Səlcuq bəy (d. 901 — ö. 1007, 1009), Böyük Səlcuqlu Dövlətinə adı verilən şəxs. Adının Kaşğaridə keçən şəkli Səlcuq (سلجك) şəklindədir.
| Səlcuq bəy | |
|---|---|
|
türk. Selçuk Bey türkm. Seljuk beg Dukak | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | 1007-1009 |
| Vəfat yeri | Cənd şəhəri |
| Uşaqları | Mikayıl, Arslan Yabqu, Musa Yabqu,Yusif Yabqu |
| Atası | Dukak bəy |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Həyatı
Səlcuq bəy Oğuz türklərinin Qınıq boyuna mənsubdur. Atası Oğuz Yabqu Dövlətinin ordu komandanı və söz sahibi bir bəy idi.
Atası Dukak bəyin ölümündən sonra Oğuz dövlətinin hökmdarı Yabqunun yerinə iddiada olur. Bunun ardından Səlcuq bəy özünə bağlı olan bəylərlə və ailələrlə birlikdə Oğuz dövlətinin qışlıq mərkəzi Yenikənddən Cənd şəhərinə gəlir və burada məskunlaşır. Bu hadisədən sonra Səlcuq bəy toplanan bir məclisdə İslam dininə keçmə qərarı alır. Məhz bu tarixi hadisədən sonra İslamı qəbul etmiş oğuz türkləri Türkmən adlandırılmağa başlayır.
XI əsrdən XIV əsrə qədər Türküstandan Aralıq dənizinə qədər böyük bir ərazidə İmperatorluq quran Səlcuq Bəyin oğulları: Mikayıl, Arslan Yabqu, Musa Yabqu nəvələri: Qutalmış, Çağrı bəy, Toğrul bəy, nəticələri Süleymanşah, Alp Arslan, və başqaları bir neçə dövlət qurmuşdurlar: Böyük Səlcuq Dövləti, Anadolu Səlcuq Dövləti (Rum Sultanlığı), Kirman Səlcuqları, Suriya Səlcuqları.
İstinadlar
- ^ Kaşgarlı Mahmut. B. Atalay (Ed.). Dîvanü'l Lügati't-Türk (1939–1941 bas.). Ankara.
- ^ Mirhand (1339). "4". Tarih-i Ravzatü's-Sefâ. Tahran: Mir Muhammed bin Seyyid Burhaneddin. s. 236
- ^ Ebu Ferec, Gregory (1945). Ebu'l Ferec Tarihi. Ömer Rıza Doğrul tarafından çevrildi (1945 bas.). Türk Tarih Kurumu.
- ^Sümer, Faruk (1972). Oğuzlar, Türkmenler : tarihleri, boy teşkilâtı, destanları (İkinci bas.). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. ISBN 9754981302.