Şərq çinarı
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Şərq çinarı
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

Təbii halda Balkan yarmadasında, Egey dənizi adalarında, Kiçik Asiyanın cənub və qərbində, Aralıq dənizinin şərq sahillərində, Kipr və Krit adalarında yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 40–50 m-ə, gövdəsinin diametri 1,5–3 m-ə çatan geniş çətirə malik iri ağacdır. Gövdə və budaqların qabığı yaşılımtıl, açıq boz və ya sarımtıl-yaşıldır. Tumurcuqları enli-konusşəkillidir, şişuclu, uzun zoğlarda növbəli düzülmüşdür. Yarpaqları növbəli düzülüşlü, dəyirmi və ya yumurtavari, 3–7 dilimlidir, uzun saplaqlı, üst tərəfi parlaq yaşıl, alt tərəfi qonur-yaşıl, çılpaq və ya seyrək tüklüdür. Birevli bitkidir. Çiçəkləri müxtəlif cinsli, sallanan uzun saplaqlarda 2-dən 70-ə qədər olmaqla şarvari çiçək qrupunda yerləşmişdir. Meyvəsinin diametri 2–2,5 sm-ə, uzunluğu 4–7 mm-ə çatan, yuxarısı enliləşmiş və tüklənmiş toxumcadır. Toxumu uzunsovdur.

Ekologiyası

Toxum, qələm, basdırma və gövdə pöhrəsi ilə artırılır. Şərq çinarı işıq və istisevən, torpağa tələbkar bitkidir.

Azərbaycanda yayılması

Şərq çinarına Böyük Qafqazın cənub yamaclarında, о cümlədən Ağstafa, Gəncə, Göyçay, Bərdə, Zəngilan, Naxçıvan, Ordubad, Yardımlı, Zaqatala, Ağdaş, Şəki, Qəbələ, Bakı və başqa yerlərdə təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Park, bağ və bağçalarda tək-tək və ya qrup halında əkilir. Şərq çinarının piramidal çətirli forması – Platanus orientalis f.pyramidalis Abşeronda yaşıllaşdırmada geniş istifadə edilir.

İstinadlar

  1. Linnæi C.  (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 999.

2019-11-17 at the Wayback Machine T. S. Məmmədov

Məlumat mənbələri

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.

İstinad

  • Флора Азербайджана. т.5. 1954; Флора Kaвkaзa. т.5. 1954;
  • Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
  • Azərbaycan flora-sının konspekti. I–III cildlər. 2005; 2006; 2008;
  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023