Oralmanlar (qaz. Оралмандар - qayıdanlar) və ya qandaşlar (qaz. қандастар) — Qazaxıstan 1991-ci ildə SSRİ-dən müstəqilliyini alandan bəri ora köçmüş etnik qazaxlar. 2008-ci ildən başlayaraq etnik qazaxların göçmə proqramı Nurlu göçmə (qaz. Нұрлы көш) adlanır. O vaxtan bəri Qarağandı və Çimkənd kimi cənub şəhərlərində ormanların müvəqqəti məskənləşməsi üçün bir sıra inteqrasiya mərkəzləri açılıb.

Repatriasiya Qazaxıstan köçetmə siyasətinin ən vacib məsələlərindən biri sayılır.

Yerləşdirmə

Ormanlar ənənəvi olaraq, hava və rahatlıq səbəblərinə görə keçmiş yaşayış yerləri ilə bitişik və ya yaxın olan Qazaxıstanın bölgələrində məskənləşirlər. Dolayısıyla, Özbəkistanla Qırğızıstandan gələnlər əsasən ölkənin cənubunda, Çinlə Monqolustandan gələnlər isə şərqində qalırlar. Hökumət onları şimalda yerləşdirməyə, lakin ormanların özləri gündəlik həyatda rus dilinin vacibliyi az olduğu yerlərdə, özəlliklə ölkənin cənubunda yerləşməyə üstünlük verirlər, baxmıyaraq ki, şimalda qalan ormanlara imtiyazlar təklif olunur.Şimali Qazaxıstan ölkənin ən ruslaşmış hissəsidir.

Demoqrafiya

LSAR (Laboratory for Social and Anthropological Research) elədiyi tədqiqat ormanları iki tipə bölür: 1990-cı və 2000-ci illərdə gələnlər. Bu iki qrup bir-biri ilə ya çox az, ya da heç əlaqə saxlamır. Bundan əlavə onlar gəldiyi yerlərinin əsasında bölünürlər. Bu qrupların arasında əsas fərq dilləridir.

Dil

Ormanlara Qazaxıstanda linqva franka rus dili olduğuna görə əmək bazarına inteqrasiya etmək çətindir. Bundan artıq, qazax dili Qazaxıstan, Monqolustan və Rusiyada kiril əlifbasında yazılır, Türkmənistan ilə Özbəkistanda isə latın əlifbası işlənilir. Bu xaricdə latınca oxuyan ormanlar üçün çətinliklər yaradır. Məsələn üçün, öz dilləri ilə bağlı bu çətinliklər orta təhsil sahəsində yaşanır. 2008-ci ildən başlayaraq açılan inteqrasiya mərkəzlərində qanuni müşavirə, peşə təlimi və inkişafı proqramları ilə yanaşı dövlət dilinin öyrənməsi də həyata keçirməyə çalışılırdı.

Çindən gələn Ormanlar Qazaxıstan universitetlərində Çin dili müəllimlərinin çoxluğunu təşkil edirlər.

Problemlər

Dil məsələsi ilə yanaşı başqa problemlər də mövcuddur. Ormanlar özlərini yerlilərnən müqayisədə qazaqlığını xaricdə olarkən uzun zaman ərzində saxlamağa bacaran adamları kimi görürlər. Bu onları yerli ictimaətdən daha çox ayırmağa bilər. Yerlilər isə ormanlara yanaşmanı ədalətsiz sayırlar və onları "başqa" və "əsl olmayan" soydaşları kimi görürlər. Bundan artıq, bəzilərin fikirinə görə, ormanlar əmək bazarının vəziyyətini ağırlaşdırırlar.

İstinadlar

  1. . 2021-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-14.
  2. . 2021-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-14.
  3. Kueppers, Alfred, , Eurasianet.org, 2004-04-22, 2007-08-16 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2007-09-19
  4. Абраимов, А.Т., , articlekz.com, 2013, 2016-12-14 tarixində , İstifadə tarixi: 2017-11-21
  5. , 2004-04-22, 2017-03-28 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2017-03-28
  6. Tan, Vivian, , Reuters Alertnet, 2007-08-09, 2008-08-21 tarixində , İstifadə tarixi: 2007-09-19
  7. , Reuters Alertnet, 2003-09-03, 2011-06-11 tarixində , İstifadə tarixi: 2010-06-08
  8. Lillis, Joanna, , 2017-04-14 tarixində , İstifadə tarixi: 2017-04-09
  9. , Laboratory for Social and Anthropological Research, Department of History, , 2017-04-14 tarixində , İstifadə tarixi: 2017-04-09
  10. . səh. 23
  11. Kenzhebekovna Kalshabaeva, Bibiziya; Akbota, Senbayevna Seisenbayeva, (PDF), 2015-05-01 tarixində (PDF), İstifadə tarixi: 2017-04-09
  12. Baurzhan, Bokayev, , 2017-03-26 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2017-04-09
  13. Laruelle, Marlène; Peyrouse, Sebastien. (PDF). China and Eurasia Forum Quarterly. 7 (1). 2009: 116–117. ISSN . İstifadə tarixi: 2009-04-17.
  14. Oka, Natsuko, (PDF), İstifadə tarixi: 2017-04-09 [ölü keçid]
  15. , 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2017-11-21
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023