Barış və Demokratiya Partiyası
Barış və Demokratiya Partiyası[3] və ya Sülh və Demokratiya Partiyası[4] (türk. Barış ve Demokrasi Partisi, kürd. Partiya Aştî û Demokrasiyê, BDP) — Türkiyədə kürd siyasi partiyası. 2008–2014-cü illərdə fəaliyyət göstərmişdir.[5]
Barış və Demokratiya Partiyası | |
|---|---|
| Sədri | Səlahəddin Dəmirtaş[1] |
| Quruluş tarixi | 3 may 2008[2] |
| Dağılma tarixi | 11 iyul 2014 |
| Xələfi | DBP |
| Baş qərargah | |
| İdeologiya | azlıqların hüquqları, kürd milliyətçiliyi[d] |
| Üzvlüyü | |
| Saytı | bdp.org.tr |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
BDP 2008-ci ildə Kürdüstan Fəhlə Partiyası (PKK) ilə əlaqəsi olduğu iddiası ilə bağlanan Demokratik Cəmiyyət Partiyasının (DTP) yerinə keçmişdi. BDP həmsədrləri Səlahəddin Dəmirtaş və Gültan Kışanak olmuşdur. Onun nümayəndələrinin üçdə biri ələvi idi.[6]
30 mart 2014-cü il bələdiyyə seçkilərindən sonra Bərivan Əlif Qılınc Türkiyənin 17,000 əhalisi olan Kocaköy qəsəbəsinin həmsədri olmuşdur. Qılınc bələdiyyə sədri vəzifəsini keçmiş imam olan Əffüllah Qarla paylaşmışdır. BDP partiyasının qaydalarına əsasən, qadınların siyasətdə iştirakını təşviq etmək üçün bütün yüksək vəzifələr kişi və qadın arasında bölünürdü.[7]
Azlıq haqları və feminizmi dəstəkləyən Xalqların Demokratik Partiyası (HDP) BDP-yə qardaş partiya kimi çıxış etmişdir. 2014-cü il bələdiyyə seçkilərində HDP BDP ilə paralel olaraq mübarizə aparmış, BDP Türkiyənin kürdlərin çoxluq təşkil etdiyi cənub-şərqində, HDP isə BDP-nin öz namizədlərini irəli sürdüyü Mersin vilayəti və Konya vilayəti istisna olmaqla, ölkənin qalan hissəsində yarışmışdır.[8][9]
Yerli seçkilərdən sonra iki partiya yenidən ortaq strukturda təşkil olunmuşdur. 28 aprel 2014-cü ildə BDP-nin bütün parlament heyəti HDP-yə qoşulmuş, BDP isə yalnız yerli idarəetmə səviyyəsində təmsilçilərə təyin edilmişdir.Sitat səhvi: <ref> açılış teqi səhv formalaşdırılıb və ya adı etibarsızdırSitat səhvi: <ref> açılış teqi səhv formalaşdırılıb və ya adı etibarsızdır
Partiyanın 11 iyul 2014-cü il tarixində keçirilən 3-cü Qurultayında adı Demokratik Regionlar Partiyası olaraq dəyişdirilmişdir. Burada yeni struktur qəbul edilmiş, partiyanın fəaliyyəti yerli hökumət səviyyəsində məhdudlaşdırılmışdır.
BDP 2009-cu ilin aprelindən 2011-ci ilin oktyabrına qədər 7,500-dən çox üzvünün saxlanıldığını və 3,000-dən çoxunun həbs edildiyini bildirmişdir.[10]
Partiya sədri PKK-nı tərksilah etməyə çağırmışdır.[11] BDP Sosialist İnternasionalında müşahidəçi statusuna malik idi.[12] BDP Türkiyənin Avropa Birliyinə üzvlüyünü,[13] Türkiyədə eynicinsli nikahları,[14] LGBT fərdləri qorumaq üçün ayrı-seçkiliyə qarşı qanunu dəstəkləmiş,[13] həmçinin Türkiyə hökumətinin erməni soyqırımını tanımasını istəmişdir.[15]
- ↑ https://m.bianet.org/bianet/siyaset/119768-bdp-de-demirtas-ve-kisanak-esbaskan.
- ↑ https://www.evrensel.net/haber/224952/baris-ve-demokrasi-partisi-kuruldu.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-05.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-05.
- ↑ "Peace and Democracy Party (Turkey)". www.crwflags.com. 2023-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-25.
- ↑ http://www.todayszaman.com/columnist-312698-alevi-kurds-problem.html Arxiv surəti 6 iyul 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-07-06 at the Wayback Machine Alevi Kurds' problem, todayszaman.com
- ↑ "The Daily Beast". The Daily Beast. 2011-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-25.
- ↑ Cengiz, Orhan Kemal. "New Kurdish Party Could Impact Local Turkish Elections". Sibel Utku Bila (trans.). Al-Monitor. 31 October 2013. 27 February 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 February 2014.
- ↑ ADAYLARIMIZ Arxiv surəti 8 mart 2014 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2014-03-08 at the Wayback Machine, BDP official website
- ↑ "7748 Kurds in Turkish custody - 3895 Arrested in 30 months in the scope of KCK operations". Ekurd Daily. 23 March 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 April 2020.
- ↑ BDP chairman calls on PKK to lay down arms Arxiv surəti 24 iyun 2012 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2012-06-24 at the Wayback Machine
- ↑ "Member Parties of the Socialist International". Socialist International. 2013-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-25.
- ↑ 1 2 "About Peace and Democracy Party". BDP. BDP. 29 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 August 2013.
- ↑ "BDP'nin eşcinsel evlilik isteği tartışılıyor". Haber 10 (türk). 15 May 2013. 30 June 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 August 2013.
- ↑ "BDP urges Turkey to offer apology to Armenians". Hurriyet Daily News. 14 April 2013. 10 October 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 August 2013.