Con Reddi Blek (ing. John Reddie Black; 8 yanvar 1826, Şotlandiya11 iyun 1880, Yokohama) – Şotlandiya müğənnisi, naşiri, jurnalisti, həvəskar fotoqrafı və yazıçısı. Yaponiyada "Japan Gazette""" qəzetlərinin əsasını qoymuşdur. Onun tərəfindən 1872-ci ildə yaradılmış "" qəzeti Yaponiya qəzetlərini Avropa standartları ilə tanış etmişdir.

Con Reddi Blek
Doğum tarixi
Doğum yeri
Vəfat tarixi (54 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq
Uşağı
  • Kayrakutey Blek[d]
Fəaliyyəti fotoqraf, müğənni, jurnalist, yazıçı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlk illəri

Con Reddi Blek 1826-cı ildə Şotlandiyada ingilis ailədə doğulmuşdur. Donanma məmuru ailəsində böyüdüyü üçün Londonda yerləşən təhsil almışdır. Lakin donanma məmuru karyerasının ürəyincə olmadığını düşünərək 1854-cü ildə həyat yoldaşı ilə Avstraliyaya köçmüşdür.

Blekin Avstraliyadakı biznes həyatı uğursuzluqla nəticələndikdən sonra müğənni olmağa qərar verərək ingilis koloniyalarında konsertlər verməyə başlamışdır. O, 1864-cü ilin əvvəlində ailəsi ilə Avstraliyanı tərk edərək Hindistana gəlmişdir. Burada bir neçə konsert verdikdən sonra 25 martda Honkonqa çatmışdır. Honkonq konsertləri bəyənildikdən sonra 13 mayda Şanxay şəhərinə gəlmişdir. İyunda şəhəri üçün yola düşsə də, bu şəhərdə konsert verməsi haqqında məlumat yoxdur. Blek 1864-cü ilin iyulunda ilk dəfə Yaponiyaya gəlmiş və bir sıra çıxışlarla yadda qalmışdır. Sentyabr və ya oktyabr ayında isə Şanxaya qayıtmışdır.

Yaponiyada fəaliyyəti

 
"" qəzetinin birinci səhifəsi.

1864–1872

Yaponiyanın ilk ingilisdilli qəzeti olan "Japan Herald" qəzetinin sahibi təklifindən sonra Blek 8 noyabr 1864-cü ildə Yokohama şəhərində qayıtmışdır. Hansard 1865-ci ildə "Japan Herald" qəzetini qurduqdan sonra Bleki redaktor kimi işə götürmüşdür. Blek qəzet üçün yazdığı yazılarla tanınmağa başlanmışdır.

"Japan Herald" qəzeti maddi cəhətdən uğurlu olmadığı üçün 1867-ci ildə bağlanmış və Hansard Britaniyaya qayıtmışdır. Buna baxmayaraq, Blek 1867-ci ildə "Japan Gazette" adlı axşam qəzetinin əsasını qoymuşdur. Bu qəzet Yaponiyada davam edən hadisələrə həsr olunmuş ilk gündəlik nəşr idi. Qəzet uğurlu olmuşdur.

Blek 1870-ci ildə "" adlı iki həftədən bir nəşr olunan qəzet yaratmışdır. Həvəskar fotoqraf olan Blek Yaponiya mədəniyyəti və mənzələri mövzusunda çəkdiyi fotoları bu qəzetdə nəşr edirdi. Qəzetin uğur qazanmasından sonra Blek 1872-ci ildə səhifə sayını 12-yə qaldırmış, 1873-cü ildə isə 40 səhifəlik aylıq jurnala çevirmişdir. Blek 1872-ci ilin yanvarında Tokioda adlı portuqalla tanış olmuşdur. Da Roza ondan yapon dilində qəzet qurmağı xahiş etmişdir. Blek yapon dilində yaxşı oxuya bilmədiyini bildirmiş, yapon dilində yazıb-oxumağı bacaran Da Roza köməyini təklif etmişdir.

Da Rozanın köməkliyi ilə Blek 24 aprel 1872-ci ildə "" (日新真事誌?) qəzetinin ilk sayını nəşr etdirmişdir. Qəzetin nəşrinə yerli və xarici xəbərlər, baş yazılar və redaktora məktublar daxil idi. Blek hər günün nəşri üçün dörd səhifəlik yayımlayırdı."Nisshin Shinjishi" qəzeti siyasətçilər və tələbələr arasında populyar olmuşdur. Qəzetin 225 nüsxəsi Maliyyə Nazirliyi tərəfindən satın alınmışdır.

1872–1880

 
1868-ci ildə Con Blek tərəfindən çəkilmiş fotosu. Blek həvəskar fotoqrafiya ilə də məşğul olmuşdur.

Blek yeni qəzetində Yaponiya hökuməti müxalif yazılar paylaşmış və skandallara səbəb olmuşdur. Maliyyə naziri 1873-cü ilin mayında fiskal islahat təklifini təsdiqlədikdən sonra Blek əldə etdiyi gizli sənədi nəşr etdirmiş və səs-küyə səbəb olmuşdur. 1874-cü ildə "Seçilmiş Assembleyanın yaradılması haqqında yazılı açıqlamalar"ı nəşr etdirmişdir. Bu yazı Yaponiyada assembleya hərəkatının başlamasına səbəb olmuşdur.

Hökumət Bleki "Nisshin Shinjishi" qəzetindən uzaqlaşdırmaq üçün assembleyaya məsləhətçi kimi dəvət etmişdir. Blek həvəssiz də olsa, təklifi qəbul etmiş və 1875-ci ildə qanunvericiliyin məsləhətçisi olmuşdur. Bu fürsətdən istifadə edən hökumət xarici şəxslərin yapon dilində qəzet nəşr etməsini qadağa edən qanun qəbul etmişdir. Blek məsləhətçi kimi 2 il işləmək barədə razılaşsa da, 6 ay sonra işdən çıxarılmışdır."Nisshin Shinjishi" qəzeti 1875-ci ilin dekabrında fəaliyyətini dayandırmışdır.

Blek hökumətə cavab olaraq Tokionun xarici yaşayış məntəqəsində "Bankoku Shimbun" (万国新聞?) adlı lisenziyasız qəzet yaratmışdır. Yaponiya hökuməti bu qəzetin fəaliyyətini dayandırmağa çalışmış və qəzet Yaponiya Xarici İşlər Nazirliyi ilə Britaniya konsulu arasında müzakirə mövzusu olmuşdur. Harri Park Yaponiya ilə münasibətləri yaxşı saxlamaq üçün 1876-cı ildə britaniyalıların Yaponiyada qəzet nəşr etməmələri barədə qərar çıxarmışdır.

Blek həyat yoldaşı ilə Şanxaya getmiş və 1879-cu ildə "The Shanghai Mercury" adlı qəzet yaratmışdır. Lakin xəstələnmiş və müalicə üçün 1879-cu ildə Yaponiyaya qayıtmışdır. O, Yaponiyadakı həyatından bəhs edən memuar yazmağa başlasa da, tamamlaya bilmədən 1880-ci ildə ölmüş və dəfn olunmuşdur. Memuarı 1881-ci ildə "Gənc Yaponiya" adı altında iki cild şəklində nəşr olunmuşdur.

Şəxsi həyatı

Blek Elizabet Şarlotta adlı qadınla evlənmişdir. 1858-ci ildə Avstraliyanın Adelaida şəhərində adlı oğlu olmuşdur. Cütlüyün ümumilikdə 3 uşağı olmuşdur.

İstinadlar

  1. . Mitsubushi Electric (ingiliscə). 30 sentyabr 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2022.
  2. . səh. 146
  3. . səh. 147
  4. . səh. 149

Ədəbiyyat

  • Bennett, Terry. (ingiliscə). Tuttle Publishing. 2006. 146–149. ISBN 0-8048-3633-7. İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2022.
  • (ingiliscə). I cild (A–Conso). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 158. ISBN 0-87011-621-5. İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2022.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023