Qızılirmak deltası — kifayət qədər geniş ərazini əhatə edən və bataqlıqlaşmış ərazi. Türkiyənin Qaradəniz bölgəsində Qızılirmaq çayının məsəbində yerləşir. Ramsar konvensiyasına və ya su-bataqlıq sahələri üzrə konvensiyaya görə Qızılırmak deltası su quşları ilə zənginliyi səbəbindən beynəlxalq əhəmiyyətə malikdir Deltanın düzənlik sahələri kənd təsərrüfatına gəlb edilmişdir. Delta bitki və quşlar aləminin rəngarəngliyi baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır
Delta qorunan bölgə elan edilmişdir. Deltanın sahəsi 56000 hektardır. Lil və qumla əhatələnmiş göllər vardır. Bunlara misal kimi Bafra, Balık və Gellari göstərmək olar. Bataqlaşmış sahələr dənizdən qum dyunləri ilə ayrılır. Qum dyunları bəzən 7-8 metrə çatır.
Biologiya
Deltanın təbii şəraiti dənizə yaxınlığı, meşələr, bataqlıqlar, dyunlar, qamışlıq, çay qolları və göllərlə səciyəvidir. Zəngin canlılar aləminə malikdir. Delata olan ən iri göllər Qaraboğaz, Çerri, Harbor və Qizi əsasən şorsuludur. Bu göllərin dərinliyi əsasən 1,5 metrdir. Yaz ayları yağıntənın bolluğu ilə əlaqədar axmazlar arasında əlaqə yenidən bərpa edilir.
Bitkilər aləmi
Bölgədə bitkilərdən İrimeyvə çiyələk ağacı, dəfnə, qamış, Rododendron Şümşad, Söyüd, Adi zoğal, Ağcaqayın, Mərcanı, Südləyən, Süpürgəotu və sair bitkilər bitir.
Quşlar
Deltada 1100 növ quş yaşayır. Onlardan bir qismi qırmızı kitaba daxil edilmişdir. Məsələn Cırtdan qarabatdaq, məzar qartalı və s. Quşların bir qişmi bölgəyə qışlamaq məqsədi ilə gəlir. Bölgədə Ağ leylək, qara leylək, boz ördək, qırmızı qalğıc, kiçik qartal, Qıvrımlələk qutan, Göydimdik və b. yaşayır.
Balıqlar
Deltada nərəkimilərə aid olan qızılırmak afaniusu çay boyunca axına qarşı üzə bilirlər.
İstinadlar
- (PDF). 2014-04-14 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- . 2014-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- (PDF). 2014-04-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- IN THE MIND: FUZZY COGNITIVE MAPS OF THE KIZILIRMAK DELTA WETLANDS IN TURKEY|publisher=Erciyes University
- . 2014-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- . doi:. 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- (PDF). 2014-04-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-21.
Mənbə
- 2011-08-26 at the Wayback Machine