Syanbilər (Çincə: 鮮卑, pinyin: Xiānbēi, Wade-Giles: Hsien-pi), MonqolustanMancuriya sərhədləri civarında yaşamış köçəri tayfa.


Çin tarixi
Çin tarixi
Mədəniyyət • Din • Fəlsəfə • Mifologiyası
Dao • Daosizm • Leqizm • Tao Te Çinq • Konfutsiçilik • Kon Fu Dzı • Lao-tszı • Moizm • Mo-tszı • İn və Yan •  • 36 stratagem • Citkundo • Kunq-fu • Tay çi çuan  • Uşu • Vin Çun • Dim Mak • Şaolin
Sya sülaləsi
Şan sülaləsi
Çjou sülaləsi
Şərqi Çjou Yaz-Payız
Döyüşən çarlıqlar
— qarışıq dövr
Han sülaləsi
Qərbi Han
Sin sülaləsi, Van Man
Şərqi Han
Üç çarlıq
Vey
Şu U
Qərbi Çzin
16 barbar Şərqi Çzin
Cənub və Şimal sülalələri
Suy sülaləsi
Tan sülaləsi
Çin Respublikası

Etnik yapısı konusunda Monqol tezi, tezi, Monqol və Türk boylardan yaranan bir konfederasiya olduğuna dair tez de vardır.

(烏桓 wū huán) konfederasyonu Hunların cənibi-şərqində Sien-Pi'ler Hiung nuların şimal-şərqində oluşturmuşdur. Hun birliyindən qopan bu topluluqlar eski ortaqlarına saldırmışdır. Syanbilərin qalxış dönəmi Hunların yıxılma dönəmine denk gəlməkdedir. 87 ilə 93 illər arasında Hunların iki (hökmdarlarını) öldürmüşdilər.

Syanbilərin ən namlı hökmdarları II yüzilin ortalarından 181 ilina qədər taxtda qalmış (檀石槐 tan shíhuái, 136 – 181) olmuşdur. Tan Şıhuay məğlub etmeyi bacarmış və torpaqlarını İli çayına qədər genişlətmişdir. Çox dəfə (158 ilində ilə birlikdə) Çin səddini aşmışdır. Oğulları və qardaşı oğlanları onun yerini tutamamış və beləcə Sien Pi konfederasyonu 233 ilində dağılmışdır.

Syanbilərin bir bölümü (遼東)dan doğru hərəkət etmiş və orada (Murong Jun (慕容 mùróng huàng, ? – 360) başçılığı altında 352 ilində güney Hunları məğlub etmişdir. Orada qurdukları ( və ) çox ayaqda duramamış və 370 ilində eyni kendileri kimi qısa ömürlü (前秦) sülaləsini quran tibetli Di tayfasından (苻健)a yenik düşmüşdür. Ancaq 16 il sonra 386 ilində bu bölgədə Tabğaclar (Tuoba) Tuoba Gui (拓跋珪) qurmuşdur. Tabgaçlar da Syanbilərin zamanında bir Syanbi boyuydu.

Syanbilərin başlıca qolları

Cənub Syanbi: (段), (慕容), (宇文)

Qərb Syanbi: (拓跋) => siyaseti => Yuan (元)

Şimal Syanbi: (慕容吐谷渾) 'Hunlar' çağında 'Syanbi' tayfalarının başçısı, "Tanşihuai, 10 ayda doğulmuşdur".

Syanbi Sülaləsi

Syanbi Sülaləsi
Dövləti Qurucusu Tarixi
拓跋猗盧 315 – 376
前燕 慕容皝 337 – 370
後燕 慕容垂 384 – 409
西秦 乞伏國仁 385 – 431
南涼 禿髮烏孤 397 – 414
南燕 慕容徳 400 – 410
北魏 拓跋珪 386 – 534
東魏 元善見 534 – 550
西魏 元宝炬 535 – 556
北齊 宇文覚 550 – 577
北周 高洋 557 – 581
楊堅 581 – 618

İstinadlar

  1. Wolfgang-Ekkehard Scharlipp Die frühen Türken in Zentralasien, (Orta Asya'nın eski Türkleri) Darmstadt 1992, S. 10

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023