Azərbaycan yepiskopluğu - Haqqinda Melumat

Azərbaycan yepiskopluğu — Müxtəlif vaxtlarda və nin Atropatena ərazisinə müvafiq gələn tarixi inzibati ərazisi. Araz çayından müasir İraqın Rəvandüz şəhərinəcən uzanan ərazidən ibarət idi. Mərkəzi Qazakada yerləşirdi. 410-cu ildə bu yepiskopluğun heç bir üst quruma tabe olmadığı göstərilir, lakin VIII əsrdə artıq Adiabena mitropolitliyinin tərkibində göstərilir.

Qədim Nestorian yepiskopları

Qazakalı Hoşea - 486-cı ildə patriarx Akatsinin sinoduna imza atanlar sırasında adı çəkilir.
Yohannan - 544-cü ildə Mar Abanın sinoduna imza atanlar sırasında adı çəkilir. 550-ci ildə Mar Abanın özü ilə görüşmüşdür.
Melçisedek - 544-cü ildə İosifin, 576-cı ildə İyezekielin sinoduna qoşulanlar sırasında adı çəkilir.
Hxanişo - 605-ci ildə Qriqorinin seçən yepiskoplar arasında adı çəkilir.

Orta əsrlər

Yuxarıdaki tarixlərdən sonra haqqında məlumat olmayan yepiskopluq yenidən sənədlərdə 1074-cü ildə Urmiyada ortaya çıxır.Kirakos Gəncəlinin məlumatına əsasən Monqol işğalından sonra Təbriz və Naxçıvanda kilsələrin tikintisinə yenidən başlanmışdı. Sonrakı dövrlərdə yepiskopların olduğu məlumdur, sənədlərdən birində Yohannan adlı bir yepiskopun adı çəkilir, 1111-ci ildə yaşadığı qeyd olunur. O daha sonra adı bilinməyən başqa bir yepiskop tərəfindən 1132-ci ildə əvəz olunmuşdu. 1281-ci ildə nın seçilməsində Azərbaycan yepiskopu Yohannan və Salmaslı Yusif də iştirak etmişdi. Bundan sonra mənbələr birdən çox yepiskopun mövcudluğunu və onların birdən çox patriarxa bağlılığını göstərir və hiyerarxiyanın pozulduğuna işarə edir. 1686-cı ildə "Taron, Terqavar, Arn və Azərbaycan yepiskopu" Yohannan haqda qeyd mövcuddur. 1734-cü ildə Mosullu Xızır başqa bir Yohannan adlı yepiskopun adı çəkir.

Xaldey Katolik kilsəsi yepiskopları

1780-ci ildə nin qurulmasından sonra ilk patriarx olan 1836-cı ildə nı Azərbaycan yepiskopu təyin etmişdi. Nikolas Zaya özü Salmasın Xosrovabad kəndində anadan olub.

İstinadlar

Marqalı Foma, Wallis Budge redaktəsi, Hakimlər kitabı, səh. 315–16
↑ Sara Qasımova, 2018-04-26 at the Wayback Machine
↑ J.B.Chabot, Synodicon Orientale ou recueil des Synodes nestoriens
↑ Fiey, J. M., Pour un Oriens Christianus novus; répertoire des diocèses Syriaques orientaux et occidentaux (Beyrut, 1993)
↑ David Wilmshurst, 2016-04-13 at the Wayback Machine
MS Cambridge, Add 2045 (Kembric əlyazması, 2045)

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

[1] Marqalı Foma, Wallis Budge redaktəsi, Hakimlər kitabı, səh. 315–16

[:0-2] Sara Qasımova, 2018-04-26 at the Wayback Machine

[:1-3] J.B.Chabot, Synodicon Orientale ou recueil des Synodes nestoriens

[:2-4] Fiey, J. M., Pour un Oriens Christianus novus; répertoire des diocèses Syriaques orientaux et occidentaux (Beyrut, 1993)

[:3-5] David Wilmshurst, 2016-04-13 at the Wayback Machine

[6] MS Cambridge, Add 2045 (Kembric əlyazması, 2045)