Musa Qarayev (başq. Муса Ғaйса улы Гәрәев; 9 iyun 1922, İləkşide[d], Ufa quberniyası – 17 sentyabr 1987, Ufa) — Sovet hərbi pilotu, polkovnik, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, Böyük Vətən müharibəsinin iştirakçısı.
| Musa Qarayev | |
|---|---|
| başq. Муса Ғaйса улы Гәрәев | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 9 iyun 1922 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 17 sentyabr 1987(65 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | xərçəng xəstəliyi |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili |
|
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Qoşun növü | Hərbi hava qüvvələri |
| Rütbəsi | polkovnik |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
                      
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
Musa Qarayev 9 iyul 1922-ci ildə Başqırdıstan MSSR-nın Belebeev qəzasının İləkşide kəndində (indiki Başqırdıstanın İleş rayonu) kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Milliyyətçə başqırddır. Atası Qays Əhmədmedeyev İləkşide kəndindən, anası Gülnafisin İmyanlikulevo kəndindəndir. 1929-cu ildə Qarayevlər ailəsi Taşçeşma kəndinə köçür. 1937-ci ildə Bişkuray kəndindəki məktəbdə təhsil alır.
1940-cı ildə Xalq Dəmir Yolları Komissarlığının Ufa Dəmiryol Texnikumunu bitirir. Elə həmin il texniki məktəbdə təhsilini yarımçıq qoymadan Ufa aeroklubundan məzun olur.
15 dekabr 1940-cı ildə Başqırd MSSR-nın Ufa şəhərinin Jdanov rayon hərbi qeydiyyat və komissarı tərəfindən orduya çağırılmışdır.
25 sentyabr 1942-ci ildə Engels Hərbi Aviasiya Məktəbini bitirdikdən sonra cəbhəyə göndərilir.
25 sentyabr 1942-ci ildən çavuş rütbəsi alaraq aktiv ordunun pilotu olur və 944-cü alayda qulluq edir.
1944-cü ildə Qarayev 3-cü Belorus Cəbhəsi 1-ci Hava Ordusunun 1-ci Qvardiya Hücum Aviasiya Diviziyasının, 76-cı Qvardiya Hücum Aviasiya Alayının eskadron komandiri təyin edilir
Ümumilikdə, İkinci Dünya müharibəsi dövründə Musa Qarayev əxminən 250 dəfə döyüş uşuşunda iştirak edir. Mayor rütbəsində alay komandiri olaraq müharibəni bitirir. 1945-ci ildə Moskvada keçirilən Qələbə Paradının iştirakçısı olur.
Müharibə bitdikdən sonra bir aviasiya alayına rəhbərlik edir. 1951-ci ildə Frunze Hərbi Akademiyasını, 1959-cu ildə isə SSRİ Baş Qərargah Hərbi Akademiyasını bitirmişdir. 1956-cı ildə ona "polkovnik" hərbi rütbəsi verilir. 1964-cü ildən sağlıq səbəbi ilə ehtiyata buraxılır. Ufa şəhərində yaşamış və işləmişdir. 1965–1977-ci illərdə Rusiyanın Ordu, Aviasiya və Donanmasına Kömək Könüllü Cəmiyyətinin Başqırd Respublika Komitəsinin sədri olmuşdur.
2–4-cü çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı (1946–1958), 7 və 9-cu çağırışlar Başqırdıstan MSSR Ali Sovetinin deputatı olur.
1973-cü ildə ilk dəfə Böyük Vətən Müharibəsinə əsaslanan "Qırıcılar hədəfə getir" adlı bioqrafik kitabını nəşr etdirir.
Musa Qarayev 17 sentyabr 1987-ci ildə uzun bir xəstəlikdən sonra 65 yaşında vəfat edir. Ufada Qələbə Parkında dəfn edilmişdir.
Ailə
Həyat yoldaşı Qalina Aleksandrovna Qarayeva (Miqunova) (1924–08.19.2016). Oğulları: Valeri (1944-cü il təvəllüdlü) və Yevgeni — Biologiya Elmləri namizədi, Ümumrusiya Göz və Plastik Cərrahiyyə Mərkəzinin baş elmi işçisi.
İstinadlar
- ↑ Гареев Муса Гайсинович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Musa Gaisinovich Gareyev // .
- . 2005-03-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-06.