Syanbilər (Çincə: 鮮卑, pinyin: Xiānbēi, Wade-Giles: Hsien-pi), MonqolustanMancuriya sərhədləri civarında yaşamış köçəri tayfa.


Çin tarixi
Çin tarixi
Mədəniyyət • Din • Fəlsəfə • Mifologiyası
Dao  • Daosizm  • Leqizm  • Tao Te Çinq  • Konfutsiçilik  • Kon Fu Dzı  • Lao-tszı  • Moizm  • Mo-tszı  • İn və Yan  •  • 36 stratagem  • Citkundo  • Kunq-fu  • Tay çi çuan  • Uşu  • Vin Çun  • Dim Mak  • Şaolin
Sya sülaləsi
Şan sülaləsi
Çjou sülaləsi
Şərqi Çjou Yaz-Payız
Döyüşən çarlıqlar

Xəta: Şəkil etibarsızdır və ya mövcud deyil.

— qarışıq dövr
Han sülaləsi
Qərbi Han
Sin sülaləsi, Van Man
Şərqi Han
Üç çarlıq
Vey
Şu U
Qərbi Çzin
16 barbar Şərqi Çzin
Cənub və Şimal sülalələri
Suy sülaləsi
Tan sülaləsi
Çin Respublikası

Etnik quruluşu mövzusunda Monqol tezisi, tezisi, Monqol və Türk boylardan yaranan bir konfederasiya olduğuna dair tezisi də var.

(烏桓 wū huán) konfederasiyası Hunların cənub-şərqində Sien-Pi'ler Hiung nuların şimal-şərqində qurulmuçdur. Hun birliyindən qopan bu topluluqlar keçmiş ortaqlarına hücum çəkmişdir. Syanbilərin qalxış dövrü Hunların yıxılma dövrü təsadüf eləyir. 87-ci illə 93-cü illər arasında Hunların iki (hökmdarlarını) öldürülmüşdülər.

Syanbilərin ən adlı-sanlı hökmdarı II yüzilliyin ortalarından 181-ci ilə qədər taxtda qalmış (檀石槐 tan shíhuái, 136 – 181) olmuşdur. Tan Şıhuay məğlub etməyi bacarmış və torpaqlarını İli çayına qədər genişlətmişdir. Bir çox dəfə (158-ci ildə ilə birlikdə) Çin səddini aşmışdır. Oğulları və qardaşı oğlanları onun yerini tuta bilməmiş və beləcə Sien Pi konfederasiyası 233-cü ildə dağılmışdır.

Syanbilərin bir bölümü (遼東)dan doğru hərəkət etmiş və orada (Murong Jun (慕容 mùróng huàng, ? – 360) başçılığı altında 352-ci ildə güney Hunları məğlub etmişdir. Orada qurduqları ( və ) çox ayaqda dura bilməmiş və 370 ilində eyni özləri kimi qısa ömürlü (前秦) sülaləsini quran tibetli Di tayfasından (苻健)a məğlub olmuşdur. Ancaq 16 il sonra 386-cı ildə bu bölgədə Tabğaclar (Tuoba) Tuoba Gui (拓跋珪) qurmuşdur. Tabğaclar da Syanbilərin zamanında bir Syanbi boyu idi.

Syanbilərin başlıca qolları

Cənub Syanbi: (段), (慕容), (宇文)

Qərb Syanbi: (拓跋) => siyaseti => Yuan (元)

Şimal Syanbi: (慕容吐谷渾) 'Hunlar' çağında 'Syanbi' tayfalarının başçısı, "Tanşihuai, 10 ayda doğulmuşdur".

Syanbi Sülaləsi

Syanbi Sülaləsi
Dövləti Qurucusu Tarixi
拓跋猗盧 315 – 376
前燕 慕容皝 337 – 370
後燕 慕容垂 384 – 409
西秦 乞伏國仁 385 – 431
南涼 禿髮烏孤 397 – 414
南燕 慕容徳 400 – 410
北魏 拓跋珪 386 – 534
東魏 元善見 534 – 550
西魏 元宝炬 535 – 556
北齊 宇文覚 550 – 577
北周 高洋 557 – 581
楊堅 581 – 618

İstinadlar

  1. Wolfgang-Ekkehard Scharlipp Die frühen Türken in Zentralasien, (Orta Asya'nın eski Türkleri) Darmstadt 1992, S. 10

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023