Simko Şəqaqi ( kürd. Simkoyê Şikakî; 1887 – 30 iyun 1930, Üşnəviyyə, Qərbi Azərbaycan ostanı), əsl adı İsmayıl ağa Şəqaqi ( kürd. Smayîl Axayê Şikak ) — kürd siyasətçi və inqilabçı, İran Kürdüstanında İran hakimiyyətinə qarşı üsyan edən Şəqaqi tayfasının lideri.
Simko Şəqaqi | |
---|---|
kürd. Simkoyê Şikak | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1887 |
Vəfat tarixi | 30 iyun 1930 |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Hərbi fəaliyyəti | |
Döyüşlər | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İranın şimal-qərbində Urmiya şəhəri yaxınlığında Barandüz çayının yanında yerləşən qalasının sahibi olan kürd feodal ailəsində anadan olmuşdur. O, 1918-ci ilin yayında kürd ərazilərində İran hakimiyyətinə qarşı mübarizəyə başlamışdır. 1920-ci ilə qədər İran Azərbaycanının Urmiya gölünün qərbində yerləşən hissəsi faktiki olaraq onun nəzarəti altında idi. Onun Xoyda aysorlara qarşı qırğınlarda iştirak etdiyi və öz hərəkətləri ilə Salmasda aysorların müsəlmanlara qarşı qırğına səbəb olduğu məlumdur.
Yaratdığı və rəhbərlik etdiyi kürd kəndlilərinin ordusu ilə onu nəhəng döyüş qüvvəsinə çevirmiş, bir neçə dəfə İran ordusu üzərində böyük qələbələr qazanmış, regionun bir sıra şəhərlərini tutmuşdur. Bir neçə dəfə şah hökuməti onu kürd muxtariyyətinin yaradılması ilə bağlı danışıqlara başlamağa çağırmışdır. 30 iyun 1930-cu ildə İran qoşunlarının pusqusuna düşmüş və döyüşdə həlak olmuşdur.
İstinadlar
- M. Th. Houtsma, E. van Donzel, E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, 1993, ISBN 90-04-08265-4, p. 290
- C. Dahlman, "The Political Geography of Kurdistan", Eurasian Geography and Economics, pp. 271-299, No.4, Vol.43, 2002. p.283
- John Joseph, "The Modern Assyrians of the Middle East: Encounters With Western Christian Missions, Archaeologists, and Colonial Power (Studies in Christian Mission) (Hardcover)", BRILL, 2000. p. 147: "Simko and his men had escaped to Khoi where they took part in the massacre of Assyrians
- Maria T.O’Shea. . New York. 2004. səh. . ISBN 0-415-94766-9.
- B. O'Leary, J. McGarry,The Future of Kurdistan in Iraq, University of Pennsylvania Press, 355 pp., ISBN 0-8122-1973-2 (see p.7)