15 noyabr 1906-cı ildə Adananın Kozan ilçəsində doğuldu. Atası Hüseyin Karavana, anası Zeynep xanımdır. Evin sonbeşiyi idi. Fatma adında bacısı, Demir və Ali adlarında qardaşları vardı. Ailəsiylə birlikdə 1912-ci ildə İzmirə köçdülər. Daha sonra Aydın ilinə, qohumlarının yanına köçdülər. Kubilay Aydında əsas təhsilini tamamladıqdan sonra 1919-cu ildə Yunan üsyanlarının əlamətləri görünəndə ailəsi ilə birlikdə Antalyaya köçmək məcburiyyətində qaldı. Antalyaya köçdükdən qısa bir vaxt sonra atasını itirdi.

Antalyada Darülmüəlliminin üçüncü sinfində ikən məktəb bağlandıqdan sonra ailəsi ilə birlikdə İzmirə qayıtdı. Təhsilinə İzmirdə davam edən Kubilay xüsusən tarix dərslərinə olan marağı və Xubilay xana olan heyranlığına görə dostları tərəfindən "Kubilay" ləqəbiylə anılmağa başlandı. Bu ləqəb onun həyatında mühüm yer tutdu və sonradan Mustafa Fehmi Kubilay kimi tanınmağa başladı.

Bir neçə dostuyla qatıldığı bir hadisə səbəbiylə Bursa Müəllimlər Məktəbinə yönləndirildi və buradan 1926-cı ildə məzun oldu. 1 sentyabr 1926-cı ildə ilk iş yeri olan Aydının Sultanhisar Məktəbinə təyin edildi. Təyindən iki ay sonra Aydının Qazipaşa Məktəbinə keçdi və bu məktəbdə tanış olduğu müəllim dostu Fatma Vedide xanımla 1928-ci ildə evləndi. Sarayiçi məhəlləsindəki kiçik evlərində 10 may 1929-cu ildə oğlu Vedat Aktuğ doğuldu.

Ancaq qısa vaxt sonra yola gedə bilmədikləri üçün Kubilay 1929-cu ildə boşanma üçün məhkəməyə müraciət etdi və evlilikləri hüququ olaraq sona çatdı. Qazipaşa Məktəbindəki qeydlərə görə, 1 oktyabr 1929-cu ildə Qazipaşa məktəbini tərk etdi. Vedide xanım Ayvalığa, Kubilay da İzmirin Qaziemir ilçəsinə təyin edildi. Bu prosesdən sonra müddətli hərbi xidmətini tamamlamış və İstanbul Hərbi Akademiyasına girmişdir. Hərbi xidmətinin son hissəsini başa vurmaq üçün Menemendəki 43-cü Piyada Alayına ehtiyatda olan zabit kimi təyin edilmişdir.

  Əsas məqalə: Menemen hadisəsi

23 dekabr 1930 sabahı Menemendə silahlı altı nəfər bir məsciddən aldıqları yaşıl bayrağı sabah namazından sonra ilçə meydanına dikərək silah zoru ilə ətraflarına adam yığmağa çalışdılar. Bu hərəkət şəriət çağırışı bir isyanı başlatdı. Yüzbaşı Fahri bəy hadisəyə müdaxilə etmək üçün gəlib üsyançılara dağılmalarını söylədi, amma üsyançılar əməl etməyəcəklərini bildirdilər. Fahri bəy vəziyyəti 43-cü Piyada Alayına bildirdi və alay komandiri Kubilayı hadisə yerinə göndərdi. Kubilay üsyançılara təslim olmaları çağırışını etdi, amma Dərviş Mehmet tərəfindən açılan bir atəş nəticəsində yaralandı və başı kəsilərək öldürüldü. Qarşıdurma zamanı məhəllə gözətçiləri Hasan və Şevki də hücumçulara qarşı dirəniş göstərdi və hücumçuları yaraladı, lakin iki gözətçi də qarşıdurmada öldü.

27 dekabr 1930-cu ildə Dolmabağça sarayında keçirilən yığıncaqdan sonra 28 dekabr 1930-cu ildə Atatürk Menemen hadisəsi ilə bağlı orduya göndərdiyi başsağlığı teleqramında "mürtəcelərin göstərdiyi vəhşət qarşısında Menemendəki əhalidən bəzilərinin alqışla dəstəkləmələrinin bütün cümhuriyyətçi və vətənpərvərlər üçün utancverici bir hadisə" olduğunu qeyd etdi.

Menemen olayından sonra 31 dekabr 1930-cu ildə Menemen ilçəsi ilə Manisa və Balıkəsirin mərkəz ilçələrində hərbi vəziyyət elan edildi. 7 yanvar 1931-ci ildə keçirilən ikinci toplantıdan sonra 105 şübhəli hərbi məhkəmədə mühakimə edilməyə başlandı. 24 yanvar 1931-ci ildə məhkəmə qərarı nəticəsində 37 nəfərə edam cəzası və digər suçlulara da çeşidli cəzalar verildi. Menemen olayına daxil olan 28 nəfər 3 fevral 1931 gecəsi edam edildi. Hərbi vəziyyət 28 fevral 1931-də Manisa və Balıkəsirdən, 8 mart 1931-də isə Menemendən qaldırıldı.

Kan Demir 1931-ci ildə ön sözündə Kubilayı və bərabərində öldürülənləri tanıtmaq məqsədilə yazdığını dediyi Şehit Kubilay kitabını çap etdirdi. Ratip Aşir Acudoğu tərəfindən 26 dekabr 1934-cü ildə Şəhid Kubilay Abidəsi açıldı. Mərmər və bronz istifadə olunan heykəlin uzunluğu 15,66 metrdir.Fazil Hüsnü Dağlarcanın olayı epik formada nəql etdiyi 1968-ci il tarixli Kubilay Destanı əsəri onun həyatından bəhs edir.

2010-cu ildə rejissor Ahmet Akıncı tərəfindən çəkilən Kubilay adlı film xatirəsinə həsr olundu.

Bursa, Adana,Ankarada məktəblərə adı verildi. Efelerə büstü qoyuldu.Kozanda adını daşıyan bir park var. Menemendəki yol qovşağı onun adını daşıyır. İzmirdə adına işlədilən bərə gəmisi var.Keçiörəndə onun adına bir səmt və eyni səmtdəki bir malikanə də var.

Hər il 23 dekabrda anım məclisləri təşkil olunur. 2023-cü ildə 17-ci dəfə təşkil olunan bir yol qaçışı keçirilmişdir.

•  
  Mustafa Fehmi Kubilay
•  
  Mustafa Fehmi Kubilay, arxa sıradan ayaqda duran ən sağdakı
•  
  Mustafa Fehmi Kubilay, ən öndəki üçlü qrupun ortasındakı
•  
  Mustafa Fehmi Kubilayın İzmir Menemendəki heykəli