Almatı yemişanı

Almatı yemişanı (lat. Crataegus almaatensis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.

Almatı yemişanı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: Yemişan Növ: Almatı yemişanı
Beynəlxalq elmi adı
Crataegus almaatensis Pojark., 1950
Şəklin VikiAnbarda axtarışı NCBI   510711 EOL   636306

Təbii yayılması

Vətəni Orta Asiyadır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 4-6 m-ə çatan, yumru çətirli ağacdır. Yarpaqlarının diametri 7-8 sm, ayanın üst səthi tünd-yaşıl, alt səthi açıq-yaşıldır, aprelin ikinci yarsında kütləvi yarpaqlama müşahidə olunur. Çiçəkləri ağdır, diametri 1,2 sm-ə qədər olan çətir çiçək qrupuna yığılmışdır. Mayın axırı və iyunun birinci ongünlüyü daxil olmaqla 13-15 gün ərzində çiçəkləyir. Meyvələrin diametri 1,3-1,6 sm, yumru, tünd-qırmızı çəyirdəkmeyvədir, sentyabrın birinci ongünlüyündə yetişir. Vegetativ və toxumla çoxaldılır.

Ekologiyası

İşıqsevəndir, soyuq, tüstü və qaza davamlı bitkidir.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanın bəzi bölgələrində becərilir.

İstifadəsi

Almaata yemişanının meyvəsi, yarpağı və çiçəyi xalq təbabətində böyük müalicəvi əhəmiyyətə malikdir. Qrup və tək əkinlərdə, qoruyucu meşə zolaqlarının salınmasında istifadə edilir. Park və bağların yaşıllaşdırılmasında tətbiq edilir.