Türkiyədə suriyalı qaçqınlara əleyhdarlıq — Türkiyədə suriyalılara qarşı qorxu, nifrət, etibarsızlıq, düşmənçilik, aşağılama və buna bənzər hisslərdən qaynaqlanan ayrı-seçkilik və irqçi yanaşma. 2011-ci ildə başlayan Suriyada vətəndaş müharibəsi ilə Türkiyəyə gələn suriyalılar bir çox sahədə ayrı-seçkiliyə məruz qalırlar. Tədqiqatçı Şenay Özdenin sözlərinə görə, Türkiyədə qalıcı olması düşüncəsi ilə qarşı irqçi münasibət və ifadələr artmışdır. Türkiyədə yaşayan suriyalıların 92%-i ayrı-seçkiliyə məruz qaldıqlarını bildirir.

Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının 636 nəfərlə apardığı araşdırmada iştirakçıların təxminən yarısının suriyalıları "daha az istedadlı irq" olaraq gördüyü müəyyən edilmişdir. Bundan əlavə, iştirakçıların üçdə biri suriyalı qaçqınların müharibə qurbanı olmadığına inandıqlarını bildirmişdir. İştirakçıların yarıdan çoxu suriyalılarla hər gün qarşılaşdıqlarını bildirsələr də, onların yalnız 22%-i suriyalılarla hər hansı təmasda olduğunu bəyan etmişdir.

Türkiyədəki iqtisadi problemlər və işsizlik bəziləri tərəfindən suriyalı qaçqınlarla əlaqələndirilir. Bu problemlərin suriyalılara qarşı mənfi baxışı gücləndirdiyi və irqçiliyi daha çox tətiklədiyi bildirilir. Araşdırmalar göstərir ki, əhalinin iqtisadi cəhətdən zəif hissəsi, xüsusən də suriyalı qaçqınları iqtisadi problemlərin əsas günahkarı kimi görür. Bəzi mənbələrə görə, suriyafobiya ən çox iqtisadi vəziyyəti zəif olanlar tərəfindən həyata keçirilir və bunun əsas səbəbinin daha çox ucuz işçi qüvvəsi tələb edən sektorlarda çalışan suriyalı qaçqınlar olduğu göstərilir.

Araşdırmalara görə, suriyalıların ucuz işçi qüvvəsi tələb edən işlərdə çalışması yerli əhalinin maaşlarının azalmasına səbəb olur ki, bu da suriyalılara qarşı aqressiv münasibəti artırır. Bu səbəblərə görə suriyalılara qarşı irqçi zorakılıq cəhdləri ilə qeyri-rəsmi işləyən suriyalılar arasında əlaqə qurulur. Seçki dövründə suriyafobiya artmışdır. Siyasi partiyaların seçki vasitəsi kimi suriyalılarla bağlı siyasi açıqlamalar və açıqlamalar verməsi birbaşa suriyalıların məruz qaldığı irqçi hücumlarla bağlıdır.

Kirayə haqqının artmasına və bazarlarda qiymət artımına görə suriyalı qaçqınları məsuliyyət daşıyanlar da var. Sığınacaq və Miqrasiya Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri Mətin Çorabatırın sözlərinə görə, suriyalılara qarşı bu qərəz və irqçi münasibətin səbəbi sosial mediada yayılan yanlış məlumatlardır. Bundan əlavə, qeyri-hökumət təşkilatları və tədqiqatçılar medianın verdiyi xəbərlərdə suriyalılar üçün istifadə edilən dil və üslubun suriyalılara qarşı irqçi hücumlara və davranışlara səbəb olduğunu bildirir, sosial mediada suriyafob postların paylaşıdlığını qeyd edirlər. Dövlətin suriyalılara etdiyi yardımlarda şəffaflığın olmaması cəmiyyətdə nifrət nitqini artırır.

2021-ci ildə Qaziantepdə aparılan araşdırmaya görə, suriyalılar arasında ən böyük narahatlığın irqçilik və iqtisadi problemlər olduğu müəyyən edilmişdir. Eynilə, Sığınacaq və Miqrasiya Araşdırmaları Mərkəzindən Mətin Çorabatırın sözlərinə görə, Türkiyədəki bütün suriyalılar irqçi ritorika və hərəkətlərə məruz qalırlar.

Müəllimlər suriyalı tələbələrin bir qisminin daim təcrid və təzyiq psixologiyasında olduqlarını, buna uyğun olaraq qaydasızlıqda həddi aşan davranışların müşahidə edildiyini bildirirlər. Suriyalılarla birlikdə məktəblərdə işləyən və tükənmişlik sindromu olan müəllimlər məktəbdə zorakılığın artdığını bildirirlər.