İlansoğanı (lat. Muscari) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
İlansoğanı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Cins:
İlansoğanı
|
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Arealı
Əsasən, Aralıq dənizi ölkələrində 60, keçmiş SSRİ-də 19, o cümlədən Azərbaycanda 9 növü yayılmışdır. Qrossheym ilansoğanı (), qəşəng ilansoğanı (), ağızcıqlı ilansoğanı () Azərbaycan florası üçün endemikdir. Çiçəklərindən efir yağı alınır və ətriyyat sənayesində işlədilir. Bəzi növləri dekorativ bitki kimi becərilir.
Botaniki xarakteristikası
Çiçəkləri müşk ətri verdiyi üçün bitki muskari adlandırılmışdır. Avropa, Asiya və Şimali Amerikada geniş yayılmışdır.[mənbə göstərin] Cinsin 2 növü gülçülükdə geniş istifadə olunur. Salxımşəkilli ilansoğanı (M. botryoides) hündürlüyü 20 sm-ə çatan çoxillik soğanaqlı bitkidir. Enli yarpaqları torpaqda topalarla yığılmışdır. Çiçəyi silindrik formalı, çiçəkləri göy ya da göyümtül-bənövşəyidir. Fırçaşəkilli ilansoğanı (M. racemosum) çiçək yatağı uzunsovdur, çiçəkləri tünd-bənövşəyi, bəzən qara rəngə çalır. Bu bitkilər bala soğanaqlarla çoxaldılır.
Növləri
- M.B.Güner & H.Duman
- (Täckh. & Boulos) Hosni
- Schchian
- Cowley & Özhatay
- Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker
- (Boiss.) Baker
- Blanca, Ruíz Rejón & Suár.-Sant.
- (L.) Mill.
- Baker
- C.Soriano & al.
- Guss.
- Boiss. & Hausskn.
- Woronow & Tron
- Ravenna
- Ravenna
- Ravenna
- Ravenna
- Karlén
- Maroofi
- J.Kirk.
- Ravenna
- Woronow ex Czerniak.
- (Täckh. & Boulos) Hosni
- Kit Tan
- Sweet
- Grunert
- Ruíz Rejón & al.
- P.H.Davis & D.C.Stuart
- Speta
- Muscari neglectum Guss. ex Ten.
- Blanca, Ruíz Rejón & Suár.-Sant.
- Desf.
-
Heldr. & Sart.
- Karlén
- Mill.
- (Täckh. & Boulos) Hosni
- Karlén
- Yild. & B.Selvi
- (Heldr. ex Osterm.) H.R.Wehrh.
- Freyn
- Ravenna
- Uysal, Ertuğrul & Dural
İstinadlar
- Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [ 10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз— Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 417.