Qenpey müharibəsi (源平合戦, Qenpey kassen?) və ya Tayra–Minamoto müharibəsi – 1180-1185-ci illərdə Yaponiyanın və klanları arasında davam etmiş həlledici müharibə. Bu klanlar Heyan dövrünün ən böyük rəqibləri idi.
| Qenpey müharibəsi | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tayra–Minamoto münaqişəsi | ||||
 | ||||
| Tarix | 1180-1185 | |||
| Yeri | ||||
| Nəticəsi | Minamotonun qələbəsi; qurulması | |||
| Münaqişə tərəfləri | ||||
|
||||
| Komandan(lar) | ||||
|
||||
|
| ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Müharibə Minamoto klanının qələbəsi ilə başa çatmış və nəticədə, Yaponiyada XIX əsrə qədər davam edəcək sisteminin əsası qoyulmuşdur. Müharibənin başa çatdığı il Yaponiyada Heyan dövrünün sonu hesab olunur.
Arxaplan
Tayra və Minamoto klanları IX əsrdə taxta iddia sürməkdən məhrum edilən imperatorluq ailəsinin davamçıları idi. İmperatorluq ailəsinin gücü Yaponiyanın qərbində cəmləşdiyi halda, Tayra və Minamoto klanları Yaponiyanın şərqində güc əldə etmişdilər. Onlar əvvəlcə əyalət rəsmiləri kimi burada məskunlaşsalar da, daha sonra hərbi liderlərə çevrilmişdirlər.
İki klan arasında mübarizə XII əsrdə kəskinləşmişdir. Döyüşçü Tayra no Kiyomori 1156-cı ildə baş vermiş zamanı Minamoto klanının əsas qolu olan Seva Qenci ailəsinə mənsub bir çox lideri öldürmüşdür. Bunun qarşılığında 1159-cı ildə Kiyomoriyə qarşı başlatmışdır. Yoşimitsu öldürülmüş, lakin Kiyomori oğullarının yaşamasına icazə verərək onları sürgün etmişdir.
Müharibə
İmperatorluq ailəsi Tayra klanını devirmək hərəkətə keçsə də, və başçılıq etdiyi üsyan Kiyomori tərəfindən yatırılmışdır. Dövrün vacib buddist məbədlərindən olan üsyanı dəstəklədiyi üçün Tayra klanı tərəfindən yandırılmışdır. Yoşitomonun oğlu Tayraya qarşı döyüşmək üçün Yaponiyanın şərqində qoşun yığmağa başlamışdır.Kamakurada hərbi qərargah qurmuş və 200 min döyüşçü toplamışdır. Yoritomo 1180-ci ildə qalib gəlmiş və 3 il boyunca Yaponiyanın şərqində hakimiyyətini möhkəmləndirməyə davam etmişdir.
Yoritomo vassallar sisteminin (qokenin) yaradaraq Yaponiyada feodalizmin bünövrəsini qoymuşdur. 1183-cü ildə qohumu Minamoto no Yoşinaka Kiotonu özbaşına ələ keçirmək istəsə də, Yoritomo ona güvənməmiş və 1184-cü ildə göndərdiyi qoşunla Kiotoda onu məğlub etmişdir. 1184-cü ildə Yoritomonun qardaşı Minamoto qüvvələrinə başçılıq edərək Şikoku adasında yerləşən gəlmiş, növbəti il Yaşimada Tayra klanını məğlub etmişdir. Daha sonra qərbə doğru irəliləyən Minamoto ordusu Tayra ordusu ilə qarşılaşmışdır. Klanlar arasındakı həlledici döyüş olan Minamoto donanması Tayra donanmasını məğlub etmiş və 25 aprel 1885-ci ildə müharibə Minamotonun qələbəsi ilə başa çatmışdır.
Nəticələr
Minamoto klanı Tayra klanının bir çox liderini öldürmüş və suda boğdurmuşdur. Yoritomo bütün Yaponiyada hakimiyyətini bərqərar edərək 1192-ci ildə əsasını qoymuşdur.
İstinadlar
- ↑
Ədəbiyyat
- Perkins, Dorothy. . Roundtable Press. 1991. 340. ISBN 0-8160-1934-7. İstifadə tarixi: 9 may 2022.