Shahed 171 Simorgh
Shahed 171 Simorgh (Azərbaycan dili: “Simurq quşu” və ya “Zümrüd quşu”; bəzən S-171), Shahed Aviasiya Şirkəti tərəfindən istehsal edilmiş olan, İranın reaktiv təyyarələrə dəstək məqsədilə istifadə etdiyi “uçan qanad” (Flying wing) dizayınına malik olan PUA-sıdır.[1]
| Shahed 171 Simorgh | |
|---|---|
 | |
| İstismarçılar | |
| Baza modeli | Lockheed Martin RQ-170 Sentinel |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İran tərəfindən ələ keçirilmiş Lockheed Martin RQ-170 Sentinel Pilotsuz uçuş aparatının tam ölçülü kopyasıdır.[1] Shahed 171 Simorgh Pilotsuz uçuş aparatı RQ-170 aparatına əsaslanan, İranın uçan qanadlı pilotsuz uçuş aparatlarından biri və Saegheh ilə birlikdə, istifadə edilən və eyni zamanda onunla tez-tez qarışıq salınan, Saegheh pilotsuz uçuş aparatının daha kiçik versiyasıdır. İlk uçuşunu 2014-cü ildə həyata keçirmişdir.[2] Hal-hazırda İran Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən istifadə edilir.
Simurq pilotsuz uçuş aparatının, eniş çarxlarına və şinlərə qədər olan hissəsi Lockheed Martin RQ-170 Sentinelin dəqiq bir nüsxəsidir.[3] Əsasən fiberglas (şüşə lif) materialından istifadə edilərək istehsal olunduğu görünür.[3] Bir tədqiqatçı iddia edir ki, çəkisi, mühərriki və dözümlülüyü RQ-170-dən zəifdir.[4]
İran aparatın döyüş sursatları ilə silahlandırıla biləcəyini iddia etməsi[5] Qərb analitikləri tərəfindən mübahisələrə səbəb olmuşdur.[3]
2014-cü ildə Simurq “ucuz saxta” adlandırılmış və İranın yaydığı fotolar “xam örnəklər” hesab edilmişdir.[3] Müstəqil analitiklər, məsələn, uçan qanad dizaynı üçün uçuşa nəzarət sisteminin çox tələbkar olduğuna işarə edərək Saegheh-ə ciddi şübhə etdiklərini ifadə etmişdirlər.[6]
2014-cü ildəki məlumata görə ikisi istehsal mərhələsində idi.[7] 2014-cü ildə İran tərəfi bildirmişdir ki, 2015-ci ilin mart ayına qədər dörd ədədi xidmətə qəbul ediləcək.[8]
PUA ilk dəfə 2015-ci ilin may ayında görülmüşdür və 2016-cı ilin oktyabr ayında İranın dövlət televiziyasında aparatın uçuş kadrları göstərilmişdir.[9] Ceynin (Jane) təhlili PUA-nı Kaşan Hərbi Hava Bazasına yerləşdirmişdir.[9][10]
Simurqun faktiki olaraq hər hansısa bir əməliyyat zamanı istifadə edilməsi məlum deyil və ola bilər ki, 2018-ci ildən sonra layihəyə son verilmişdir.[11]
Bəzi mənbələr bir ədəd Shahed 171-in 2018-ci ilin fevral ayında baş vermiş olan İsrail-Suriya münaqişəsi zamanı vurulmuş ola biləcəyini bildirirlər, lakin vurulmuş PUA, ehtimal ki, ona çox oxşar olan Saegheh olmuşdur.[1]
- ↑ 1 2 3 "Sentinels, Saeqehs and Simorghs: An Open Source Survey of Iran's New Drone in Syria". bellingcat. 13 February 2018. 18 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 August 2019.
- ↑ Opall-Rome, Barbara. "Israel Air Force says seized Iranian drone is a knockoff of US Sentinel". 13 February 2018.
- ↑ 1 2 3 4 "Iranian Copy of U.S. Unmanned Stealth Aircraft is a Fake - USNI News". 12 May 2014. 1 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 August 2019.
- ↑ Ahmad, Naveed. "The Advent of Drones: Iran's Weapon of Choice" (PDF). International Institute for Iranian Studies (Rasanah). 2 June 2019.[ölü keçid]
- ↑ "Farsnews". en.farsnews.com. 2019-08-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-24.
- ↑ Rawnsley, Adam. "Iran's Stealth Drone Claims Are Total BS". 30 November 2014. 18 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 August 2019.
- ↑ Wright, Galen. "The Arkenstone - ارکنستون: Translation - Interview with Gen. Hajizadeh and Technical Descriptions of Features from the IRGC-ASF's Recent Exhibition". 14 May 2014. 17 April 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 August 2019.
- ↑ "Farsnews". en.farsnews.com. 2018-11-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-24.
- ↑ 1 2 "Iranian 'stealth' UAV test site identified - IHS Jane's 360". 8 October 2016. Archived from the original on 8 October 2016. İstifadə tarixi: 24 August 2019.
- ↑ "Iran's Simorgh Test Site Identified". Offiziere.ch. 8 October 2016. 21 October 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 August 2019.
- ↑ Frew, Joanna. "Drone Wars: The Next Generation: An overview of current operators of armed drones" (PDF). Oxford: Drone Wars UK. May 2018. səh. 12. 2022-08-17 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-08-24.