Saegheh-2 (Azərbaycan dili: “İldırım”) Shahed Aviasiya Sənayesi tərəfindən istehsal olunmuşİranın turbofan/pistonla işləyən uçan qanad dizayınına malik olan çoxməqsədli Pilotsuz uçuş aparatıdır. İran tərəfindən ələ keçirilmiş və əks-mühəndislik üsulu ilə Lockheed Martin RQ-170 Sentinel Pilotsuz uçuş aparatının baza modeli əsasında istehsal edilmişdir. Ancaq Lockheed Martin RQ-170 Sentinel Pilotsuz uçuş aparatından daha kiçik və əhəmiyyətli dərəcədə fərqlidir. Bu PUA Shahed 171 Simorgh ilə birlikdə İranın iki uçan qanad dizayınına malik olan PUA-larından biridir.
Saegheh | |
---|---|
İstismarçılar | |
Baza modeli | Lockheed Martin RQ-170 Sentinel |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Saegheh 2016-cı ilin oktyabr ayında ortaya çıxmışdır.
Bir sıra mənbələr Seagheh dronunun silah daşıma qabiliyyətinə şübhə etdiklərini və bu dronun yalnız İSR (kəşfiyyat, nəzarət, hədəf alınma) platforması olduğunu söylədilər.
2017-ci ildə 10 ədəd Saegheh dronu istehsal edilmişdi və İran Silahlı Qüvvələri 2025-ci ilə qədər ən azı bu drondan 50 ədəd almağı planlaşdırır.
İlk uçuşunu 2014-cü ilin noyabr həyata keçirmişdir.2016-cı ilin oktyabr ayından hərbi xidmətə qəbul edilmişdir. Hal-hazırda İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Hava Qüvvələri tərəfindən istifadə edilir. 2019-cu ilə olan məlumata görə 50 ədədi istehsal edilmişdir.
Variantları
Saegheh üçün texniki, ancaq təxminən 6-7 m ətrafında qanad uzunluğunun olduğu güman edilir.
“Saegheh” PUA-ları “Shahed” aviasiya sənayesi şirkəti tərəfindən istehsal olunan və uçan qanad dizayınına malik olan çoxməqsədli pilotsuz uçuş aparatlarıdır. “Saegheh-1” və “Saegheh-2” adlı versiyaları mövcuddur.
Saegheh-1
Saegheh-1 ilk dəfə 2016-cı ildə İrana məxsus olan bir silah sərgisində təqdim edilmişdir.
İran dövlət xəbərləri, “Saegheh-1” dronunun dörd ədəd “Sadid-1” Tank əleyhinə idarəolunan raket daşıya biləcəyini iddia etmişdir. İran hökuməti PUA-nın uçduğunu nümayiş etdirmədi və ya onun mənzilinin nə qədər olduğunu bildirmədi. Saegheh-1-də aydın hədəfləmə/optik sistem yox idi.
Saegheh dronunun ilk modellərində Simorgh/RQ-170 dronlarındakı frontal hava qəbulu (öndən hava qəbulu) olmamışdır.
“Saegheh-1” ilk dəfə 2016-cı ildə İranda keçirilən silah sərgisində təqdim edilib.
İran tərəfindən ələ keçirilən ABŞ-a məxsus “Lockheed Martin” şirkətinin RQ-170 “Sentinel” pilotsuz uçuş aparatının baza modelinin bazasında istehsal edilib. Lakin ölçülərinə görə “Lockheed Martin” aparatından daha kiçikdir. İlk uçuşunu 2014-cü ilin noyabr həyata keçirən PUA 2016-cı ilin oktyabr ayında silahlanmaya qəbul edilib. Bir sıra mənbələr “Seagheh” dronunun silah daşıma qabiliyyətinə şübhə edərək onun yalnız kəşfiyyat, müşahidə və hədəfi izləmə platforması olduğunu iddia edir.
2017-ci ildə artıq 10 ədəd “Saegheh” istehsal edilmişdi. Onlar İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən istifadə edilir. 2019-cu ilə olan məlumata görə, bu PUA-dan artıq 50 ədəd də istehsal edilib və onlar İran Silahlı Qüvvələri tərəfindən əldə edilib.
“Saegheh” üçün texniki cəhətdən, ancaq təxminən 6-7 m ətrafında qanad uzunluğunun olduğu güman edilir. İran dövlət KİV-ləri “Saegheh-1” dronunun dörd ədəd “Sadid-1” tank əleyhinə idarəolunan raket daşıya biləcəyini iddia edir. İran hökuməti PUA-nın uçuşlarını nümayiş etdirməyib. Onun TTX Taktiki-Texniki Xüsusiyyətləri)-sı tam məlum deyil. “Saegheh-1”də optik elektron sistemlər diqqəti cəlb etmir, onların ön hava qəbulediciləri də olmayıb.
Saegheh-2
Bu model həm də Shahed 191 olaraq tanınır. Daha sonra nümayiş olunan modellərdə frontal hava qəbulu (öndən hava qəbulu) var. Ehtimal budur ki, yalnız pistonlu mühərrikə sahib olan modellərdə frontal hava qəbuledici yoxdur. PUA, uçuş-enmə zolağında sürətlə hərəkət edən bir vasitəyə (yəqin ki, Toyota hilux yük maşınları) quraşdırılmış xüsusi relslərdən çıxır və geri çəkilə bilən eniş xizəkləri ilə uçuş zolağında bərpa olunur.
Shahed 191 daxilində iki ədəd Sadid-1 raketi daşıyır və geri çəkilə bilən eniş xizəklərinə enir. Shahed 191, 300 km/saat sürətlik kreyser sürətinə, 4,5 saatlıq hava qalma müddətinə, 450 km-lik mənzilə və 50 kq yük götürmək qabiliyyətinə sahibdir. Xidmət tavanı 25.000 futdur.
Fars Xəbər Agentliyi “Saegheh-2” dronunun nin Suriyadakı döyüşlərdə istifadə edildiyini bildirir.
Pər ilə işləyən versiyası
2019-cu ildə keçirilmiş müharibə oyunlarında İran pər ilə təchiz etdiyi Saegheh variantını nümayiş etdirmişdir. Sadid-1 silahlarını gövdə xaricinde daşıyır və sabit eniş xizəklərinin üzərinə enir. Shahed 191 variantındakı kimi havaya qalxır.
Bu model həm də “Shahed 191” olaraq tanınır. Bu modellərdə ön hava qəbuledicisi mövcuddur. PUA uçuş-enmə zolağında sürətlə hərəkət edən bir vasitəyə (yəqin ki, “Toyota Hilux” yük maşınlarına) quraşdırılan xüsusi katapultdan buraxılır, enməsi isə geri çəkilən xizəkləri vasitəsi ilə həyata keçirilir.
“Saegheh-2” daxilində iki ədəd “Sadid-1” raketi daşıyır. PUA 300 km/saat kreyser sürətinə, 4.5 saat havada qalma müddətinə, 450 km-lik uçuş məsafəsinə, 25000 fut uçuş yüksəkliyinə və 50 kq faydalı yük daşımaq qabiliyyətinə malikdir.
“Fars” xəbər agentliyi “Saegheh-2” dronunun Suriyadakı döyüşlərdə istifadə edildiyini bildirir. PUA-ların bir neçəsi İsrail və ABŞ tərəfindən döyüşlərdə məhv edilib, onların tədqiqatını aparan mütəxəssislər İran istehsalı vasitələri yüksək qiymətləndirib. Məsələn, İsrail Hərbi Hava Qüvvələrinin briqada generalı Tomer Bar “Saegheh-2” PUA-sını olduqca inkişaf etmiş və qərb texnologiyasını özündə əks etdirən vasitə kimi təsvir edib.
Əməliyyat tarixi
1 oktyabr 2018-ci il tarixində İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Hava Qüvvələri, Suriyanın şərqindəki Albu Kamal bölgəsindəki hədəflərə hücum etmək üçün sözdə Saegheh PUA da daxil olmaqla ballistik raketlər və dronlardan istifadə etdi. İran əvvəlcə Saegheh dronunu gövdəsinin altından asılmış dörd ədəd “Sadid-1” raketi ilə təchiz edilmiş vəziyyətdə göstərsə də, bu hadisənin yayılmış videolarında “Saegheh” dronunun daxilindəki 4 bombadan cəmi bir Sadid-1 bombasını buraxdığı görülmüşdür. Müstəqil analitiklər videoya tənqidi yanaşmışdırlar.
İsrail Silahlı Qüvvələri, 2018-ci ilin fevral ayında baş vermiş olan İsrail-Suriya hadisəsi zamanı bir Saegheh dronunu vurmuşdur. The Times of Israel (İsrail zamanı) xəbər verir ki, dronun dizaynı əsasən ələ keçirilmiş RQ-170 əsasında hazırlanmışdır; İsrail Hərbi Hava Qüvvələrinin Briqada generalı Tomer Bar bildirmişdir ki, dron olduqca inkişaf etmiş və qərb texnologiyasını özündə əks etdirmişdir.
İstifadəçilər
Xüsusiyyətləri
Ümumi xüsusiyyətləri
- Ekipaj: yox
Performans
- Etibarlılığı: müəyyən edilməmişdir
İstinadlar
- ↑ Taghvaee, Babak. . Aviation Week & Space Technology. Jul 27, 2017. October 17, 2018 tarixində .
- . The Guardian. 2 October 2016. 2 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 2 October 2016.
- Cenciotti, David. . 2 October 2016. 18 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- . Janes.com. 5 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2018.
- Taghvaee, Babak. (Persian). Valletta, Malta: BBC Persian. 27 June 2017. 22 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- . Theguardian.com. 4 December 2014. Archived from the original on 4 December 2014. İstifadə tarixi: 7 October 2018.
- Sputnik. . sputniknews.com. 2019-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-25.
- Sharafedin, Bozorgmehr. . Reuters. 1 October 2016. 27 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 October 2016.
- ↑ Jeremy Binnie. . www.janes.com. London. 2019-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-25.
- . 2020-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-20.
- ↑ Binnie, Jeremy. . 27 March 2019. 25 July 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- ↑ Binnie, Jeremy. . 27 March 2019. 18 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- prom1. . 10 February 2019. 23 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- Amir. . 7 February 2019. 26 July 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- . 2020-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-20.
- 2022-07-16 at the Wayback Machine, armyrecognition.com/, October 4, 2018.
- . www.washingtoninstitute.org. 2020-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-25.
- Taghvaee, Babak. . 1 October 2018. 16 August 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 August 2019.
- Gross, Judah Ari. . The Times of Israel (ingilis). 10 February 2018. 11 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 12 February 2018.