Semantik veb

Semantik veb və ya Veb 3.0 — Ümumdünya Hörümçək Toru Konsorsiumu (W3C) tərəfindən müəyyən edilmiş standartlar vasitəsilə Ümumdünya hörümçək torunun genişlənməsidir. Semantik vebin məqsədi internet məlumatlarını maşın tərəfindən oxunabilən etməkdir.

Web3 ilə səhv salmayın.

Semantikanın verilənlərlə kodlaşdırılmasını təmin etmək üçün (ing. Resource Description Framework; RDF) və (ing. Web Ontology Language) kimi texnologiyalardan istifadə olunur. Bu texnologiyalar metaməlumatı formal şəkildə təmsil etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, ontologiya anlayışları, və əşyaların kateqoriyalarını təsvir edir. Bu daxil edilmiş semantika verilənlər üzərində əsaslandırma və müxtəlifnövlü məlumat mənbələri ilə işləmək kimi əhəmiyyətli üstünlüklər də təklif edir.

Bu standartlar internetdə, əsasən RDF-də olduğu kimi ümumi məlumat formatlarını və mübadilə protokollarını təşviq edir. W3C-yə görə, "Semantik veb məlumatların proqram, şirkət və cəmiyyət sərhədləri arasında paylaşılmasına və təkrar istifadə edilməsinə imkan verən ümumi bir çərçivəni təmin edir." Buna görə də Semantik veb müxtəlif məzmun və məlumat tətbiqləri arasında birləşdirici kimi qiymətləndirilir.

Termin Tim Berners-Li tərəfindən istifadə edilib. Maşınlar tərəfindən emal oluna bilən məlumat şəbəkəsi, yəni mənasının çoxunun bir şəbəkə üçün istifadə edilmişdir. Tənqidçiləri onun məqsədəuyğunluğundan şübhələnsələr də, tərəfdarları iddia edirlər ki, və informasiya elmləri, sənaye, biologiya və sahəsindəki tətbiqlər artıq bu konsepsiyanın orijinallığının etibarlılığını sübut edib.

Berners-Li ilk olaraq 1999-cu ildə Semantik veb haqqında fikirlərini bu cür ifadə etdi:

İnternetdəki [kompüterdəki] bütün məlumatları — məzmunu, əlaqələri və insanlar ilə kompüterlər arasındakı əməliyyatları təhlil edə bilmək xəyalım var. Bunu mümkün edən "Semantik veb" hələ ortaya çıxmayıb, lakin bu yarandıqda, ticarətin, bürokratiyanın və gündəlik həyatımızın gündəlik mexanizmləri maşınlarla danışan maşınlar tərəfindən idarə olunacaq. İnsanların əsrlər boyu təriflədiyi "" nəhayət reallaşacaq.

Berners-Li, və tərəfindən 2001-ci ildə məqaləsində mövcud internetin Semantik vebə çevrilməsinin gözlənilən bir təkamül olduğu təsvir edilmişdir. 2006-cı ildə Berners-Li və həmkarları bildirdilər ki: "Bu sadə ideya… böyük ölçüdə həyata keçirilməmiş qalır". 2013-cü ildə təxminən ümumilikdə 250 milyondan 4 milyonundan çoxunda Veb domenində Semantik veb işarələməsi var idi.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Semantic Web at W3C: 2023-05-31 at the Wayback Machine
  2. . 2012-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-22.
  3. . 2009-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-22.
  4. Chung, Seung-Hwa. . Computer Reviews Journal. 2018: 8–29. ISSN . 2020-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-22.
  5. . World Wide Web Consortium (W3C). November 7, 2011. December 5, 2003 tarixində . İstifadə tarixi: November 26, 2011.
  6. . Bloomberg. 2018-05-28 tarixində . İstifadə tarixi: 14 April 2018.
  7. Berners-Lee, Tim; James Hendler; Ora Lassila. . Scientific American. May 17, 2001. October 31, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: July 2, 2019.
  8. Lee Feigenbaum. . Scientific American. May 1, 2007. March 24, 2010 tarixində . İstifadə tarixi: February 24, 2010.
  9. Berners-Lee, Tim; Fischetti, Mark. . . 1999. . ISBN 978-0-06-251587-2.
  10. Berners-Lee, Tim; Hendler, James; Lassila, Ora. (PDF). Scientific American. 284 cild no. 5. May 17, 2001. 34–43. JSTOR . October 10, 2017 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 13, 2008.
  11. Nigel Shadbolt; Wendy Hall; Tim Berners-Lee. (PDF). Intelligent Systems. 2006. March 20, 2013 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 13, 2007.
  12. Ramanathan V. Guha. . 2013 Keynote. 2013. April 5, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: March 8, 2015.

Əlavə ədəbiyyat

  • Liyang Yu. . Springer. December 14, 2014. ISBN 978-3-662-43796-4.
  • Aaron Swartz's A Programmable Web: An unfinished Work donated by Morgan & Claypool Publishers after 's death in January 2013.
  • Grigoris Antoniou, . A Semantic Web Primer, 2nd Edition. The MIT Press. March 31, 2008. ISBN 978-0-262-01242-3.
  • Allemang, Dean; Hendler, James; Gandon, Fabien. Semantic Web for the Working Ontologist : Effective Modeling for Linked Data, RDFS, and OWL (Third). [New York, NY, USA]: ACM Books; 3rd edition. August 3, 2020. ISBN 978-1450376143.
  • ; Markus Krötzsch; Sebastian Rudolph. . CRCPress. August 25, 2009. ISBN 978-1-4200-9050-5.
  • Thomas B. Passin. Explorer's Guide to the Semantic Web. Manning Publications. March 1, 2004. ISBN 978-1-932394-20-7.
  • Jeffrey T. Pollock. . For Dummies. March 23, 2009. ISBN 978-0-470-39679-7.
  • Hitzler, Pascal. "A Review of the Semantic Web Field". Communications of the ACM. 64 (2). February 2021: 76–83. doi:.
  • Unni, Deepak. . Nature Scientific Data. 10 (1). March 2023: 127. Bibcode:. doi:. PMC  (). PMID  ().

Xarici keçidlər

— Rəsmi saytı

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023