Kiswahili sözü ərəb dilindəki sāhil ساحل: sawāhil سواحل (sahil) sözünün cəm halıdır. wa- önşəkilçisi ilə birlikdə işləndiyində söz , ki- önşəkilçisi ilə birlikdə işləndikdə isə (Kiswahili — "sahil sakinlərinin dili") onların dilini bildirir.

Suahili bantu dillərindən biridir. Cozef Qrinberqin genetik təsnifatına görə bantu dilləri daxildirlər.

M. Qasrinin görə, suahili dili G42 qrupuna /Cənubi//Mərkəzi/G — daxildir.

Müxətlif məlumatlara görə suahili 2,5–5 milyon insanın ana dilidir. Bundan başqa 50–70 milyon insan ondan ikinci və ya üçüncü danışıq dili kimi istifadə edir.

Suahili Tanzaniyada (1967-ci ildə) və Keniyada (1974-cü ildə) rəsmi dil elan olunub. Uqanda hökuməti 1992-ci ildə bu dilin ibtidai məktəblərdə məcburi tədrisinə başlamış, 2005-ci ildə isə onu rəsmi diil elan etmişdir.

Suahili dilində Tanzaniya əhalisinin təxminən 90 % danışır (təxminən 39 milyon insan). Təhsilli keniyalıların da çoxu bu dildə sərbəst danışır, çünki o, Keniyada məktəbin birinci sinfindən məcburi tədris olunur. Konqo Demokratik Respublikasının 5 əyalətinin əhalisi də suahili dilində danışır. Bu dildən Burundinin, Ruandanın, Mozambikin, Somalinin, Malavinin və Zambiyanın şimal bölgələrinin əhalisinin müəyyən hissəsi də istifadə edir.

Mayotta da daxil olmaqla Komor adalarında və komor diasporu arasında da dilinin dialektləri geniş yayılmışdır ki, onlar da bir qayda olaraq suahilinin dialektləri hesab edilir.

Müasir standart suahili Zənzibar dialektinə əsaslanır. Suahilinin bir tərəfdən dialektlərini dialektlərindən, digər tərəfdən isə dialektlərini başqa dillərdən ayırmaq çox çətindir və onların siyahısına dair fikir ayrılıqları mövcuddur:

• kiunquca: Zənzibar şəhərinin və ətraf bölgələrinin dialekti;
• kutumbatu və kimakunduçi: vilayətinin dialekti;
• kisetla: ciddi şəkildə picinləşmiş suahili variantı. Avropalılarla danışarkən istifadə olunur;
• Nayrobi suahilisi: Nayrobi dialekti;
• kipemba: yerli dialekti;
• kinqvana: Konqo Demokratik Respublikasının dialekti.

Müasir suahili latın qrafikası ilə yazılır. Bu əlifba Avropalı missionerlər tərəfindən XIX əsrin ortalarından bölgəyə gətirilmişdir. X əsrdən XIX əsrin ortalarına qədər isə suahili ərəb əlifbası ilə (köhnə suahili yazısı) yazılmışdır. Bu əlifba ilə suahili dilində yazılmış ən məşhur əsər XVIII əsrə aid olan "İrakli haqqında kitab" eposudur. İlk əsərin ilk əlyazısının tarixi 1728-ci ilə təsadüf edir.

Müasir əlifbada 24 hərf var, Q və X hərfləri istifadə olunmur, C hərfi isə sadəcə ch hərf birləşməsində istifadə olunur.

• Internet Living Swahili Dictionary
• 2016-03-08 at the Wayback Machine
• Süahili dilini öyrənmək üçün materiallar (rusca-suahilicə danışıq kitabı, lüğətlər, dərs kitabları)
• 2021-03-23 at the Wayback Machine