Malkolm Maklin
Malkolm Maklin (14 noyabr 1913, Şimali Karolina – 25 may 2001, Manhetten, Nyu-York ştatı) — amerikalı biznesmen. Maklin 1913-cü ildə Şimali Karolina ştatının Makston şəhərində anadan olub[1]. Maklin konteyneri müasir formada inkişaf etdirdi, konteyner gəmisi və konteyner yük maşını platforması dizayn etdi, yəni əslində konteyner daşınması üçün bir sxem yaratdı. Konteynerləşdirmə ideyasını həyata keçirmək ona təxminən iyirmi il çəkdi. O, XX əsrin ikinci yarısında nəqliyyatda və beynəlxalq ticarətdə inqilab edən müasir intermodal daşıma konteynerini icad edən nəqliyyat sahibkarı idi.
| Malkolm Maklin | |
|---|---|
| Malkolm Purcell Maklin | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şimali Karolina |
| Vəfat tarixi | (87 yaşında) |
| Vəfat yeri | Nyu-York |
| Vətəndaşlığı |
 ABŞ |
| Həyat yoldaşı |
Sara Maklin İrena Maklin |
| Milliyyəti | Amerika |
| Fəaliyyəti | ixtiraçı |
| Fəaliyyət illəri | 1935-ci ildən |
| Tanınır | "Konteynerləşmənin atası" |
| Mükafatları | "Əsrin adamı" Beynəlxalq Dəniz Şöhrət Zalı |
Maklin 1913-cü ildə Şimali Karolina ştatının Makston şəhərində anadan olub. Onun adı əvvəlcə Malkom olaraq yazılırdı, baxmayaraq ki, o, sonradan Malkolmdan istifadə edirdi. 1935-ci ildə Uinston-Salemdə orta məktəbi bitirdikdə ailəsinin onu kollecə göndərmək üçün kifayət qədər pulu yox idi, lakin Malkolm işlənmiş yük maşını almaq üçün kifayət qədər pula malik idi. Elə həmin il Maklin, onun bacısı Klara Maklin və qardaşı Cim Maklin McLean Trucking Co şirkətini qurdular. Malkom Maklin 2001-ci ildə vəfat edib. Nəqliyyat naziri onu "Konteynerləşmənin atası", Beynəlxalq Dəniz Şöhrət Zalı isə "Əsrin adamı" adlandırıb[2]. Maklinin dəfn günü dünyanın hər bir konteyner gəmisi onun xatirəsinə uzun siqnal verdi. Beləliklə, onlar bütün konteyner daşımalarının qurucusunu salamladılar. Malcolm Maklin tərəfindən konteynerin ixtirasını etibarlı şəkildə iyirminci əsrin əsas inkişaflarından biri adlandırmaq olar.
Hələ 20-ci əsrin birinci yarısında bütün dünyaya malların çatdırılması ciddi problem idi: yükləyicilər onları əl ilə çantalara, yeşiklərə və çəlləklərə yükləyir və gəmiyə qaldırırdılar. Belə daşıma çox uzun, bahalı və yük üçün təhlükəli idi — yükləmə zamanı asanlıqla oğurlana və ya zədələnə bilərdi . Həmin illərdə Malkolm hələ də yük maşını sürücüsü işləyirdi[3]. O, həm də kiçik bir nəqliyyat şirkətinin sahibi idi. O, estakada dayanıb, fəhlələrə və onların maşını necə boşaltmasına tamaşa edirdi: onlar pambıq kisələrini götürüb bir-bir yük gəmisinə keçirlər. Bütün bunlar çox zəhmətlidir, o fikirləşdi və sonsuz uzun müddətdir. Məhz o zaman Maklinə düşüncə qidası gəldi: hər şeyi bir anda və bəlkə də yük maşını ilə birlikdə yükləsəniz, proses nə qədər asan və ən əsası daha sürətli olardı. Maklin konteyneri müasir formada inkişaf etdirdi, konteyner gəmisi və konteyner yük maşını platforması dizayn etdi, yəni əslində konteyner daşınması üçün bir sxem yaratdı. Konteynerləşdirmə ideyasını həyata keçirmək ona təxminən iyirmi il vaxt sərf etdi.
Vyetnamda baş verən müharibə qlobal miqyasda konteyner daşımalarının bütün üstünlüklərini açıq şəkildə göstərdi. İlk başlayanda tədarüklər qeyri-müntəzəm idi, çatdırılmada gecikmə ilə gəldi, bu da qoşunların ehtiyac duyduqları hər şeylə təmin edilməsinə mənfi təsir etdi. Maklin bu problemi konteyner daşımalarından istifadə edərək həll etməyi təklif etdi. Konteynerlərdən istifadə etməklə partlayıcı maddələrin çatdırılmasının ilk sınaq partiyası həyata keçirilib. Bu, toplu yüklərin daşınması ilə müqayisədə daşıma dövriyyəsinin əhəmiyyətli dərəcədə azaldığını və əmək səmərəliliyinin yüksəldiyini açıq şəkildə nümayiş etdirdi. SeaLand ABŞ Hərbi Dəniz Nəqliyyatı İdarəsi ilə müqavilə bağlayıb. Müqaviləyə uyğun olaraq, SeaLand konteynerlərin Vyetnamdakı hərbi hissələrin yerləşdiyi yerə çatdırılmasını təmin etməyə borclu idi. Hər ay şirkət Vyetnama 1000-dən çox konteyner göndərirdi. Malkolm bununla da kifayətlənmədi və tezliklə Tayvan, Filippin , Yaponiya, Sinqapur və Honq Konq kimi ölkələrin limanları ilə gəlirli müqavilələr imzaladı. Vyetnamdan ABŞ-yə qayıdarkən o, bu limanlardakı boş konteynerlərə kommersiya yüklərini yükləyib. Müharibə başa çatdıqda, 1973-cü ildə dənizlə ümumi daşınmanın 80%-i konteyner daşımaları ilə həyata keçirilirdi.
- ↑ "Malkolm Maklin həyatı". 2022-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-02.
- ↑ "Dünyanı dəyişən insan". 2022-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-01.
- ↑ "Konteyner daşınması". 2023-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-02.