Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qəyyumluq Şurası
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qəyyumluq Şurası (fr. Conseil de tutelle des Nations unies) — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının beynəlxalq qəyyumluq sisteminə daxil olan Etibar Bölgələrinin rəhbərliyinə nəzarət etmək üçün qurulmuş əsas orqanlarından biridir.
| Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qəyyumluq Şurası | |
|---|---|
| United Nations Trusteeship Council | |
 | |
| Yaranma tarixi | 1945 |
| Mərkəzi | |
| un.org/en/sections/about… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
11 qəyyumluq bölgəsi müstəqillik qazandıqdan sonra Qəyyumluq Şurası 1 noyabr 1994-cü ildə fəaliyyətini dayandırdı, ən son 1 oktyabr 1994-cü ildə Palau oldu.
Bundan sonra Kofi Annan bu BMT qurumuna kollektiv ətraf mühitin qorunması forumu olmağı təklif etdi.
Qəyyumluq Şurası, yeddi üzv dövlət tərəfindən idarə olunan 11 etibar bölgəsinə beynəlxalq nəzarəti təmin etmək və hökumətlərinin bu əraziləri öz-özünə idarə etmə və ya müstəqillik üçün hazırlamaq üçün lazımi səyləri göstərmələrini təmin etmək üçün qurulmuşdur. 1994-cü ilə qədər bütün Etibar Bölgeleri ya müstəqil dövlətlər olaraq ya da qonşu müstəqil dövlətlərə qoşulmaqla özünüidarəyə keçdi və ya müstəqil oldu. Özünüidarəetməyə son olaraq Birləşmiş Ştatların nəzarəti altında olan və BMT-nin 185-ci üzv dövləti olan Pasifik Adalarının Etibar Bölgəsi (Palau) gəldi[1][2].
Qəyyumluq Şurasının işi tamamlandığından, hazırda Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvü var. İclas qaydalarına müvafiq olaraq dəyişiklik edilmişdir ki, iclaslarını yalnız şərtlər tələb edə biləcəyi hallarda keçirə bilsin.
Qalan son Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Etibar Bölgəsi olan Palau, 1 oktyabr 1994-cü ildə müstəqil olduqdan sonra Qəyyumluq Şurası 1 Noyabr 1994-cü ildə işini dayandırdı. 25 may 1994-cü ildə qəbul edilmiş bir qərarla Şura, illik iclas məcburiyyətini ləğv etmək üçün prosedur qaydalarını dəyişdirdi və qərarında və ya Prezidentinin qərarı ilə və ya əksəriyyətinin tələbi ilə tələb olunduğu kimi iclasa qərar verdi. üzvlər və ya Baş Məclis və ya Təhlükəsizlik Şurası.
Beynəlxalq qəyyumluq sistemini qurarkən, Xartiya Qəyyumluq Şurasını Birləşmiş Millətlər Təşkilatının əsas orqanlarından biri olaraq qurdu, qəyyumluq sisteminə girən Etibar Bölgələrinin rəhbərliyinə nəzarət etmək həvalə edildi. Sistemin əsas məqsədləri etibar bölgələri əhalisinin vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına və onların özünüidarəetmə və ya müstəqillik yolunda inkişafına kömək etməkdir. Qəyyumluq Şurası Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvündən ibarətdir — Çin, Rusiya Federasiyası, İngiltərə, ABŞ və Fransa. Qəyyumluq sisteminin məqsədləri, bütün Etibar Bölgələrinin ya müstəqil dövlətlər olaraq, ya da qonşu müstəqil ölkələrlə birləşərək öz-özünə rəhbərlik və ya müstəqillik əldə etdikləri zaman əldə edildi.
- ↑ "Trusteeship Council Elects President, Vice-President of Seventy-Second Session, Adopts Provisional Agenda". UN.org. 15 Dec 2017. 9 December 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 Oct 2018.
- ↑ "Trusteeship Council". 2017-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-14.