Mahmızca - Haqqinda Melumat

Mahmızca
Mahmızca
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Klad: Klad: Klad: Asterids Klad: Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Bağayarpağıkimilər Triba: Cins: Mahmızca
Beynəlxalq elmi adı
	Linaria Mill., 1754;
ITIS
NCBI
EOL

Mahmızca (lat. Linaria) — bağayarpağıkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Yabanı kətanın yarpaqları adi kətanın yarpaqlarına oxşayır.Bu oxşarlığa görə bitki latınca Linaria adlandırılmışdır. Kətanın 100-ə yaxın növü məlumdur ki, onlardan yaşıllaşdırmada, gülçülükdə 20 növü geniş istifadə olunur. Azərbaycanda 17 növü bitir. Yabanı kətanın iki növü L.bipartita, L.maroccana ən çox yayılmışlar. İkihissəli yabanı kətan (L.bipartita)-30 sm hündürlükdə, çiçəkləri salxımşəkilli hamaşçiçəklərə toplanmış bitkidir. Yabanı kətanın gülləri qurdağzının güllərinə çox oxşayır. Onlar sarı-narıncı və bənövşəyi rəngdə olur. Yabanı halda Şimali Afrikada və Portuqaliyada bitir. Mərakeş yabanı kətan (L.maroccana) əvvəlki növdən hündürlüyünə və uzun mahmızlarına görə fərqlənir. Bu növün vətəni Şimali Afrikadır. L.maroccana növünün müxtəlif rəngli güllərindən mədəni formalarının yaradılmasında geniş istifadə olunur. Yabanı kətandan çox vaxt dəstə bağlayırlar. Park və bağ salmada, qazonların mərkəzində müxtəlif kompozisiyaların qurulmasında yaxşı görünür. Yabanı kətan toxumla çoxaldılır. Bitki torpağa tələbkar deyil, hətta daşlıq sahələrdə əkilmək üçün istifadə edilir. Otaq şəraitində dibçəklərdə, pəncərə önündə qoyulur.

Növləri

Tzvelev
Linaria bipartita (Vent.) Willd.
Santa & Simonn.
Kuprian.
Turcz. ex Benth.
Griseb.
Fisch. ex Spreng.
(L.) Mill.
- (L.) Maire & Petitm.
Bunge
Kuprian.
Miq.
B. Fedtsch.
Linaria linaria (L.) H. Karst.
Schweigg.
D.Y. Hong
(Poir.) Munz
Linaria purpurea (L.) Mill.
(L.) Mill.
(Sm.) Desf.
Mill.
Blonski
(Poir.) Hook. f.
(Link) DC.
Linaria spartea (L.) Chaz.
Mill.
(L.) Chaz.
Franch.
Linaria vulgaris Mill.
- (Fisch. ex Rchb.) D.Y. Hong
- (With.) Rouleau
- (Debeaux) D.Y. Hong
W.W. Sm.

Həmçinin bax

İstinadlar

Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

Xarici keçidlər

:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[1] Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.

[2] Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.