Nasist həbs düşərgələrinin siyahısı

Bu məqalə İkinci dünya müharibəsi və Holokost hadisələri dövründə bütün Avropada mövcud olmuş ən məşhur Nasist həbs və ölüm düşərgələrinin bir hissəsini əhatə edir. 1967-ci ildə Almaniya Ədalət Nazirliyinin tərtib etdiyi siyahıya əsasən almanlar tərəfindən işğal olunmuş ərazilərdə təqribən 1200 düşərgə və alt-düşərgənin mövcud olduğu bildirilsə də, Yəhudi Virtual Kitabxanasının məlumatına görə işğal olunmuş ölkələrdə ümumilikdə almanlar tərəfindən düzəldilmiş 15,000 düşərgə var idi.

1.1 milyon insanın öldürüldüyü Auşvits həbs düşərgəsinin əsas girişi

Müharibənin başlamasından əvvəl, 1933-1939-cu illərdə bu cür həbs düşərgələrində saxlanılan məhbusların əsas hissəsini alman kommunistlər, sosialistlər, sosial-demokratlar, qaraçılar və Yehova şahidləri təşkil edirdi.

"Həbs düşərgəsi" termini tez-tez İkinci dünya müharibəsi ərzində mövcud olmuş bütün alman düşərgələri üçün ümumi ad kimi işlədilir. Lakin, alman düşərgə sistemində müxtəlif növ toplama düşərgələrinin olması da bir faktdır. Ölüm düşərgələri və toplama düşərgələri arasında bir sıra fərqlər var idi.

Həbs düşərgələri əsas etibarilə saxlanma və məhbusların əmək istismarı mərkəzi kimi fəaliyyət göstərirdi. ABŞ Holokost Memorialı Muzeyi tərəfindən təşkil olunmuş araşdırmalara əsasən müharibə illərində 42,500 düşərgə və gettoda saxlanılan ümumilikdə 15–20 milyon insandan köləlik məqsədləri üçün istifadə edilmişdir. Almaniyada və almanlar tərəfindən işğal olunmuş Avropa ərazilərində mövcud olmuş 20,000 həbs düşərgəsi insanlığa qarşı baş tutmuş bu cür terror aktlarında mühüm rol oynamışdır. Bu cür düşərgələrin əksəriyyəti öz müharibə cinayətlərini və insanlığa qarşı baş vermiş cinayətləri ört-basdır etmək məqsədilə Antihitler koalisiyasının əlinə keçməzdən əvvəl almanlar tərəfindən dağıdılmışdır.

Ölüm düşərgələri isə müstəsna olaraq buraya gətirilmiş məhbusların kütləvi şəkildə öldürülməsi məqsədilə dizayn olunmuşdu. Beljets, Sobibor və Treblinka kimi "ölüm fabrikləri"ndə alman SS birləşmələri və polisi tərəfindən 2,700,000 nəfər etnik yəhudi zəhərli qaz, güllələnmə və ac şəraitdə dözülməz işlərə cəlb olunaraq öldürülmüşdür.

Seçilmiş nümunələr

Aşağıdakı siyahıda təqdim olunan statistik və riyazi məlumatlar çoxsaylı nəşrlərdən götürülmüşdür və bu səbəbdən də bu siyahını ümumi nümunə kimi göstərmək düzgün deyil.

Alman işğalı altında olan Avropada mövcud olmuş gettolar bu siyahıya daxil deyil.

  Ölüm düşərgələri
  Həbs düşərgələri
  Əmək düşərgələri
  Əsas düşərgələr
# Düşərgənin adı Ölkə (hazırkı) Düşərgə növü İstismar tarixi Məhbus sayı Ölü sayı Alt-düşərgələr Veb-səhifə
1 Gernsi Əmək düşərgələri yanvar 1942 – iyun 1944 6,000 700 , , ,
2 Niderland Tranzit düşərgə və həbsxana avqust 1941 – aprel 1945 35,000 1,000
3 Almaniya Əmək düşərgəsi 8 aprel 1942 – 11 oktyabr 1942 600 none
4 Auşvits Polşa Ölüm və həbs düşərgəsi aprel 1940 – yanvar 1945 135,000 in August 1944 1,100,000 with 400,000 recorded arrivals     
5 Serbiya Həbs düşərgəsi iyun 1941 – sentyabr 1944 23,637 3,849
6 Norveç Həbs düşərgəsi mart 1944 – ???? 800 250
7 Beljets Polşa Ölüm düşərgəsi oktyabr 1941 – iyun 1943 434,508
8 Almaniya Həbs düşərgəsi aprel 1943 – aprel 1945 120,000 52,000 2
9 Almaniya Qaraçılar üçün əmək düşərgəsi iyul 1936 – ????
10 Almaniya Toplama nöqtəsi aprel 1942 – aprel 1945 14,385 2
11 Boqdanovka Ukrayna Həbs düşərgəsi 1941 54,000 40,000
12 İtaliya Tranzit düşərgəsi iyul 1944 – aprel 1945 11,116
13 Serbiya Əmək düşərgəsi iyul 1943 – sentyabr 1944 6,000 1,800 – 2,800
14 Norveç Həbs düşərgəsi 1941 – may 1944 1,000
15 Belçika Həbs və əmək düşərgəsi 20 sentyabr 1940 – sentyabr 1944 3532 391 none
16 Almaniya Əmək düşərgəsi 1933 – 1934,
1940–1945 		470 – 8500
17 Buhenvald Almaniya Həbs düşərgəsi iyul 1937 – aprel 1945 266,000 56,545
18 Polşa Ölüm düşərgəsi dekabr 1941 – aprel 1943,
Aprel 1944 – yanvar 1945 		152,000
19 Serbiya Həbs düşərgəsi 1941–1944 30,000 10,000
20 Daxau Almaniya Həbs düşərgəsi mart 1933 – aprel 1945 200,000 31,591
21 Fransa Tranzit və toplama düşərgəsi 20 avq 1941 – 17 avq 1944 70,000 Austerlitz, Levitan və Bassano düşərgələri
22 Norveç Həbs düşərgəsi dekabr 1941 – may 1945 200 none
23 Almaniya Həbs düşərgəsi may 1938 – aprel 1945 96,000 30,000
24 Fransa Həbs və tranzit düşərgəsi 1940 – avqust 1944 8,100 200 none 2019-07-23 at the Wayback Machine
25 Polşa Həbs və tranzit düşərgəsi oktyabr 1939 – aprel 1944 18,000 4,500
26 İtaliya Həbs və tranzit düşərgəsi 5 dekabr 1943 – noyabr 1944 2,800
27 Norveç Həbs düşərgəsi 2 may 1941 – may 1945 19,788 8
28 Qross-Rozen Polşa Əmək düşərgəsi avqust 1940 – fevral 1945 125,000 40,000
29 Niderland Həbs düşərgəsi 1943 – 1944 31,000 750
30 Almaniya Toplama nöqtəsi iyul 1940 – mart 1945 14,000 302
31 Estoniya Əmək düşərgəsi avqust 1942 – avqust 1943 200 3,000 2016-03-13 at the Wayback Machine
32 Ukrayna Getto; tranzit, əmək və ölüm düşərgəsi sentyabr 1941 – noyabr 1943 40,000
(see "A-Z")
33 Latviya Həbs düşərgəsi 1942 – 6 avqust 1944 20,000 16
34 Almaniya Həbs düşərgəsi iyun 1943 – aprel 1945 30,000 14,500
35 Litva Getto və toplama düşərgəsi 22 iyun 1941 – 1 avqust 1944 Pravyenişken
36 Almaniya İlkin toplama düşərgəsi iyun 1933 – yanvar 1934 4,500
37 Macarıstan Həbs düşərgəsi 1944 – 1945 1,800
38 Estoniya Əmək düşərgəsi 1943 – 28 sentyabr 1944 1,800
39 Belarus Əmək düşərgəsi 1942 – iyun 1944 22,000
40 Le Vernete Fransa Toplama düşərgəsi 1939–1944
41 Maydanek Polşa Ölüm və həbs düşərgəsi oktyabr 1941 – iyul 1944 78,000
42 Almaniya Həbs və tranzit düşərgəsi 1943 – 8 may 1945 5,000
43 Belarus Ölüm düşərgəsi iyul 1941 – iyun 1944 60,000–65,000
44 Mauthauzen Avstriya Həbs düşərgəsi avqust 1938 – may 1945 195,000 55,000–60,000
45 Belçika Tranzit düşərgəsi iyul 1942 – sentyabr 1944 25267 300 none
46 Almaniya Həbs düşərgəsi sentyabr 1943 – aprel 1945 60,000 20,000
47 Fransa Həbs düşərgəsi may 1941 – sentyabr 1944 52,000 22,000
48 Noyenqamme Almaniya Həbs düşərgəsi 13 dekabr 1938 – 4 may 1945 106,000 42,900+
49 Almaniya Toplama və əmək düşərgəsi sentyabr 1941 – 1943 3,900 1,285
50 Almaniya Həbs düşərgəsi 1933 – 1935 600 0
51 Almaniya İlkin toplama düşərgəsi mart 1933 – iyul 1934 3,000 16
52 Almaniya Toplama nöqtəsi mart 1933 – iyul 1934
53 Polşa Əmək düşərgəsi dekabr 1942 – yanvar 1945 150,000 9,000
54 Ravensbrük Almaniya Qadınlar üçün həbs düşərgəsi may 1939 – aprel 1945 132,000 28,000 2012-01-17 at the Wayback Machine
55 İtaliya Tranzit və toplama düşərgəsi sentyabr 1943 – 29 aprel 1945 25,000 5,000
56 Zaksenhauzen Almaniya Həbs düşərgəsi iyul 1936 – aprel 1945 200,000 30,000
57 Serbiya Ölüm düşərgəsi oktyabr 1941 – iyul 1944 50,000 20,000–23,000
58 Latviya Həbs düşərgəsi oktyabr 1941 – 1944 2,000
59 Skroçovitz Çex Respublikası Tranzit və əmək düşərgəsi 1940–1943 700 13
60 Sobibor Polşa Ölüm düşərgəsi may 1942 – oktyabr 1943 170,165
61 Polşa Əmək və tranzit düşərgəsi 1939/40 – 1945 30,000 13,000 3
62 Polşa Həbs düşərgəsi sentyabr 1939 – may 1945 110,000 65,000
63 Ukrayna Əmək və ölüm düşərgəsi 1942 – 1943 2,000
64 Çex Respublikası Tranzit düşərgə və getto noyabr 1941 – may 1945 140,000 33,000
65 Treblinka Polşa Ölüm düşərgəsi iyul 1942 – noyabr 1943 1,000,000
66 Estoniya Toplama və tranzit düşərgəsi 15 sentyabr 1943 – 29 fevral 1944 20,000 950 22
67 Polşa Həbs və ölüm düşərgəsi 1942–1944 400,000 20,000–35,000
68 Niderland Tranzit düşərgəsi may 1940 – aprel 1945 102,000

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. . United States Holocaust Memorial Museum. 2018-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 8 fevral 2019.
  2. Bundesministerium der Justiz (2011), Internet Archive.
  3. . 2017-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
  4. Holocaust Encyclopedia, 2018-06-19 at the Wayback Machine United States Holocaust Memorial Museum.
  5. Anat Helman. 'The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos by // . Jews and Their Foodways. Oxford University Press. 2015. 251–252. ISBN 0190265426.
  6. Source: Abzug, Bridgman, Chamberlin, Goodell. . Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum. 2015. 2018-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 8 fevral 2019.
  7. Robert Gellately; Nathan Stoltzfus. . Princeton University Press. 2001. səh. 216. ISBN 978-0-691-08684-2. 2019-04-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
  8. ↑ Franciszek Piper, 25 sentyabr 2010 tarixindən Wayback Machine saytında 2010-09-25 at the Wayback Machine The Auschwitz-Birkenau State Museum in Oświęcim, Poland (Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu), 1999–2010
  9. ↑ Franciszek Piper, 20 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-07-20 at the Wayback Machine The Auschwitz-Birkenau State Museum in Oświęcim, Poland, 1999–2010
  10. ↑ . [Liczba ofiar KL Auschwitz]. Auschwitz-Birkenau State Museum (polyak). Oświęcim, Poland. 1999–2010. Overwhelming majority of Auschwitz arrivals were killed within hours. Only about 10 percent of the prisoners from transports organized by the Reich Main Security Office (RSHA) were registered and assigned to the Birkenau barracks. There were around 400,000 registrations at Auschwitz in total, including 195,000 non-Jews, and around 202,000 Jews. — Franciszek Piper. See also: Vincent Châtel & Chuck Ferree (2006). "Auschwitz-Birkenau Death Factory". The Forgotten Camps. 2010-09-25 tarixində arxivləşdirilib – Internet Archive, 2010-09-25 vasitəsilə.
  11. ↑ 12 oktyabr 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-10-12 at the Wayback Machine The Auschwitz-Birkenau State Museum in Oświęcim, Poland (Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu), 1999–2010
  12. Ramet, Sabrina P., The Three Yugoslavias: State-Building and Legitimation: 1918–2005. Indiana University Press, 2006. (p. 131)
  13. . (Norwegian). 2010-04-09. 2021-02-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-08.
  14. Schram, Laurence. De cijfers van de deportatie uit Mechelen naar Auschwitz. Perspectieven en denkpistes // (Dutch). Het Joods Museum voor Deportatie en Verzet. 2006. ISBN 978-90-76109-03-9. 2018-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 1 August 2011.
  15. Mikhman, Dan; Gutman, Israel, redaktorlar The encyclopedia of the righteous among the nations: rescuers of Jews during the Holocaust. Belgium. Yad Vashem Publications. 2005. ISBN 978-9653083769.
  16. Roger Boulanger (2006), via Internet Archive.

Xarici keçidlər

  • on YouTube
  • 2012-01-13 at the Wayback Machine on the Yad Vashem website
  • , Holocaust Center of Northern California
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023