Acılıqotu (lat. Ephedra) — bitkilər aləminin qnetumlar şöbəsinin qnetumlar sinfinin acılıqotular dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Acılıqotu | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Şöbə:
Sinif:
Dəstə:
Fəsilə:
Cins:
Acılıqotu
|
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Bu bitkilərə şimal yarımkürəsində Avropanın cənubunda, Afrikanın şimalında, Mərkəzi Asiyanın cənub-qərbində, Şimali Amerikanın cənub qərbində, cənub yarımkürəsində isə Cənubi Amerikada rast gəlinir. Təqribən 70 növü məlumdur. Azərbaycanda 4 yabanı növü: ortaboylu acılıqotu, qatırquyruğuyabənzər acılıqotu, ikisünbül acılıqotu, hündürboylu acılıqotu və 1 becərilən kirpikli acılıqotu məlumdur.
Meyvəsinin tərkibində S vitamini, efedrin və psevdoefedrin alkaloidləri var. Buna görə də açı dadır. Ayaz dəydikdə meyvəsi şirinləşir və yeməli olur. Bəzi növlərinin cavan şivlərindən efedrin alınır.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Chaetocladus J.Nelson
Növləri
- Ephedra alata Decne.
- Ephedra altissima Desf.
- Humb. & Bonpl. ex Willd.
- Berland. ex C.A.Mey.
- Forssk.
- H.C.Cutler
- Ephedra aspera Engelm. ex S.Watson
- Takht. & Pachom.
- Brullo, C.Brullo, Cambria, Ilardi, Siracusa & Giusso
- Ephedra boelckei F.A.Roig
- Pachom.
- Phil.
- Ghahr.
- Ephedra californica S.Watson
- Y.Yang & D.K.Ferguson
- C.Presl
- Kirpikli acılıqotu (Ephedra ciliata Fisch. & C.A.Mey.)
- Rose
- E.L.Reed
- Ephedra cutleri Peebles
- Turcz.
- Y.Yang
- Ephedra distachya L.
- V.A.Nikitin
- Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu (Ephedra equisetina Bunge)
- Ephedra fasciculata A.Nelson
- Paulsen
- Forssk.
- Ephedra fragilis Desf.
- Miers
- Ephedra funerea Coville & C.V.Morton
- Wall. ex Klotzsch & Garcke
- Regel
- Phil. ex Stapf
- Ephedra holoptera Riedl
- Ortaboylu acılıqotu (Ephedra intermedia Schrenk & C.A.Mey.)
- P.Sharma & P.L.Uniyal
- Assadi
- Florin
- Ephedra lomatolepis Schrenk
- Freitag & Maier-St.
- Florin
- Birtoxumlu acılıqotu (Ephedra monosperma J.G.Gmel. ex C.A.Mey.)
- Ephedra multiflora Phil. ex Stapf
- Tineo
- Ephedra nevadensis S.Watson
- Miers
- Riedl
- Boiss.
- Ephedra pedunculata Engelm. ex S.Watson
- Pachom.
- Hündürboylu acılıqotu (Ephedra procera C.A.Mey.)
- Ephedra przewalskii Stapf
- Pachom.
- Florin
- Pachom.
- Y.Yang, D.Z.Fu & G.H.Zhu
- Benth.
- Aitch. & Hemsl.
- (Stapf) Royle ex Florin
- Stapf
- Freitag & Maier-St.
- J.Biswas & Rita Singh
- Qozaburunlu acılıqotu (Ephedra strobilacea Bunge)
- Brullo, C.Brullo, Cambria, Ilardi, Siracusa, Miniss. & Giuss
- Maire
- Ephedra torreyana S.Watson
- Riedl
- Tul.
- Ephedra trifurca Torr. ex S.Watson
- Zöllner
- C.A.Mey.
- Yaşıl acılıqotu (Ephedra viridis Coville)
- Pachom.
- P.Sharma & Rita Singh