Baba Sadayoşi (馬場貞由?, 1787 – 12 sentyabr 1822) – Edo dövründə yaşamış Yaponiya tərcüməçisi və alimi. Sacuro (佐十郎?), Kokuri (穀里?) və Teyyu (貞由?) adlarından da istifadə etmişdir. Yaponiyada vaksinasiyaya və Qərb metallurgiyasına dair ilk əsərlərin müəllifi olmuşdur.
Baba Sadayoşi | |
---|---|
Doğum tarixi | 1787 |
Vəfat tarixi | 12 sentyabr 1822 |
Karyerası
Baba Sadayoşi Şizuki Tadaonun şagirdi olmuş, holland dilini öyrənmiş və Yaponiyanın Naqasaki şəhərində yerləşən Tərcüməçilik Bürosunda işləmişdir. 1808-ci ildə şəhərinə dəvət olunaraq Astronomiya Bürosunun tərcüməçisi olmuşdur. Decimadakı holland postunun rəhbəri Hendrik Doeffdən fransız dilini öyrənmiş və vaksinasiya haqqında məlumatlar əldə etmişdir.
1811-ci ildə yaradılmış Barbar Kitablarının Tərcüməsi Ofisində işləməyə başlamış və buradakı ilk işi Vasili Qolovninin gəmisində tapılmış məktubları tərcümə etmək olmuşdur. O, Ezo adasına gedərək Qolovnindən rus dili təlimi almışdır. 1811–1839-cu illərdə nəşr olunmuş "Kosey şinpen" (azərb. "Sağlamlıq üçün yeni kompendium") əsərinin tərtibində iştirak etmişdir.
Əsərləri
O, holland dilində bir neçə kitabın müəllifi olmuşdur. Holland dili ilə yanaşı rus dilini də öyrənmiş, Mixail Lomonosovun şeirlərini rus dilindən yapon dilinə tərcümə etmişdir.Vaksinasiyadan bəhs edən "Tonka hiketsu" (azərb. "Vaksinasiya ilə təbii çiçəyin qarşısını almaq") kitabını 1822-ci ildə rus dilindən tərcümə edərək yazmışdır. Bu əsər Yaponiyada vaksinasiya metoduna dair ilk əsər olmuşdur. O, Vasili Qolovninin köməyi ilə rusca-yaponca lüğət tərtib etmiş, eləcə də, onun qeydləri əsasında 1813-cü ildə "Roqo bunpo kihan" (azərb. "Rus qrammatikasının qaydaları") əsərini yazmışdır. Otsuki Qentakuya holland dilindən tibbi mətnlərin tərcüməsində kömək etmişdir.
Baba 1810-cu illərdə Qərb metallurgiyası haqqında "Taysey şiçikin yakusetsu" əsərini yazmışdır. Bu əsər Yaponiyada Qərb metallurgiyasına dair ilk əsər olsa da, ancaq 1854-cü ildə nəşr olunmuşdur. Baba dəmiri bəşəriyyət üçün ən əhəmiyyətli metal hesab etmişdir.
Şagirdləri
Udaqava Yoan və onun şagirdləri olmuş, ondan holland dili dərsləri almışdırlar. Udaqava onun təsiri altında "Roşioci on ko" (azərb. "Rus hərfləri və səsləri haqqında traktat") əsərini yazmışdır. Babanın ölümündən sonra onun Tərcüməçilik Bürosundakı yerini tutmuşdur.
İstinadlar
- ↑ Doke, Tatsumasa. (PDF). Japanese Studies in the History of Science (ingiliscə). 12. 1973: 99–120. 2021-10-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-10.
- ↑ Joby, Christopher. (ingiliscə). Brill. 2021. ISBN 978-90-04-43644-2. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 10 dekabr 2022.
- Barker, Thomas W. . Journal of East Asian Studies (ingiliscə). 9 (2). may-avqust 2009: 325. doi:. İstifadə tarixi: 30 avqust 2024.
- ↑ Iida, Kenichi. (ingiliscə). 1980. 2022-01-17 tarixində . İstifadə tarixi: 10 dekabr 2022.
- (ingiliscə). III cild (G–I). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 44. ISBN 0-87011-623-1. 2022-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 10 dekabr 2022.
- (ingiliscə). VI cild (Niju–Saka). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 116. ISBN 0-87011-626-6. 2022-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 10 dekabr 2022.
- (ingiliscə) (II). Tokio: Rengo Press. 1961. səh. 45. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2022.