Bakıya hücum (alm. Anschlag auf Baku) — 1942-ci ildə çəkilmiş Almaniya triller filmi. rejissorluğu, Hans Volfqanq Hillers və Hans Veydemannın ssenaristliyi ilə "" tərəfindən çəkilən filmin baş rollarında , və var.
| Bakıya hücum | |
|---|---|
| alm. Anschlag auf Baku | |
 | |
| Janr | Triller |
| Rejissor | |
| Prodüser | Hans Veydemann |
| Əsərin müəllifi | |
| Ssenari müəllifləri |
Hans Volfqanq Hillers |
| Baş rollarda |
|
| Operator | |
| İstehsalçı | |
| İlk baxış tarixi | |
| Müddət | 91 dəqiqə |
| Büdcə | 3.085.000 |
| Ölkə | Almaniya |
| Dil | Alman dili |
| İl | 1942 |
| Rəng | |
| IMDb | |
Film İkinci Dünya müharibəsi dövründə çəkilmişdi və təbliğ edirdi. Filmin səhnə dizayneri Otto Hunte dövrünə görə çox uğurlu hesab edilirdi və filmdəki fəaliyyətinə görə çox təriflənmişdi. Filmin çəkilişləri Rumıniyada və Berlin şəhərindəki baş vermişdir.
Filmin çəkilişləri 4 noyabr 1940-cı ildə, Barbarossa əməliyyatının hazırlandığı dövrdə başlamışdır. Filmin dünya premyerası 18 avqust 1942-ci ildə baş tutdu. Filmin səhnəyə qoyulmasından 3 gün sonra isə Nasist bayrağı Elbrus dağına sancılmışdı. Filmin başqa bir premyerası isə Fransada, 11 mart 1943-cü ildə olub. Filmin çəkilişləri o dövr üçün fenomenal idi. 3.085.000 (50.000.000 Azərbaycan manatı) daha çox başa gələn filmin qazancı gözlənilməz dərəcədə az olmuşdu.
Süjet
Filmin əsas mövzusu Bakı və onun neft sənayesidir. Hadisələr 1919-cu ildə, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin paytaxtı olan Bakı şəhərində keçir. İlk səhnələrdə Bakıdakı maqnatlar var: Corc Kemps (), Mister Yensen (), Mister Hanson () və Mamulyan (). Filmin baş rolu isə Hans Romberqdir (). Hans Birinci Dünya müharibəsində ruslara əsir düşür və inqilabdan sonra həbsdən azad olub Bakıya işləməyə gəlir. O, burada neft maqnatı Kempsin şirkətində işləməyə başlayır və təhlükəsizlikdən məsul olur. Milyonerlərin neft mədənlərinə tez-tez hücumlar baş verir. Hans bu hadisələrdən ingilislərin məsul olduğunu bilir. O, Corc Kempsin qızı Silviya Kempsə () aşiq olur.
Filmin antaqonisti Britaniya hərbçisi Persi Forbsdur (). Onun da Silviyadan xoşu gəlir, həmçinin gizlin şəkildə neft maqnatlarının torpaqlarını ələ keçirmək istəyir. O, hətta neft buruqlarında partlayışlar da təşkil edir. Bu vaxt Romberq yaralanır. Partlayışdan sonra Persi Forbs Bakının polis rəisi Barakovla () görüşür və ona təhlükəsizlik üçün Osmanlı ordusunun şəhərə dəvət etməsini təklif edir. Dəvəti alan Osmanlı hərbçiləri Bakı şəhərinə daxil olir. Küçələrdə Osmanlı və Azərbaycan bayraqları dalğalanır. Çox keçmədən ara yerə qarışır. Bu dəfə ingilis agentlərinin təhriki ilə ermənilər və azərbaycanlılar bir-birlərini qırmağa başlayırlar. Forbs bu dəfə başqa bir təkliflə gəlir – Bakının Böyük Britaniya ordusuna verilməsi. Çox keçmədən Forbs özünü Bakının qubernatoru elan edir və bütün hakimiyyəti əlinə alır.
Barakov bir müddət sonra öz səhvini başa düşür və Romberqin köməyini istəyir. Romberq yerli əhalini təşkilatlandırır və onlar birlikdə ingilisləri Bakıdan qovurlar. Hans Romberqin yeganə xəyalı isə Almaniyaya qayıtmaqdır.
Rollarda
| Aktyor | Rol |
|---|---|
| Hans Romberq | |
| Persi Forbs | |
| Matias Ertl | |
| Barakov | |
| Corc Kemps | |
| Silviya Kemps | |
| Yensen | |
| Mamulyan | |
| Hanson | |
| Əli Baba | |
| İosif Kamper | Zolak |
| Vilhelm Köniq | Zatul |
| Heynrix Marlov | Lord Seymur |
| Hellmut Helziq | Riçard Tuinninq |
| Piter Elşots | Britaniya leytenantı |
| Nikolay Kolin | Rus ofisiant |
| Aruz Vartan | DTK cəsusu |
| Aktyor | Rol |
|---|---|
| Yansenin vəkili | |
| Brosi Alekin | Osmanlı zabiti |
| Osmanlı zabiti | |
| Herbert Gernot | Osman bəy |
| Erik Radolf | Forbsun xidmətçisi |
| Britaniya agenti | |
| Britaniya agenti | |
| Britaniya agenti | |
| Kurt İller | Britaniya agenti |
| Kart Yüstel | Britaniya agenti |
| Yansenin katibi | |
| Herbert Şolz | Sui-qəsdçi |
| Verner Völger | Sui-qəsdçi |
| Piter Buss | Sahibkar |
| Yulius Hermann | Sahibkar |
| Erix Valter | Qreqor |
| Lula Şaxnovski | Rəqqas |
İstehsal
Filmin çəkilişləri 4 noyabr 1940-cı ildə, Barbarossa əməliyyatının hazırlandığı dövrdə başlamışdır. Rejissor Kirçof Bakıya müəyyən qədər oxşayan bir şəhər lazım idi. Almaniyada belə bir ərazi yox idi. Buna görə də həmin səhnələr üçün Rumıniyanın və şəhərləri seçildi. Digər səhnələr isə Polşa və Almaniyada çəkilirdi. Filmdəki əsgərlər öz ordusundan çəkiliş üçün ayırdılığı 900 nəfər əsl əsgər idi. Filmin inandırılıcığı üçün həqiqətən neft buruqları partladıldı və yanğınlar törədildi – ətraf kəndlərin camaatı isə partlayış səslərindən təəccüblənirdilər.
Filmdəki bütün aktyorlar avropalı idi. Filmin musiqisi ilə məşhur Avstriya bəstəkarı, konduktoru məşğul olub.
Qəbul
"" jurnalında film haqda "Alman və müttəfiq qoşunlar Qafqazın neft yataqlarına daha dərindən daxil olanda, əlbəttə ki, "Bakıya hücum" adlı film başdan sona qədər xüsusi maraq doğurur" yazılmışdır. Avstriya yazıçısı filmi "qəhvəyi rəngli propaqanda istehsalı" adlandırmışdır.
İstinadlar
- . səh. 53
- İ. Klaus, Ülrix. Deutsche Tonfilme 12. Jahrgang 1942/43. Berlin. 2001. səh. 20.
- Cavid Ağa. . Varyox.az. 23 noyabr 2018. 23 noyabr 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 23 noyabr 2018.
- "" (XXI). sentyabr 1942.
- . . Die Schauspieler, Regisseure, Kameraleute, Produzenten, Komponisten, Drehbuchautoren, Filmarchitekten, Ausstatter, Kostümbildner, Cutter, Tontechniker, Maskenbildner und Special Effects Designer des 20. Jahrhunderts. Berlin: Schwarzkopf & Schwarzkopf. 2001. səh. 393. ISBN 3-89602-340-3
Ədəbiyyat
- Heyk, Sabrin. Popular Cinema of the Third Reich. University of Texas Press. 2001.
- Eltin, Riçard A. Art, Culture, and Media Under the Third Reich. University of Chicago Press. 2002.
Xarici keçidlər
- — IMDb səhifəsi. (ing.)
- — Filmportal.de saytında. (alm.)
- — Murnau Stiftung saytında. (alm.)