Poruq (lat. Stachys) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Poruq | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Cins:
Poruq
|
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Bu cinsin Yer kürəsinin mülayim iqlim qurşaqlarında və subtropik vilayətlərdə bitən 300 növə yaxın, Azərbaycanda isə 23 növ birillik və çoxillik bitkiləri məlumdur. Onlardan təxminən 15 növündən, o cümlədən aşağıdakı növdən yaşıllaşdırmada istifadə edilir: Yunlu poruq (S. lanata) azyarpaqlı gövdələri 60 sm hündürlüyə çatan kökümsovlu, çoxillik bitkidir. Gülləri yalançı çiçək köbəsindən ibarət sünbülşəkilli çiçək qrupunda yığılmışdır. İkidodaqlı çiçək tacı çəhrayı ya da çahrayımtıl-bənövşəyi rənglidir. Bu bitkinin vətəni Rusiyanın cənub rayonları, Zaqafqaziya Türkiyənin qərb vilayətləri və İranın şimalıdır. Yunlu poruq 1782-ci ildən gülçülükdə geniş istifadə olunur. Poruğu toxumlarla və kolun bölünməsi ilə çoxaltmaq olar. Bordürlərdə vaxtaşırı yararsız çiçəkləri kəsilərsə çox gözəl görünür. Poruğun yarpaqlarından dəstə bağlanarkən istifadə edilir.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Aspasia E.Mey. ex Pfeiff.
- Bonamya Neck.
- Chamaesphacos Schrenk ex Fisch. & C.A.Mey.
- Eriostemum Steud.
- Eriostomum Hoffmanns. & Link
- Galeopsis Moench
- Galeopsis Hill
- Koevia Krestovsk.
- Lamiostachys Krestovsk.
- Olisia Spach
- Ortostachys Fourr.
- Stachyus St.-Lag.
- Tapeinanthus Boiss. ex Hohen.
- Tetrahitum Hoffmanns. & Link
- Thuspeinanta T.Durand
- Trixago Haller
- Trixella Fourr.
- Zietenia Gled.
Növləri
- Boiss.
- Hook.f.
- Hemsl.
- Pers.
- L.
- Stachys affinis Bunge
- E.Mey. ex Benth.
- Schltdl. & Cham.
- Doğu & Bağcı
- Stachys ajugoides Benth.
- B.R.Keener & L.J.Davenp.
- Markgr.
- Stachys albens A.Gray
- Lindl.
- N.E.Br.
- Ramamoorthy
- Boiss. & Heldr.
- T.C.E.Fr.
- L.
- P.H.Davis
- Sm.
- Sümbül
- Hiern
- M.Bieb.
- Vis. & Pancic
- (L.) L.
- Ayasligil & P.H.Davis
- Epling
- D.B.Poind. & J.B.Nelson
- Hornem.
- Codd
- Phil.
- Vahl
- Rouy
- Sebsebe
- Greenm.
- L.H.Bailey
- B.L.Turner
- Stachys arvensis (L.) L.
- Michx.
- Hedge
- K.Koch
- Benth.
- Benth.
- Micevski
- Briq.
- Boiss. & Kotschy
- Sebsebe
- R.Bhattacharjee & Hub.-Mor.
- Kit Tan & Yıldız
- Dörfl. & Hayek
- Boiss.
- G.A.Mulligan & D.B.Munro
- Ö.Güner
- A.Gray
- Boiss.
- Schweinf. ex Baker
- Bunge
- Kunth
- Skan
- Boiss.
- Schltdl. & Cham.
- Bojer ex Benth.
- de Noé
- Benth.
- Benth.
- Launert
- (Benth.) Boiss.
- P.H.Davis
- R.R.Mill
- K.Koch
- Epling
- Bory & Chaub.
- Bory & Chaub.
- (R.Bhattacharjee) Rech.f.
- J.B.Nelson & D.A.Rayner
- R.Bhattacharjee & Hub.-Mor.
- Stachys chamissonis Benth.
- Ayasligil & P.H.Davis
- Bunge ex Benth.
- Kit Tan & Sorger
- Boiss. & Heldr.
- L'Hér.
- Boiss. & Heldr. ex Benth.
- Small
- Stachys coccinea Ortega
- Brandegee
- Codd
- Stachys cordata Riddell
- Prain
- Pers.
- Briq.
- L.
- Rech.f.
- Fırat & Ö.Güner
- Banks ex Benth.
- Kotschy ex Gemici & Leblebici
- Briq.
- A.Pool
- Stachys debilis Kunth
- Brenan
- Legué
- Launert
- Benth.
- Boiss.
- Benth.
- Benth.
- Coss.
- de Noé
- Boiss.
- Kunth
- J.B.Nelson
- Gürke
- Epling
- Benth.
- P.H.Davis
- Rech.f.
- Briq.
- Hedge
- Benth.
- Skan
- Benth.
- Shuttlew. ex Benth.
- Sosn. ex Grossh.
- Pau
- Hedge
- Bornm.
- M.Bieb.
- Dinç & Dogu
- C.Y.Wu
- L.
- Benth.
- Y.B.Harv.
- Post
- Hutch. & E.A.Bruce
- Floden
- Nábelek
- Epling
- L.
- G.Taylor
- Rech.f.
- C.Presl
- Boiss. & Heldr.
- Benth.
- Lindl.
- E.Mey.
- Nábelek
- de Noé ex Batt.
- Akçiçek & Firat
- Epling
- J.G.González
- A.Pool
- Epling
- All.
- Epling
- Rzed. & Calderón
- Briq.
- Vatke
- B.L.Turner
- Pursh
- Regel
- R.Bhattacharjee
- Boiss.
- Hiern
- Hedge
- Burch. ex Benth.
- Boiss.
- Michx.
- Burch. ex Benth.
- M.Bieb.
- (Schrenk ex Fisch. & C.A.Mey.) Sennikov
- J.B.Nelson
- Hausskn. & Bornm.
- Benth.
- Aiton
- Halácsy
- R.Bhattacharjee
- Ö.Güner
- Griseb.
- B.L.Turner
- Sebsebe
- Benth.
- Rech.f.
- Kaynak, Daskin & Yilmaz
- Knorring
- Boiss. & Hohen.
- (Vaniot) Dunn
- Sebsebe
- Gürke
- Boiss. & Hohen.
- R.Kr.Singh & Sanjeet Kumar
- Benth.
- Benth.
- Rzed. & Calderón
- (Bornm.) Rech.f.
- Small
- Lavandayarpaq poruq (Stachys lavandulifolia Vahl)
- Boiss. & Buhse
- Griseb.
- Bornm. & Gauba
- Benth.
- Benth.
- Burch. ex Benth.
- Boiss. & Kotschy
- Boiss. & Balansa
- Jamzad
- Benth.
- Benth.
- Rech.f. & Goulimy
- B.L.Turner
- Briq.
- Ilçim, Çenet & Dadandi
- (Post) R.R.Mill
- Gouan
- Viv.
- G.P.Fleming, J.B.Nelson & J.F.Towns.
- Feld & O.Koenen
- Hausskn. & Bornm. ex P.H.Davis
- Hand.-Mazz.
- Vis.
- Kotschy & Boiss.
- Benth.
- de Noé
- Petrov ex Magnier
- Ö.Güner
- (Boiss.) Akçiçek & Dirmenci
- Rouy
- B.L.Turner
- Willd.
- B.L.Turner
- Batt. & Pit.
- Sieber ex Spreng.
- Benth.
- R.Bhattacharjee
- Yıld.
- Hochst.
- B.R.Keener & L.J.Davenp.
- Briq.
- Desf.
- Rech.f.
- Boiss.
- Benth.
- Labill.
- Epling
- Waldst. & Kit.
- Wall. ex Benth.
- Boiss. & Balansa
- Boiss.
- MacOwan
- Phil.
- (L.) Briq.
- Baker
- Hedge
- L.
- Stachys palustris L.
- Mouterde
- Phil.
- Vis.
- Grossh.
- B.L.Turner
- Dombey ex Benth.
- Rech.f.
- Vatke
- Benth.
- Nutt.
- M.Martens & Galeotti
- Boiss.
- Boiss. & Balansa
- Briq.
- Griseb.
- Greenm.
- Sebsebe
- Gürke
- C.Y.Wu
- R.Bhattacharjee & Hub.-Mor.
- Banks & Sol.
- (Wedd.) Briq.
- Stachys pycnantha Benth.
- J.K.Morton
- Epling
- Montbret & Aucher ex Benth.
- L.
- Skan
- Hedge
- Codd
- R.Kr.Singh
- Cham.
- Nutt. ex Benth.
- A.Pool
- J.M.Wood & M.S.Evans
- R.Bhattacharjee
- (Desf.) Boiss.
- A.Gray
- Moc. & Sessé ex Benth.
- Hedge
- Skan
- Aiton
- Montbret & Aucher ex Benth.
- Jord. & Fourr.
- Rzed. & A.García
- B.L.Turner
- Montbret & Aucher ex Benth.
- Coss. & Balansa
- Vatke
- Skan
- Vatke
- Firat
- Pančić
- P.H.Davis
- Cav.
- Halácsy
- E.Mey.
- Gürke
- C.A.Mey.
- Ö.Güner & Akçiçek
- Schltr.
- Gand.
- Kit Tan & Yıldız
- R.Bhattacharjee & Hub.-Mor.
- Burch. ex Benth.
- Choisy ex DC.
- Contandr. & Quézel
- Baker
- L.
- Sm.
- Wall. ex Benth.
- Heldr.
- Stachys sprucei Briq.
- Boiss.
- G.A.Mulligan & D.B.Munro
- Greene
- C.Y.Wu
- Rech.f.
- Skan
- Montbret & Aucher ex Benth.
- Benth.
- Mərcanotuçiçək poruq (Stachys sylvatica L.)
- C.Y.Wu
- Kapeller
- B.L.Turner
- Epling
- Willd.
- Boiss. & Heldr.
- K.Koch
- Davidov
- Benth.
- Sennikov
- B.L.Turner
- Boiss.
- B.L.Turner
- Poir.
- Baker
- Aitch. & Hemsl.
- Kunze ex Benth.
- MacOwan
- Kit Tan & Sorger
- Trautv.
- (Regel) Popov ex Knorring
- Rzed. & Calderón
- Hausskn.
- Skan
- A.Pool
- Epling
- Briq.
- Greene
- Rech.f.
- Bory & Chaub.
- Montbret & Aucher ex Benth.
- Boiss.
- Rzed. & Calderón
- Yıldız, Dirmenci & Akçiçek
- Kit Tan & Hedge
- (Schischk. ex Grossh.) R.R.Mill
- C.Y.Wu
- Hedge
- Dinç
- L.Wu & Y.P.Chen
- Formánek
- Skan
- Eig