Silahlı qüvvələri olmayan ölkələrin siyahısı — rəsmi olaraq silahlı qüvvələrə malik olmayan suveren dövlətlərin siyahısı. Bu siyahıda Quam, Bermuda adaları və Puerto-Riko kimi asılı ərazilər götürülmür. Asılı ərazilərin müdafiə ehtiyacını başqa ölkələr qarşılayır. Burada "silahlı qüvvələr" termini hökumət tərəfindən maliyyələşdirilən və həmin hökumətin daxili və xarici siyasətində istifadə edilən hər hansı bir müdafiə orqanına deyilir. Bu siyahıda olan bəzi ölkələrin (məsələn, İslandiya və Monako) daimi ordusu yoxdur, buna baxmayaraq onlar qeyri-polis hərbi qüvvəyə malikdirlər.
Burada adı sadalanan 21 ölkənin çoxunun keçmiş bir işğalçı ölkə ilə uzun müddətli sazişi var. Buna bir misal olaraq Fransa və Monako arasındakı sazişi götürmək olar. Onlar arasındakı saziş 1918-ci ildə imzalanmışdır. (abr. ) ölkələri olan Marşall adaları, Mirkoneziya Federativ Ştatları (abr. MFŞ) və Palau öz müdafiə məsələlərində söz hüququna malik deyillər və beynəlxalq münasibətlərində az fəaliyyət göstərirlər. Məsələn, MFŞ Amerika Birləşmiş Ştatları ilə müdafiə sazişi imzalayan zaman, burada zəif bir nötqə yaranmışdı, çünki ölkə ABŞ yardımından çox asılı olmuşdu.Andorranın kiçik bir ordusu var və zəruri olduğu vaxtda müdafiə yardımı ala bilər.İslandiyanın ABŞ-la 2006-cı ildə sona çatan var idi. Bu sazişə əsasən İslandiyanın müdafiəyə ehtiyacı olanda, ABŞ onu bununla təmin edəcəkdi.
Qalan ölkələr öz müdafiələrinə məsuldurlar. Onlar ya hər hansı bir silahlı qüvvələr olmadan, ya da məhdudi silahlı qüvvələrlə fəaliyyət göstərirlər.Kosta-Rika və Qrenada kimi ölkələr prosesinə məruz qalıblar. Samoa kimi ölkələr silahlı qüvvələri olmadan qurulublar. Bunun başlıca səbəbi həmin ölkələrin müstəqillik qazandıqları ildən bəri başqa ölkələr tərəfindən müdafiə edilmələridir. Siyahıda sadalanan ölkələrin hamısı "qeyri-hərbiləşdirmə" vəziyyətindədirlər.
ABŞ-nin Haitini 1994-cü ildə işğal etməsindən sonra, ölkəni 1992-ci ildən bəri idarə edən hərbi xunta devrilmiş və ölkənin silahlı qüvvələri ləğv edilmişdir. 2017-ci ildə sona çatmasından sonra, Haiti hökuməti bərpa edildiyini açıqlamışdır.
Silahlı qüvvələri olmayan ölkələr
Ölkə | Şərhlər | İstinad(lar) |
---|---|---|
Andorra | Andorranın daimi ordusu yoxdur, lakin İspaniya və Fransa ilə müdafiə müqavilələri imzalamışdır. Ölkənin kiçik könüllü ordusu mərasimlərdə iştirak etmək üçün fəaliyyət göstərir. Hərbiləşdirilmiş Andorra Polis Müdaxilə Qrupu (terrorizmlə mübarizə və girovların idarəetməsi mövzularında təlim almışdır) milli polisin bir hissəsidir. Ölkədə hərbi müdafiənin təmin edilməsinə Fransa və İspaniya kömək edir. | |
Dominika | Dominika 1981-ci ildən bəri daimi orduya malik deyil. Ölkədə hərbi müdafiəni Regional Təhlükəsizlik Sistemi təmin edir. | |
Qrenada | Qrenadanın 1983-cü ildə ABŞ tərəfindən işğal edilməsindən bəri daimi orduya malik deyil. Qrenada Krallıq Polis Qüvvəsi ölkənin daxili təhlükəsizliyinin qorunub saxlanması üçün hərbiləşdirilmiş bir xüsusi xidmət bölməsi idarə edir. Ölkədə hərbi müdafiəni Regional Təhlükəsizlik Sistemi təmin edir. | |
Kiribati | Kiribari Konstitusiyasına əsasən, fəaliyyətinə . Kiribatinin dövlət polis dövlət polis qüvvəsinə daxili təhlükəsizliyin qorunması üçün bir daxildir. Dəniz Kəşfiyyat Bölməsinin işçiləri kiçik atıcı silahlardan istifadə edirlər. Qurum "Teanoai" adlı kiçik bir malikdir. Ölkədə hərbi müdafiənin təmin edilməsinə Avstraliya və Yeni Zelandiya kömək edir. | |
Lixtenşteyn | Lixtenşteyn 1868-ci ildə çox bahalı hesab etdiyindən ləğv etmişdir. Ölkə konstitusiyasına görə ordu sadəcə müharibə vaxtı təsis edilə bilər, ancaq bu hadisə heç vaxt baş verməyib. Buna baxmayaraq, Lixtenşteyndə və "SWAT" komandası fəaliyyət göstərir. Onlar, ölkənin daxili təhlükəsizliyini təmin etmək üçün əməliyyatlar keçirirlər və atıcı silahlar daşıyırlar. Ölkədə hərbi müdafiənin təmin edilməsinə Avstriya və İsveçrə kömək edir. | |
Marşall adaları | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri tək qüvvə . Marşall adalarının dövlət polis qüvvəsinə daxili təhlükəsizliyin qorunması üçün bir daxildir. Dəniz Kəşfiyyatı Bölməsi işçiləri kiçik atıcı silahlardan istifadə edirlər. Qurum "Lomor" adlı kiçik bir malikdir. qanunlarına əsasən, ölkədə hərbi müdafiəni Amerika Birləşmiş Ştatları təmin edir. | |
Mikroneziya | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri heç bir təsis edilməmişdir. Fəaliyyətinə icazə verilən tək qüvvə . Mikroneziyanın dövlət polis qüvvəsinə daxili təhlükəsizliyin qorunması üçün bir daxildir. Dəniz Kəşfiyyatı Bölməsi işçiləri kiçik atıcı silahlardan istifadə edirlər. Qurum "Azadlıq" (ing. Independence) adlı kiçik bir malikdir. qanunlarına əsasən, ölkədə hərbi müdafiəni Amerika Birləşmiş Ştatları təmin edir. | |
Nauru | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri rəsmi bir ordu təsis edilməmişdir, lakin ölkədə daxili təhlükəsizliyin qorunub saxlanılmasıı üçün nisbətən fəaliyyət göstərir. Ölkədə hərbi müdafiənin təmin edilməsinə Avstraliya kömək edir. | |
Palau | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri tək qüvvə . Palaunun dövlət polis qüvvəsinə ölkədə daxili təhlükəsizliyin qorunması üçün 30 nəfərlik bir daxildir. Dəniz Kəşfiyyatı Bölməsi işçiləri kiçik atıcı silahlardan istifadə edirlər. Qurum "Prezident H.İ. Remelik" adlı kiçik bir malikdir. qanunlarına əsasən, ölkədə hərbi müdafiəni Amerika Birləşmiş Ştatları təmin edir. | |
Sent-Lüsiya | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri tək qüvvə . Sent-Lüsiyanın dövlət polis qüvvəsinə daxili təhlükəsizliyin qorunması üçün 116 nəfərlik bir və daxildir. Ölkədə hərbi müdafiəni Regional Təhlükəsizlik Sistemi təmin edir. | |
Sent-Vinsent və Qrenadin | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri tək qüvvə . Sent-Vinsent və Qrenadinin dövlət polis qüvvəsinə 94 nəfərlik iki kiçik hərbiləşdirilmiş qüvvədən və ibarətdir. Bu vahidlərin ikisi də ölkənin daxili təhlükəsizliyini qoruyur. Leytenant Deyvid Robin istisna olmaqla, bütün Sahil Mühafizə komandirləri keçmiş Krallıq donanması zabitləri olublar. Ölkədə hərbi müdafiəni Regional Təhlükəsizlik Sistemi təmin edir. | |
Samoa | Ölkənin əsasının qoyulduğu tarixdən bəri tək qüvvə <no wiki/> Samoanın dövlət polis qüvvəsinə ölkədə daxili təhlükəsizliyin qorunması bir daxildir. Dəniz Kəşfiyyatı Bölməsi işçiləri kiçik atıcı silahlardan istifadə edirlər. Qurum "Nafanua" kiçik bir malikdir. 1962-ci il Dostluq sazişinin qanunlarına əsasən, ölkədə hərbi müdafiəni Yeni Zelandiya təmin edir. | |
Solomon adaları | Maintained a until a heavy ethnic conflict, in which intervened to restore law and order. Since then no military has been maintained, however, there is a relatively large , and a for internal security. The Maritime Surveillance Unit is equipped with small arms, and maintains two , the Auki and the Lata. Defense and policing assistance was the responsibility of the until June 30, 2017. | |
Tuvalu | Since the country's foundation has been formed; however, there is a small , and a for internal security. The Maritime Surveillance Unit is equipped with small arms, and maintains one , the Te Mataili. | |
Vatikan | Maintains a for internal policing. The is an armed unit charged with protecting the Pope, although it is officially under the authority of the , not the Vatican City State. There is no defense treaty with Italy, as it would violate the Vatican's neutrality, but informally the protect Vatican City. The and were abolished in 1970. |
İstinadlar
- . Mfa.is. 2017-04-27 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- (fransız). Gouv.mc. 2019-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- . Rohan.sdsu.edu. 1 yanvar 2002. 30 aprel 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- . Cia.gov. 2020-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- Hara, Kimi. . Japan Focus. 8 fevral 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- . BOE.es. 30 iyun 1996. 2018-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- . CIA World Factbook. 1990. 2016-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 27 fevral 2008.
- . Usmilitary.about.com. 2009-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- ↑ . United States Department of State. 2018-12-11 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- Şançe, Don A. . Articles.latimes.com. 17 may 1990. 2014-04-29 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- "Costa Rica". World Desk Reference. Archived from the original on February 11, 2008. Retrieved 2008-02-27.
- . TopTenz.net. İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- . Demilitarization. 25 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 aprel 2018.
- Editorial, Reuters. . 2022-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-28.
- Casmin, İvan Martin. . 2022-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-28.
- . Cia.gov. 10 July 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 may 2018.
- . Turisme.andorralavella.ad. 17 may 2011. 30 October 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 1 may 2018.
- . APRED. 30 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 may 2018.
- . CIA World Factbook. 3 March 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 1 may 2018.
- . Freedom House. 7 March 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 may 2018.
- Australian Government, Department of Defence. . Defence.gov.au. 20 noyabr 1943. 2 may 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 may 2018.
- . United States Department of State. 3 May 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2018.
- (PDF). 16 may 2013 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 may 2018.
- . United States Department of State. 24 August 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . www.freedomhouse.org. 2012-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-28.
- . TopTenz.net. İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . United States Department of State. 29 avqust 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . Cia.gov. 7 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . www.freedomhouse.org. 2013-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-28.
- . The World Factbook. 17 sentyabr 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . Gunpolicy.org. 18 iyul 2010. 18 July 2010 tarixində . İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . Cia.gov. 3 may 2010. 4 may 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . Rohan.sdsu.edu. 21 noyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2012.
- . Freedom House. 17 September 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2018.
- . Encyclopedia of the Nations. 2018-12-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-02-27.
- . Freedom House. 2013-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-17.
- . State.gov. 2012-02-07. 2012-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-06-17.
- . Rslpf.com. 4 noyabr 1961. 29 November 2006 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2018.
- . Nationmaster.com. 16 December 2006 tarixində . İstifadə tarixi: 27 may 2018.
- . Rohan.sdsu.edu. 27 oktyabr 1979. 22 iyun 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2018.
- . Security.gov.vc. 25 mart 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2018.
- . The World Factbook. 2007-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyul 2018.
- . State.gov. 1 fevral 2012. 2002-06-06 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyul 2018.
- . Freedom House. 2013-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyul 2018.
- . Australian Government Department of Defense. August 17, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-27.
- 9 may 2012 tarixindən Wayback Machine saytında 2012-05-09 at the Wayback Machine, 2014-04-28 at the Wayback Machine.
- . Freedom House. 2013-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-17.
- . Cia.gov. 2016-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-17.
- . RAMSI. 2012-04-26. 2019-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-06-17.
- . World Health Organization. 2011-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-02-27.
- ↑ (PDF). 2018-10-03 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-28.
- . World Desk Reference. November 22, 2006 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-27.
- (PDF). 2013-06-22 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-04-28.
- . Cia.gov. 2020-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-17.
- . Amazon.co.uk. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-06-17.
Mənbələr
- Barbi, Kristofi. La non-militarisation et les pays sans armée : une réalité (fransız). Flendruz: APRED. 2001.
- Barbi, Kristofi. . Working Papers from the Åland Islands Peace Institute (ingilis). Mariehamn: The Åland Islands Peace Institute. 2015. 2017-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-28.
Xarici keçidlər
- oxu.az saytında.
- trend.az saytında.