Nikolay Dadiani
Niko Dadiani (gürc. ნიკოლოზ (ნიკო) დავითის ძე დადიანი; 4 yanvar 1847, Zuqdidi – 24 yanvar 1903, Sankt-Peterburq) — Sameqrelonun son suveren şahzadəsi (1853-1866). Taxtını itirdikdən sonra rus tərzində: Əlahəzrət Şahzadə Nikolay Davidoviç Minqrelski çağrılmağa başladı.
| Nikolay Dadiani | |
|---|---|
| ნიკოლოზ (ნიკო) დავითის ძე დადიანი | |
.jpg) | |
| 30 avqust, 1853 – 1866 | |
| Əvvəlki | I David |
| Sonrakı | Vəzifə ləğv edildi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 4 yanvar 1847 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 24 yanvar 1903 (56 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Atası | I David Didiani |
| Anası | Yekatirina Çavçavadze |
| Həyat yoldaşı | Mariya Aleksandrovna |
| Dini | Gürcü Pravoslav Kilsəsi |
| Hərbi xidmət | |
| Xidmət illəri | 1856—1878 |
| Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi |
fliqel adyudant (1856) Ştabs-rotmistr (1868) polkovnik-leytenat (1877) General-mayor (1878) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Meqreliya suveren şahzadəsi I David Dadiani (1812-1853) və Yekaterina Alexandrovnanın oğludur. Şahzadə Çavçavadzenin anası, general-leytenant və şair Aleksander Qarsevanoviç Çavçavadzenin qızıdır.
Atasının öldüyü zaman onun 7 yaşı var idi və yetkinlik yaşına qədər knyazlığı anası saray şurası ilə birlikdə (atasının kiçik qardaşları: Qriqori Levanoviç və Konstantin Levanoviç) idarə edirdi.
Osmanlı imperiyası tərəfindən Ömər paşanın komandanlığı altında Sameqreloya qarşı (Krım müharibəsi dövründə) hərbi əməliyyatlara başlaması ilə anası şahzadə Ketrinlə birlikdə knyazlığın ordusunda idi. 1856-cı ildə anası ilə birlikdə imperator II Aleksandrın tac tacına keçmiş, fliqel-adyudant olmuş və Əlahəzrətin Qafqaz Mühafizəçilər eskadronun leyb-qvardiyasına yazılmışdır. 1857-ci ildə anası Meqreliaya getdikdən sonra Sankt-Peterburqda qalır. Təhsilini başa vurmaq üçün Parisə göndərilir.
1866-cı ildə Meqrel knyazlığı ləğv edildikdə, Nikolay Davidoviç, 4 yanvar 1867-ci il tarixli fərmanına əsasən, Meqrelin Müqəddəs knyazı adlandırılmaq və suveren hüquqlarından Rusiya imperatorunun xeyrinə imtina etməsinə görə təzminat aldı.[1] Ona yalnız Zuqdididəki Dadiani sarayı da daxil olmaqla Samegreloda, Qordidə ona məxsus olan mülkləri şəxsi mülkiyyətində saxlayaraq Rusiya hökumətindən bir milyon rubl aldı.
O, Nikolay Aleksandroviç ilə dost idi. 1868-ci ildə heyət kapitanı rütbəsi aldı. 1877-1878-ci illər Rus-Türk müharibələrində iştirak etdi, müharibədəki qəhrəmanlıqlarına görə "Şücaətə görə" qızıl orden ilə təltif olundu. 1877-ci ildə polkovnik-leytenant, 1878-ci ildə isə general-mayor rütbəsi aldı.
Dadiani 1903-cü ildə vəfat etdi. Cəsədi evə aparıldı; Martvili monastırında ailə məzarlığında dəfn edildi. Bu sülalənin sonuncu hökmdarının dəfn mərasimində Gürcüstanın bütün bölgələrinin nümayəndələri iştirak edirdi. Bir çox kilsədə təntənəli dəfn mərasimi keçirildi.
1886-cı ildə Rusiya hökuməti Bolqarıstan taxtına namizədliyini irəli sürdü (Aleksandr Battenberqin taxtdan salınmasından sonra). Avstriya-Almaniya diplomatiyası Koburq şahzadəsi Ferdinandın qoşulmasına nail oldu.
Şahzadə Nikolay Dadiani Zadəgan Torpağı bankının qurucularından biri idi. Dadiani şahzadələrinə məxsus qədim gürcü kitablarının saxlandığı ən zəngin kitabxananı gürcülər arasında savadlılığın təbliği cəmiyyətinə çevirdi (X-XI əsrlər əlyazmaları da daxil olmaqla,179 cild).
Həyat yoldaşı (14 aprel 1874-cü ildən)[2] — Qrafinya Mariya Aleksandrovna Adlerberq (03/29/1849-27/02/1926) Aleksandr Vladimiroviç Adlerberqlə Yekaterina Nikolayevna Poltavtsevanın qızıdır. Onların toyu Sankt-Peterburqda Qış Sarayı kilsəsində baş tutmuşdur. İnqilabdan sonra Fransaya köçür və orada vəfat edir. Bu evlilikdən onların dünyaya gələn övladları aşağıdakılardır:
- Yekaterina (1875—1875).
- Nikolay (30.11.1876[3] -1919), 15 fevral 1877-ci ildə Qış Sarayı Kilsəsində, E.N.Adlerberq və şahzadə E.A.Dadianinin nənəsi imperator II Aleksandrın qəbulu ilə vəftiz edildi; Sameqrelonun ikinci və sonuncu ən sakit Şahzadəsi. 1914-cü ildə Xarici İşlər Nazirliyinə kamer-yunker təyin edildi. Bolşeviklər tərəfindən tutularaq Petroqrad həbsxanasında öldürüldü. Həyat yoldaşı şahzadə Yelena Eristavi, onu Gürcüstanda kilsənin həyətində basdırmaq üçün icazə aldı.
- Salome-Mia Nikolayevna (1878-1961), fəxri qulluqçu, 1897-ci ildən Şahzadə Aleksandr Nikolayeviç Obolenski ilə evləndi. Nikolay Davidoviçin şahzadə Kesare Kişvardovna Çikovanidən (1854—?) Menik Nikolayevna (1880-1954) adlı qeyri-qanuni doğulmuş qızı var idi. Doğulduğu andan etibarən hüquqları tanındı və Şahzadə Menik Nikolayevna Dadiani soyadını aldı. Şahzadə Andriya (İndiko) Davidoviç Qelovani (1872-1924) ilə evləndi.
İohann Ştrauss «Niko-Polka», or. 228 əsərini Daianiyə həsr etmişdir.
- ↑ Согласно Высочайшему указу Николаю Давидовичу было предписано титуловаться светлейшим князем Мингрельским, его брату Дадиани, Андрей Давидовичпредписано было титуловаться светлейшим князем Дадиан-Мингрельским, с правом передачи титула Светлости в порядке первородства.
- ↑ ЦГИА СПб. ф.19. оп.124. д.1209. с. 10. Метрические книги Придворной церкви Зимнего дворца.
- ↑ ЦГИА СПб. ф.19. оп. 124. д. 1273. с. 5. Метрические книги Придворного собора.
