Stiven Volfram 1933-cü ildə Almaniyanın Vestfali regionundan İngiltərəyə mühacirət etmiş yəhudi ailəsində dünyaya gəlib. Onun atası, Hüqo Volfram yazıçı olub və anası Sibill Volfram, Oksford Universitetində fəlsəfə üzrə professor kimi fəaliyyət göstərib.

Təhsildə inanılmaz uğurlarına görə uşaqlıqda vunderkind Stiveni "kiçik Eynşteyn" adlandırıblar. O, İton kollecində təhsil alıb. Volfram 15 yaşında olarkən elementar zərrəciklər fizikası haqqında məqaləni dərc etdirir, 17 yaşında Oksford Universitetinə daxil olur. Bir il sonra ağır kvarkların istehsalı üzrə böyük marağa səbəb olan işini nəşr etdirir.

Volfram 1978-ci ildən öz tədqiqatlarını Kaliforniya Texnologiya İnstitutunda davam etdirir. Burada o, ilk dəfə kosmologiya və sadə zərrəciklərin fizikası arasında əlaqəyə nəzər yetirir, sonra güclü əlaqələr nəzəriyyəsiyi və hüceyrə avtomatı ilə məşğul olur. Volfram 1979-cu ildə doktorluq (PhD) elmi dərəcəsinə layiq görülür.

Həmin ildən 1981-ci ilə qədər universitetdə SMP (Symbolic Manipulation Program, Mathematica-nın sələfi) kompüter cəbr sisteminin hazırlanması işinə rəhbərlik edir, ancaq SMP-la bağlı intellektual mülkiyyət haqqında mübahisələrə görə o, universiteti tərk edir.

Volfram 1983-cü ildə Perspektivli Tədqiqatlar İnstitutuna işə düzəlir. O, burada kriptoqrafiyada və hidrodinamikada tətbiq edilən hüceyrə avtomatları modeli üzərində işləyir. Volfram 1986-cı ildən İllinoys Universitetində fəaliyyət göstərməyə başlayır.

O, 1987-ci ildə Şampeyndə proqram təminatının buraxılışı ilə məşğul olan Wolfram Research şirkətinin əsasını qoyur. Volfram hazırda da İllinoysda yerləşən bu kompaniyanın prezidentidir.

1988-ci ilin iyununda dərc edilmiş Mathematica sisteminin inkişafına, həmçinin onun “Kompleks sistemlər” (ing. Complex Systems) jurnalının ilk buraxılışına başlanılır.

Onun Cefri Foksla birlikdə kvant xromodinamikası sahəsindəki reallaşdırdığı işlər indiyə qədər hissəciklərin eksperimental fizikasında istifadə olunur.

Volframın elementar zərrəciklər fizikası, kosmologiya və informatika sahələri üzrə gördüyü işləri ona yüksək səviyyəli mükafatlardan birini — Makarturov fondu tərəfindən təqdim olunan “Dahi üçün qrant”ı qazandırıb.

Volfram 2009-cu ildə Münhen Texniki Universitetində Fridrix Lüdviq Baura mükafatını alıb.

2002-ci ildə onun “Elmin yeni görünüşü” (ing. A New Kind of Science) kitabı işıq üzü görüb. Bu kitab məhsuldar işdən çox onilliyin nəticəsi kimi dəyərləndirilib və bestseller olub.

Stiven Volfram 1988-ci ilin iyun ayının Mathematica proqramını ictimaiyyətə təqdim etdi.

Mathematica - Wolfram Research şirkətinin kompüter cəbr sistemidir. Analitik dəyişikliklər, həm də sayca hesablamalar üçün bir çox funksiyaları özündə əks etdirir. Bundan başqa, proqram funksiyaların ikiölçülü və üçölçülü qrafikləri, sərbəst həndəsi fiqurların çəkilməsi, təsvirlərin və səsin idxalı və ixracı daxil olmaqla qrafika və səslə işi dəstəkləyir. Mathematica elmi və texniki hesablamaların hər budağında peşəkarlar tərəfindən praktik olaraq hər yerdə istifadə edilən say, simvolik və qrafik məlumatların emalı üçün aparıcı proqram məhsuludur. Mathematica istifadəçilərə karandaşsız, kalkulyatorsuz və ya adət edilmiş mürəkkəb proqram yanaşması olmadan riyaziyyatın gücündən istifadəyə, həllə və əyani təqdim etməyə imkan verir. Proqramın xüsusiyyətlərinə elementar riyazi funskiyalar kitabxanası, xüsusi riyazi funksiyalar kitabxanası, qrafikləri analiz etmək və göstərmək üçün alətlər, matrislər üzərində əməliyyatlar aparmaq üçün alətlər, komplex ədədləri dəstəkləmə, səs, şəkil dalğalarını analiz etmək üçün kitabxana, paralel hesablama üçün alətlər, qrup nəzəriyyəsi funksiyaları, kəsilən və kəsilməz hesablamalar üçün ədədi və simvolik alətlər və kombinatoryal məsələlər üçün alətlər daxildir.

S.Volfram yenilənmiş versiya olan Mathematica 9.0.1-i bu ilin fevral ayının 2-də istifadəyə verib.

Stiven Volfram 2009-cu ilin martında öz bloqunda WolframAlpha bilik bazası və hesablama alqoritmləri dəstinin işə salındığını elan etdi. Həmin ilin 16 may tarixindən sistemə azad giriş təmin olundu.

WolframAlpha sorğunun nəticəsi olaraq riyaziyyat, fizika, astronomiya, kimya, biologiya, tibb, tarix, coğrafiya, siyasət, musiqi, kinematoqrafiya, həmçinin məşhur insanlar və internet-saytlar haqqında informasiyaları əhatə edən şəxsi bilik bazasına əsaslanaraq cavab hazırlayır. O, müxtəlif ölçü vahidlərinin arasında məlumatları tərcümə etmək, hesablama sistemləri, ardıcıllığın ümumi düsturunu seçmək, kəsr ədədləri üçün mümkün bağlı formaları tapmaq, məbləği hesablamaq, hüdudlar, inteqrallar, tənliklər və tənliklər sistemlərini həll etmək, matrislərlə əməliyyatlar etmək, sayların və həndəsi fiqurların xüsusiyyətlərini müəyyən etmək imkanlarına malikdir.

WolframAlpha mühərriki təbii dilin işlənməsi (hazırda yalnız ingilis), sorğulara cavablar üçün alqoritmlərin böyük kitabxanası və NKS-yanaşmaya əsaslandırılıb. O, Mathematica dilində yazılıb və təxminən 5 milyon sətir təşkil edir, hal-hazırda təxminən 10000 prosessorda yerinə yetirilir.

Wolfram-dərsliklər üçün Wolfram Educationda qeydiyyatdan keçmək və interaktiv dərsliklərin test versiyalarına çıxış əldə etmək olar. WolframAlpha-nın 2009-cu il, 19 oktyabr tarixindən iPhone (sonra iPad), 6 oktyabr 2010-cu ildən isə Android üçün proqramı buraxılıb. Apple iOS əməliyyat sistemi üçün hazırlanmış Siri virtual assistenti öz funksiyaları sırasında WolframAlpha xidmətinin dəstəyinə malikdir.

Stiven Volfram 2012-ci ilin 8 fevralında WolframAlpha Pro versiyasının buraxdı. Bu, abunəçilərə ödənişli yeni funksional imkanlar təklif edir.

Əsas xüsusiyyəti ilkin cədvəl məlumatları, təsvirlər, audio, XML, həmçinin onlarla ixtisaslaşdırılmış elmi, tibbi və riyazi format daxil olmaqla bir çox avtomatik analiz üçün faylların və məlumatların tipinin yüklənməsi imkanından ibarətdir.

Başqa funksional imkanlar arasında genişləndirilmiş klaviaturanın mövcudluğu, CDF (hesablanan sənədlərin formatı) ilə interaktivlik, məlumatların yüklənməsi, fərdi qurma və qrafik və cədvəl nəticələrinin saxlanılmaları yer alır.

Yeni ödənişli imkanların tətbiqindən başqa, WolframAlpha Pro buraxılışı saytın pulsuz versiyasında bir sıra müsbət dəyişikliklərə səbəb oldu.

• Cahangir Atakişiyev. . № 42 (789), 1 noyabr 2013, səh.27.  (az.)

• Cosma Shalizi. . İstifadə tarixi: 12 April 2015.
• .