Dalamaz
Dalamaz (lat. Lamium) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Dalamaz | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Dalamaz |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Bir, iki, yaxud çoxillik otlardır; yarpaqları dişli və bütövdür. Çiçəkləri ağ, çəhrayı, yaxud qırmızıdır, yuxarı yarpaq qoltuqlarında yerləşən yalançı süpürgə çiçək qrupunda toplaşmışdır. Meyvəsi dördtilli fındıqcadan ibarətdir. Avropa, Asiya (tropik qurşaqdan başqa) və Şimali Afrikada 40–50 növü məlumdur. Azərbaycanda 5 növü bitir. Ağ dalamaz və gövdəniqucaqlayan dalamaz geniş yayılmış alaqdır. Tərkibində aşı maddəsi, saponin, askorbin turşusu, efir yağı və s. olduğu üçün xalq təbabətində istifadə edilir. Balverəndir.
Gövdəsi sürünən, qol-budaqlı olur. Yarpaqları diş-diş tünd yaşıl rəngdədir və mərkəzi damarcığın boyunca gümüşü ləkələr var. Yalançı çiçək göbəsində ağ, çəhrayı və purpur (al-qırmızı) rəngli çiçəkləri olur.
- Galeobdolon Adans.
- Lamiastrum Heist. ex Fabr.
- Lamiella Fourr.
- Lamiopsis Opiz
- Orvala L.
- Pollichia Schrank
- Psilopsis Neck.
- Wiedemannia Fisch. & C.A.Mey.
- Ağ dalamaz (Lamium album L.)
- Lamium amplexicaule L.
- Lamium bakhtiaricum Jamzad
- Lamium bifidum Cirillo
- Lamium bilgilii Celep
- Lamium cappadocicum Celep & Karaer
- Lamium caucasicum Grossh.
- Lamium confertum Fr.
- Lamium coutinhoi J.G.García
- Lamium cyrneum Paradis
- Lamium demirizii A.P.Khokhr.
- Lamium eriocephalum Benth.
- Lamium flexuosum Ten.
- Lamium galactophyllum Boiss. & Reut.
- Lamium galeobdolon (L.) L.
- Lamium garganicum L.
- Lamium gevorense (Gómez Hern.) Gómez Hern. & A.Pujadas
- Lamium glaberrimum (K.Koch) Taliev
- Lamium × holsaticum Prahl
- Lamium hybridum Vill.
- Lamium macrodon Boiss. & A.Huet
- Lamium maculatum (L.) L.
- Lamium moschatum Mill.
- Lamium multifidum L.
- Lamium orientale (Fisch. & C.A.Mey.) E.H.L.Krause
- Lamium orvala L.
- Lamium persepolitanum (Boiss.) Jamzad
- Lamium ponticum Boiss. & Balansa
- Lamium purpureum L.
- Lamium × schroeteri Gams
- Lamium taiwanense S.S.Ying
- Lamium tomentosum Willd.
- Lamium tschorochense A.P.Khokhr.
- Lamium vreemanii A.P.Khokhr.
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 252. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 579.