Dalamaz (lat. Lamium) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Dalamaz | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Cins:
Dalamaz
|
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Bir, iki, yaxud çoxillik otlardır; yarpaqları dişli və bütövdür. Çiçəkləri ağ, çəhrayı, yaxud qırmızıdır, yuxarı yarpaq qoltuqlarında yerləşən yalançı süpürgə çiçək qrupunda toplaşmışdır. Meyvəsi dördtilli fındıqcadan ibarətdir. Avropa, Asiya (tropik qurşaqdan başqa) və Şimali Afrikada 40–50 növü məlumdur. Azərbaycanda 5 növü bitir. Ağ dalamaz və gövdəniqucaqlayan dalamaz geniş yayılmış alaqdır. Tərkibində aşı maddəsi, saponin, , efir yağı və s. olduğu üçün xalq təbabətində istifadə edilir. Balverəndir.
Gövdəsi sürünən, qol-budaqlı olur. Yarpaqları diş-diş tünd yaşıl rəngdədir və mərkəzi damarcığın boyunca gümüşü ləkələr var. Yalançı çiçək göbəsində ağ, çəhrayı və purpur (al-qırmızı) rəngli çiçəkləri olur.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Galeobdolon Adans.
- Lamiastrum Heist. ex Fabr.
- Lamiella Fourr.
- Lamiopsis Opiz
- Orvala L.
- Pollichia Schrank
- Psilopsis Neck.
- Wiedemannia Fisch. & C.A.Mey.
Növləri
- Ağ dalamaz (Lamium album L.)
- Lamium amplexicaule L.
- Jamzad
- Cirillo
- Celep
- Celep & Karaer
- Grossh.
- Fr.
- J.G.García
- Paradis
- A.P.Khokhr.
- Benth.
- Ten.
- Boiss. & Reut.
- (L.) L.
- L.
- (Gómez Hern.) Gómez Hern. & A.Pujadas
- (K.Koch) Taliev
- Prahl
- Vill.
- Boiss. & A.Huet
- Lamium maculatum (L.) L.
- Mill.
- L.
- (Fisch. & C.A.Mey.) E.H.L.Krause
- Lamium orvala L.
- (Boiss.) Jamzad
- Boiss. & Balansa
- Lamium purpureum L.
- Gams
- S.S.Ying
- Willd.
- A.P.Khokhr.
- A.P.Khokhr.