Aralıq dənizi — şərqdən Asiya, şimaldan Avropa, cənubdan Afrika qitəsi ilə əhatə olunmuş dəniz. Aralıq dənizi qərbdən Cəbəllüttariq boğazı və Atlantik okeanı ilə, cənub-şərqdən isə Misirdəki Süveyş kanalı və Qırmızı dənizlə birləşir.
| Aralıq dənizi | |
|---|---|
 Aralıq dənizinin peyk vasitəsilə çəkilmiş fotoşəkli | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 0 m |
| Sahəsi |
|
| Həcmi | 3.839.000 km³ |
| Dərin yeri | 5.267 m, 1.541 m |
| Duzluluğu | 37,75 ± 1,75 ‰ |
| Yerləşməsi | |
| 35° şm. e. 18° q. u. | |
| Ölkələr | |
| Üst akvatoriyası | |
| Yerləşməsi | Avropa |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Aralıq dənizi təxminən 4 milyon km²-lik bir ərazini əhatə edir. Keçmişdəki böyük antik sivilizasiyalar onun hövzəsində formalaşmışdır.
Etimologiya
- Türk dilində — Akdeniz;
- İngilis dilində — Mediterranean Sea. Bu da Latın dilindəki Mediterraneustan (Medi: orta + terra: torpaq, yer) mənasına gəlir.
- Yunan dilində — Mesogeios.
- Ərəb dilində — qarşılığı البحر المتوسط (Bahre-l Mutavassit) "ortada olan dəniz" mənasındadır.
- Fars dilində — Aralıq dənizi üçün istifadə edilən " دریای مدیترانه" ('Daryay-e Meditarane) yazilib və işlədilir.
- Romalılarda — Mare Nostrum deyirlər ki, bu da Bizim Dəniz mənasına gəlir.
Aralıq dənizinə sahili olan ölkələr
- Avropada (qərbdən şərqə): İspaniya, Fransa, Monako, İtaliya, Malta, Sloveniya, Xorvatiya, Bosniya və Herseqovina, Monteneqro, Albaniya, Yunanıstan, Türkiyə.
- Asiyada (şimaldan cənuba): Türkiyə, Suriya, Kipr, Livan, İsrail, Misir (Asiya hissəsi).
- Afrikada (şərqdən qərbə): Misir, Liviya, Tunis, Əlcəzair, Mərakeş, İspaniya (Seuta və Melilya).
Aralıq dənizindəki böyük adalar
- Aralıq dənizinin Şərq hissəsində Kipr, Krit, Rodos, Midilli, Xios
- Aralıq dənizinin Mərkəzi hissəsində Sardiniya, Korsika, Siciliya, Malta
- Aralıq dənizinin Qərb hissəsində , Malyorka, Minorka
Aralıq dənizi də özü daxilində bir sıra dənizlərə bölünür: Balear dənizi, Liquriya dənizi, Alboran dənizi, İon dənizi, Kipr dənizi, Egey dənizi, Liviya dənizi, Adriatik dənizi, Tirren dənizi.
- Boğazları: Andikitira boğazı, İtaka boğazı
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
|
Dəniz və ya okean ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |