ilin axırlarına qədər Suriya Demokratik Qüvvələrinin nəzarəti altında olmuşdur.Türkiyə Silahlı Qüvvələri və suriyalı üsyançılar şəhəri 13 oktyabr 2019-cu il tarixində, Sülh Bulağı əməliyyatı çərçivəsində ələ keçirmişdir.

Tarix

Təl-Əbyəz və ətraf əraziləri qədim dövrlərdə Assuriya imperiyasının idarə altında idi. Burada aramilər məskən salmışdı. Təl-Əbyəz e.ə. 814-cü ildə qeyd edilmiş Yeni Assuriya dövrü arami yaşayış məntəqəsi olan ola bilər. Ərazini növbəti illərdə Roma, Bizans, Sasanilər, Əməvilər, Abbasilər və Osmanlı kimi müxtəlif imperiyalar idarə etmişdir. Təl-Əbyəz Birinci Dünya müharibəsinin axırlarına kimi Osmanlı imperiyasının suverenliyi altında qalmışdır. 1921-ci ildə imzalanmış Ankara müqaviləsinin şərtlərinə görə, şəhər iki yerə bölünmüş, şimal hissəsi Türkiyənin Ağcaqala şəhərinə çevrilmişdir.

Hökumət

Demokratik Birlik Partiyası (PYD) Təl-Əbyəz şəhərində ağsaqqallar şurası təsis etmişdir, hansı ki, ərazinin idarəetmə orqanı kimi fəaliyyət göstərir. Əldə edilən məlumatlara görə, bu şura şəhərinin etnik tərkibinə uyğun olaraq qurulmuşdur. Şura 15 nəfərdən ibarətdir, onlardan 10-u ərəb, 3-ü kürd, 1-i Suriya türkmanı, digər 1-i isə ermənidir.

Əhali

2004-cü ildə keçirilmiş əhalinin siyahıyaalmasına görə, şəhərin əhalisi 14.825 nəfərdir.

Müxtəlif mənbələrə görə, Təl-Əbyəz şəhərinin əhalisinin əksəriyyətini ərəblər təşkil edir. Əlavə olaraq, şəhərdə kürd,Suriya türkmanı və erməni azlıqları da yaşayır.

Almaniyada əsaslanmış "Kurdwatch" internet portalının verdiyi məlumata görə, Təl-Əbyəz əhalisinin əksəriyyətini ərəblər təşkil edir. Onların verdiyi məlumata görə, ərazi əhalisinin 15%-i Suriya türkmanı, 10%-i kürd, qalan hissəsi isə ərəblərdən təşkil olunmuşdur. Digər mənbələrə görə, Təl-Əbyəz əhalisinin kürd qismi ümumi əhalinin 30% ilə 55% arası olduğunu qeyd edir.

Türkiyənin Şanlıurfa ilinin hesablamalarına görə, Təl-Əbyəz əhalisinin 98%-i ərəb və Suriya türkmanlarından təşkil olunmuşdur. Əlavə olaraq, şəhər mərkəzində çoxlu Suriya türkmanı olan ailələr yaşayır.

İstinadlar

. azerbaijan-news.az (az.). "Azərbaycan". December 22, 2012. September 5, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: September 5, 2021.
. trend.az (az.). Trend News Agency. March 24, 2018. March 24, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
(az.). October 10, 2019. Archived from the original on October 16, 2019. İstifadə tarixi: October 16, 2019.
. trt.net.tr (az.). . October 14, 2019. October 16, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
↑ (PDF). ORSAM – Ortadoğu Türkmenleri Programı Rapor (türk). Ankara (№ 83): 20. November 2011. Archived from the original on 2015-10-05. İstifadə tarixi: 2019-10-16.
Master. . syriahr.com (ingilis). Syrian Observatory For Human Rights. October 10, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
. dailysabah.com (ingilis). . October 14, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
Lipinski, Edward. (ingilis). Peeters Publishers. 2000. 122–. ISBN 978-90-429-0859-8. 2019-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-16.
↑ (PDF). kurdwatch.org (ingilis). Kurdwatch. January 2016. October 17, 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: October 16, 2019.
. cbssyr.sy (ərəb). Suriya . October 31, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019. ^{[ölü keçid]}
. carnegieendowment.org (ingilis). Carnegie Endowment for International Peace. 2015. October 14, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
↑ . al-monitor.com (ingilis). Al-Monitor. December 12, 2018 tarixində .
↑ . basnews.com (ingilis). BasNews. August 6, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
. panarmenian.net (ingilis). Pan Armenian. July 7, 2015. October 16, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
. armenianweekly.com (ingilis). Armenian Weekly. December 29, 2015. November 25, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
. middleeasteye.net (ingilis). Middle East Eye. November 22, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.
(PDF). vdc-sy.info (ingilis). Violation Documentation Center in Syria. July 1, 2013. January 19, 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: October 16, 2019.

Xarici keçidlər

Vikianbarda Təl-Əbyəz ilə əlaqəli mediafayllar var.

[1] . azerbaijan-news.az (az.). "Azərbaycan". December 22, 2012. September 5, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: September 5, 2021.

[2] . trend.az (az.). Trend News Agency. March 24, 2018. March 24, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[3] (az.). October 10, 2019. Archived from the original on October 16, 2019. İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[4] . trt.net.tr (az.). . October 14, 2019. October 16, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[Türkmen-5] (PDF). ORSAM – Ortadoğu Türkmenleri Programı Rapor (türk). Ankara (№ 83): 20. November 2011. Archived from the original on 2015-10-05. İstifadə tarixi: 2019-10-16.

[6] Master. . syriahr.com (ingilis). Syrian Observatory For Human Rights. October 10, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[7] . dailysabah.com (ingilis). . October 14, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[Lipiński2000-8] Lipinski, Edward. (ingilis). Peeters Publishers. 2000. 122–. ISBN 978-90-429-0859-8. 2019-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-16.

[Kurdwatch-9] (PDF). kurdwatch.org (ingilis). Kurdwatch. January 2016. October 17, 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[census2004-10] . cbssyr.sy (ərəb). Suriya . October 31, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019. ^{[ölü keçid]}

[11] . carnegieendowment.org (ingilis). Carnegie Endowment for International Peace. 2015. October 14, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[kurds_eye-12] . al-monitor.com (ingilis). Al-Monitor. December 12, 2018 tarixində .

[Şanlıurfa-13] . basnews.com (ingilis). BasNews. August 6, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[14] . panarmenian.net (ingilis). Pan Armenian. July 7, 2015. October 16, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[15] . armenianweekly.com (ingilis). Armenian Weekly. December 29, 2015. November 25, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[16] . middleeasteye.net (ingilis). Middle East Eye. November 22, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: October 16, 2019.

[17] (PDF). vdc-sy.info (ingilis). Violation Documentation Center in Syria. July 1, 2013. January 19, 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: October 16, 2019.