Rəfibəylilər - Haqqinda Melumat

Rəfibəylilər
Rəfibəylilər
Titul	Bəy
Əcdadı
Qohum soylar
Mənşəyi	Gəncə
Təbəəliyi	Gəncə xanlığı, Rusiya imperiyası

Rəfibəylilər — Azərbaycan xalqının tanınmış soylarından biri.

Soyun yaranması

Gəncə xanlığının məşhur simalarından olan Rəfi bəyin övladları rus üsul-idarəsi dönəmində Rəfibəyov soyadını qəbul etdilər.

Türkiyədə 3 fərqli soyadla yaşayıblar. Sayqın, Arran və Əskəran.

Soyun tanınmış nümayəndələri

Hacı Həsən Rəfiyev (– may 1920, Gəncə) — Gəncə Şəhər Dumasının üzvü, maarifçi, xeyriyyəçi. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet işğalına qarşı baş tutmuş Gəncə üsyanında iştirak edib və döyüşdə həlak olub. Şair, yazıçı Mikayıl Rəfilinin atasıdır.
Hacı Məmmədhüseyn Rəfiyev (1860, Gəncə, Tiflis quberniyası – 1920, Gəncə) — sənayeçi və 1-ci gildiya taciri. Təbriz, Nijni Novqorod, İstanbul, Tehran və Parisdə xalça mağazaları olub.Gəncə Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin,Difai Partiyasının Gəncə təşkilatının üzvü,Gəncə Şəhər Dumasının qlasnısı olub. 3 dəfə ailə qurub. Bu evliliklərdən 6 oğlu və 5 qızı olub. Məmmədhüseyn bəy ilk dəfə Xəlil bəy Xasməmmədovun bacısı Xeyrənsə xanım ilə ailə qurub. Bu evlilikdən Məşədi Əli, Musa, Abbas, Muxtar və Bilqeyis xanım dünyaya gəlib. Xeyrənsə xanım 1896-cı ildə vəfat etdikdən sonra Məmmədhüseyn bəy 1899-cu ildə Abuzər bəy İrzayevin bacısı Sitarə xanımla ailə qurub. Bu evlilikdən Xanım, Həmidə, Yusuf, Mirzə, Şəfiqə adlı övladları dünyaya gəlib. 1910-cu ildə Sitarə xanım dünyasını dəyişdikdən sonra Məmmədhüseyn bəy 1912-ci ildə Böyükxanım Hacıyeva ilə ailə qurub. Bu evlilikdən Fəridə adlı qızları dünyaya gəlib.
Abbas Rəfiyev (1887, Gəncə – 1938, Təbriz) — sənayeçi və tacir. İlk təhsilini Gəncənin "Şah Abbas" məscidinin yanındakı mədrəsədə alıb. Sonra isə, Gəncə Kişi Gimnaziyasını bitirib. Təhsilini bitirdikdən sonra ticarətlə məşğul olub. Xalçaçılıq üzrə ixtisaslaşıb. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet işğalına qarşı baş tutmuş Gəncə üsyanında iştirak etdiyinə görə güllələnib.
Musa bəy Rəfiyev (1888, Gəncə – 1938, Təbr iz) — ictimai-siyasi və dövlət xadimi. 1914-cü ilin sonlarında Həsən bəy Ağayev və Xudadat bəy Rəfibəyli ilə birlikdə Gəncədə ilk səhiyyə cəmiyyətini yaradıb.Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyasının və Azərb ayca n Cümhuriyyəti Milli Şurasının üzvü olub. Azərbaycan Cümhu riyyətinin ikinci və beşinci hökumətlərində nazir vəzifəsini daşıyıb. Azərba ycan Cümhuriyyət i Pa rl am entinə M üsav at partiyasından seçilərək Maliyyə-büdcə komissiyasında fəaliyyət göstərib. Aprel işğalına qarşı baş tutmuş Gəncə üs yanının iştirakçısı olub, üsyan məğlub olduqdan sonra mühacirət edib.
Məşədi Əli R əf iy ev (11 mart 1889, Gəncə – 9 sentyabr 1948, İstanbul) — Gəncə Şəhər Dumasının qlasnısı (1910–1913),Türk Ədəmi-Mərkəziyyət Firqəsinin (1917), daha sonra Müsavat Partiyasının üzvü,Müsavat Partiyasının Gəncə təşkilatının sədri,Azərbaycan Dövlət Bankının Gəncə şöbəsinin müdiri,Müsavat Partiyas ının xarici bürosunun üzvü və xeyriyyəçi.Aprel işğalına qarşı baş tutmuş Gəncə üsyanının iştirakçısı olub, üsyan məğlub olduqdan sonra mühacirət edib. 1899-cu ildə Xədicə Rzayeva ilə ailə qurub. Bu evlilikdən 4 oğuları (Məhəmməd, Hüseyn, Səlim, İslam) və 3 qızları (Validə, Cəmilə, Şəfiqə) olub.Gəncə Kişi Gimn aziy ası nın 10-cu sinfində oxuyan böyük oğlu Məhəmməd Rəfiyev Şamxor döyüşündə dünyasını dəyişib. Gəncə üsyanından sonra Türkiyəyə mühacirət edən Məşədi Əli bəy bura oğulları Səlim və İslamı da gətirib. Daha sonra burada ikinci dəfə İsmayıl bəy Qaspıralının qızı Nigar xanımla ailə qurub.
Mirzə bəy Rəfibəyli - Gəncə Şəhər Dumasının üzvü, ictimai və siyasi xadim. Mirzə Kərim bəy Rəfibəyovun oğlu.
Xudadat bəy Rəfib ə y li —Azə rbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Gəncə quberniyasının general-qubernatoru, I I Xo yski hökumətində əvvəlcə səhiyyə və sosial təminat naziri, daha sonra isə xalq səhiyyəsi naziri, Gəncədə mərkəzi xəstəxananın baş həkimi, həkim, 1 iyun 1920-ci ildə güllələnmişdir.
Əy yu b bəy Rə fi bə yo v — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Şəki qəzasının rəisi, ictimai-siyasi xadim.
Abuzər bəy Rzayev — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin və Müsavat və bitərəflər fraksiyasının üzvü.
Səməd bə y Rə fi bə yli — Səməd Sayqun, ADR zabiti, Atatürkün silahdaşı, paşa
Ələkbər bəy Rəfibəyli — Difai Partiyasının yaradıcılarından biri, Gəncə Şəhər Dumasının üzvü, maarifçi.
Cavad bəy Rəfibəyli — maarif xadimi.
Nigar Rəfibəyli — şairə, tərcüməçi, 1934-cü ildən AYİ-nın üzvü, Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi (1967), Azərbaycanın Xalq şairi (1981).
Akif Rəfiyev — əməkdar hüquqşünas, III dərəcəli Dövlət Ədliyyə müşaviri (Ədliyyə general-mayoru), müharibə və əmək veteranı, Azərbaycan SSR daxili işlər nazirinin müavini (1989-1991), Azərbaycan Respublikası ədliyyə nazirinin müavini (1991-2002)

Mədəniyyətdə

2010-cu ildə Rafael Hüseynovun Rəfibəylilər haqqında yazdığı "Yurdun adındakı can" adlı kitabı işıq üzü görüb.

2021-ci ildə Mədəniyyət Televiziyasında Rafael Hüseynovun təqdimatında Rəfibəylilər haqqında iki hissəli veriliş yayımlanıb.

Mənbə

Ənvər Çingizoğlu, Rəfibəylilər, "Soy" еlmi-kütləvi dərgi, 2010, №3, səh.32–34

Həmçinin bax

Gəncə xanlığı

İstinadlar

Vəlizadə, Tural. (az.). Bakı. 2018. 59. Archived from the original on 2020-02-25. İstifadə tarixi: 2024-11-01.
↑ Tahirli, Abid. . 525-ci qəzet. 2014-08-04. 2024-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-20.
Rəfiyev, Tofiq. . 1news.az (rus). 2022-05-29. 2022-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-29.
Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 35. ISBN 978-9952-8142-4-8.
Yaqublu, Nəsiman. (PDF) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2018. 318. ISBN 978-9952-507-96-6. 2021-04-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-06-05.
Kərimzadə, Pərvin. . Журнал научных публикаций аспирантов и докторантов. 2010-07-22. 2022-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-21.
Quliyev, Dilqəm. . Xalq qəzeti (az.). 2024-01-07. 2024-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-21.
Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 38. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.
Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 39. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.
Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 40. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.
Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 43. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.
Özcan, Ömer. (türk). Bakı: “Nurlar” Nəşriyyat-Poliqraﬁya Mərkəzi. 2018. 83. ISBN 978-9952-508-77-2. 2023-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-11-05.
(PDF) (az.). Gəncə: Elm nəşriyyatı. 2018. 190. 2022-12-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-29.
Гаджиев, Н. . azerhistory.com (rus). 2020-11-29. 2023-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-29.
(PDF) (az.). II. Bakı: Lider nəşriyyat. 2005. 305. ISBN 9952-417-44-4. 2015-10-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-29.
↑ (PDF) (az.). Gəncə: Elm nəşriyyatı. 2018. 225. 2022-12-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-29.
Yaqublu, Nəsiman. (PDF) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2018. 82. ISBN 978-9952-507-96-6. 2021-04-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-06-05.
Yaqublu, Nəsiman. (PDF) (az.). Bakı: Adiloğlu. 2012. 56. 2021-06-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-10-30.
İbrahimli, Xaləddin. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2012. 96. 2024-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-20.
↑ Əhməd, Dilqəm. . Teleqraf.com (az.). 2019-05-16. 2024-06-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-05.
Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 53. ISBN 978-9952-8142-4-8.
. gencexeber.az (az.). 2023-04-04. 2023-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-20.
. Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 2010-12-10. İstifadə tarixi: 2024-11-01.
. science.gov.az (az.). 2021-08-12. 2022-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-11-01.

Xarici keçidlər

[1] Vəlizadə, Tural. (az.). Bakı. 2018. 59. Archived from the original on 2020-02-25. İstifadə tarixi: 2024-11-01.

[:3-2] Tahirli, Abid. . 525-ci qəzet. 2014-08-04. 2024-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-20.

[:1-3] Rəfiyev, Tofiq. . 1news.az (rus). 2022-05-29. 2022-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-29.

[:2-4] Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 35. ISBN 978-9952-8142-4-8.

[:4-5] Yaqublu, Nəsiman. (PDF) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2018. 318. ISBN 978-9952-507-96-6. 2021-04-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-06-05.

[6] Kərimzadə, Pərvin. . Журнал научных публикаций аспирантов и докторантов. 2010-07-22. 2022-02-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-21.

[7] Quliyev, Dilqəm. . Xalq qəzeti (az.). 2024-01-07. 2024-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-21.

[:5-8] Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 38. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.

[9] Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 39. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.

[10] Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 40. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.

[11] Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 43. ISBN 978-9952-8142-4-8. 2024-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-25.

[12] Özcan, Ömer. (türk). Bakı: “Nurlar” Nəşriyyat-Poliqraﬁya Mərkəzi. 2018. 83. ISBN 978-9952-508-77-2. 2023-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-11-05.

[:32-13] (PDF) (az.). Gəncə: Elm nəşriyyatı. 2018. 190. 2022-12-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-29.

[14] Гаджиев, Н. . azerhistory.com (rus). 2020-11-29. 2023-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-29.

[:022-15] (PDF) (az.). II. Bakı: Lider nəşriyyat. 2005. 305. ISBN 9952-417-44-4. 2015-10-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-29.

[:33-16] (PDF) (az.). Gəncə: Elm nəşriyyatı. 2018. 225. 2022-12-19 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-29.

[:42-17] Yaqublu, Nəsiman. (PDF) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2018. 82. ISBN 978-9952-507-96-6. 2021-04-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-06-05.

[:6-18] Yaqublu, Nəsiman. (PDF) (az.). Bakı: Adiloğlu. 2012. 56. 2021-06-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-10-30.

[19] İbrahimli, Xaləddin. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2012. 96. 2024-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-20.

[:22-20] Əhməd, Dilqəm. . Teleqraf.com (az.). 2019-05-16. 2024-06-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-05.

[:04-21] Özcan, Ömər. (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2013. 53. ISBN 978-9952-8142-4-8.

[22] . gencexeber.az (az.). 2023-04-04. 2023-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-20.

[23] . Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 2010-12-10. İstifadə tarixi: 2024-11-01.

[24] . science.gov.az (az.). 2021-08-12. 2022-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-11-01.