Basketbol üzrə dünya çempionatı — basketbol üzrə 1950-ci ildən etibarən FİBA-nın təşşəbbüsü ilə hər 4 ildən bir kişilərdən ibarət milli yığma komandaların iştirakı ilə keçirilən beynəlxalq turnir. Bu idman növü üzrə olimpiya turniri ilə yanaşı, dünya çempionatı da beynəlxalq basketbol turnirləri arasında xüsusi yer tutur.
Basketbol üzrə kişilərdən ibarət yığma komandalar arasında dünya çempionatının keçirilməsi haqqında qərar 1948-ci ildə Londonda keçirilən yay Olimpiya oyunları zamanı FİBA-nın konqresində qəbul edilmişdir. Basketbol üzrə ilk dünya çempionatı 1950-ci ildə Buenos-Ayresdə (Argentina) keçirilmişdir . Çempionatda 10 komanda iştirak etmişdir. İlk dünya çempionu 1948-ci ildə Olimpiya çempionu olmuş ABŞ yığma komandası üzərində qələbə qazanan Argentina komandası olmuşdur. Sonralar ABŞ yığma komandası 5 (beş) dəfə (1954, 1986, 1994, 2010, 2014); Yuqoslaviya yığma komandası 5 (beş) dəfə (1970, 1978, 1990, 1998 və 2002), SSRİ yığma komandası 3 (üç) dəfə (1967, 1974 və 1982), Braziliya yığma komandası 2 (iki) dəfə (1959 və 1963) dəfə basketbol üzrə dünya çempionu olmuşdur.
1953-cü ildən başlayaraq basketbol üzrə qadınlardan ibarət yığma komandalar arasında da dünya çempionatı keçirilməyə başladı. İlk çempionat 1953-cü ildə Santyaqoda (Çili) keçirilmiş, ilk dünya çempionu ABŞ yığma komandası olmuşdur. Qadınlardan ibarət yığma komandalar arasında keçirilən dünya çempionatında ABŞ komandası daha 8 (səkkiz) dəfə (1957, 1979, 1986, 1990, 1998, 2002, 2010), SSRİ yığma komandası 6 (altı) dəfə (1959, 1964, 1967, 1971, 1975 və 1983) dünya çempionu olmuşdur.
Qaliblər və mükafatçılar
| İl | Keçirildiyi yer | Final matçı | Bürünc uğrunda matç | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Qızıl | Hesab | Gümüş | Bürünc | Hesab | 4-cü yer | ||||
Argentina
|
|
64:50 |
.svg){kind=small}
|
|
51:40 |
|
|||
.svg){kind=small}
Braziliya
|
|
62:41 |
|
|
66:60 |
|
|||
|
Çili
|
|
81:67 |
|
|
86:85 |
|
|||
.svg){kind=small}
Braziliya
|
|
90:71 |
.svg){kind=small}
|
|
69:67 |
|
|||
Uruqvay
|
|
71:59 |
|
|
80:71 |
|
|||
|
Yuqoslaviya
|
|
80:55 |
|
|
62:58 |
|
|||
|
|
82:79 |
|
|
83:70 |
|
|||
|
Filippin
|
|
82:81 |
|
|
86:85 |
|
|||
Kolumbiya
|
|
95:94 |
|
|
119:117 |
|
|||
|
İspaniya
|
|
87:85 |
|
|
117:91 |
|
|||
|
Argentina
|
|
92:75 |
|
|
107:105 |
|
|||
Kanada
|
|
137:91 |
|
|
78:60 |
|
|||
|
Yunanıstan
|
|
64:62' |
|
|
84:61 |
|
|||
|
ABŞ
|
|
84:77 |
|
|
117:94 |
|
|||
Yaponiya
|
|
70:47 |
|
|
96:81 |
|
|||
Türkiyə
|
|
81:64 |
|
|
99:88 |
|
|||
|
İspaniya
|
|
129:92 |
|
|
95:93 |
|
|||
Çin
|
|||||||||
Dünya çempionatı qaliblərinin reytinq cədvəli
Cədvəldə SSRİ və Rusiya, həmçinin Yuqoslaviya və Serbiya milli komandalarının medalları ayrı-ayrılıqda verilmişdir..
| Yer | Ölkə | Qızıl | Gümüş | Bürünc | Toplam |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |
|
5 | 3 | 4 | 12 |
| 2 |
|
5 | 3 | 2 | 10 |
| 3 |
|
3 | 3 | 2 | 8 |
| 4 |
|
2 | 2 | 2 | 6 |
| 5 |
|
1 | 1 | 0 | 2 |
| 6 |
|
1 | 0 | 0 | 1 |
| 7 |
|
0 | 2 | 0 | 2 |
| 8 |
|
0 | 1 | 0 | 1 |
|
|
0 | 1 | 0 | 1 | |
|
|
0 | 1 | 0 | 1 | |
| 11 |
|
0 | 0 | 2 | 2 |
| 12 |
|
0 | 0 | 1 | 1 |
|
|
0 | 0 | 1 | 1 | |
|
|
0 | 0 | 1 | 1 | |
|
|
0 | 0 | 1 | 1 | |
|
|
0 | 0 | 1 | 1 | |
| Cəmi | 17 | 17 | 17 | 51 | |
Xarici keçid
- 2009-07-19 at the Wayback Machine
- (PDF)
- 2007-03-11 at the Wayback Machine
- at the Wayback Machine (archived 4 noyabr 1996)
İstinadlar
- (PDF). FIBA. 1 January 2007. 28 July 2011 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 7 September 2010.
- Kennedy, John. . Society for Irish Latin American Studies. John Kennedy. 12 March 2008. 25 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 September 2010.
- ↑ Финального матча на чемпионатах не было, лучшие команды по результатам первого группового этапа выходили в финальный групповой турнир, где в матчах между собой выявляли сильнейшего, в таблице приведены результаты игр 1 и 2 команд по результатам чемпионата, и 3 и 4 соответственно.
- . 2013-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-22.