Hirkan məryəmnoxudu (lat. Teucrium hyrcanicum) - məryəmnoxudu cinsinə aid bitki növü.
Hirkan məryəmnoxudu | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Hirkan məryəmnoxudu
|
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik bitkidir. Gövdəsi düz və ya qalxan, hündürlüyü 30-80 sm, sadə və ya az budaqlanan, sıx yumşaqtüklü, bəzən aşağısı qırmızımtıldır. Yarpaqları saplaqlı, 1-2 sm uzunluqda, uzunsov yumurtavari, kənarları yarımdairədişli, üstü yaşıl, altı sıx tüklü olduğundan bozumtuldur. Çiçəkqrupu 20- 25 sm qədər uzunluqda, dar uzun silindrik sünbülvaridir. Kasacığı 3–5 mm uzunluqda, zınqırovvari, ikidodaqlı, tüklüdür. Tacı fırfır, nadir hallarda ağ rəngli, kasacıqdan uzundur, xaricdən qısa tüklənmişdir. Meyvələri 1 mm uzunluqda, yumru, vəzilidir.
Yayılması
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi və Xəzər sahili ovalıqlarının rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Meşələrdə, kolluqlarda, bağlarda, arx kənarlarında bitir. Teucrium hircanicum L.
Hündürlüyü (20) 30-60 (80) sm, gövdəsi düz və ya əsasından az əyilib qalxan, sadə və ya az budaqlanan, sıx yumşaq aralı tüklü, aşağı hissədə qırmızımtıl rəngdə olan çoxillik ot bitkisidir.
Yarpaq
Yarpaqları saplaqlı, yumurtaşəkilliuzunsov və ya uzanmış yumurtaşəkilli-uzunsov, təpə hissəyə doğru tədricən daralandır. Qaidə hissəsi ürəkşəkilli və ya kəsilmiş, kənarları dairəvi dişli, üst tərəfdən yaşıl, alt tərəfdən ağımtıl və ya sıx yumşaq tükləri olduğuna görə boz rəngdədir.
Çiçək
Çiçək qrupu uzun, sünbülşəkilli, dar silindrik, tədricən uc hissəyə doğru daralandır, uzunluğu 20-25 sm-dir. Çiçək saplağı qısa, kasacıqdan qısadır. Tac fırfır rəngli, üst səthi qısa tüklü, 1,5 dəfə kasacıqdan qısadır.
Meyvə
Fındıqcalar 1 mm uzunluqdadır, şarşəkillidir, vəziciklidir.
Çiçəkləməsi
İyun-Avqust (Sentyabr)
Meyvə verməsi
İyul-Sentyabr
Azərbaycanda yayılması
Samur-Şabran oval., BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, AlazanƏyriçay, KQ mərkəzi, Lənk. dağ., Lənk. oval. Ovalıqdan orta dağ qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti
Meşələrdə, kolluqlarda, bağlarda, suvarma kanalları boyunca rast gəlinir.
İstinadlar
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
- Флора Азербайджана. Баку: Изд. АН Азерб.ССР, 1950-1961, Т. I-VIII.
- ↑ Eldar Şükürov.İsmayıllı rayonu meşə bitkilərinin bələdçi kitabı,Bakı 2016