Azərbaycan rublu

Azərbaycan rublu (azərb. آذربايجان ربلی; Азәрбајҹан рублу‎) — 1918–1923-cü illərdə Azərbaycan ərazisində pul vahidi.

Azərbaycan rublu
azərb. آذربايجان ربلی, Азәрбајҹан рублу‎
10 000 rubl, 1921-ci il
Dövriyyə ərazisi
Emitent ölkə Bakı Kommunası
Azərbaycan AXC
Azərbaycan Azərbaycan SSR
Əvəzedici və paralel vahidlər
Kiçik qəpik
Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar
Sikkələr buraxılmayıb
Əsginas 5, 100, 1000, 5000, 10 000, 25 000, 50 000, 100 000, 250 000, 1 000 000, 5 000 000 rubl
Tarixi
Dövriyyəyə buraxılma 1918
Əvvəlki valyuta Zaqafqaziya rublu
Xronika 10.01.1923—10.04.1924
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

19 yanvar 1918-ci ildə Bakı hökuməti "Bakı pulları" buraxmağa başladı. Bu, Zaqafqaziyada inqilabdan sonra buraxılan ilk kağız pul idi. Həmin ilin fevral ayında 1918-ci ilin sentyabrından əvvəl buraxılmış və Gürcüstan, Ermənistan və Azərbaycan arasında müqavilə əsasında bölüşdürülmüş Zaqafqaziya Komissarlığının (ilk Zaqafqaziya rublu, zakbon) qanun layihəsi işə salınıb. Bakı pulunun buraxılması 1918-ci ilin iyuluna qədər davam etdi. İyul ayında, onların əvəzinə, Bakı Soveti ilə birlikdə Şəhər Təsərrüfat Şurasına həmin ilin 14 sentyabrına qədər davam edən pul buraxmağa başladı.

1918-ci ilin oktyabrında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Zaqafqaziyanın payından asılı olmayan pul buraxmağa başladı. 1919-cu ilin sentyabrında yaradılan Azərbaycan Dövlət Bankı 1920-ci ilin aprel ayından əvvəl buraxılmış Azərbaycan Respublikasının banknotlarının buraxılmasına başlamışdır.

1920-ci ilin aprelində Azərbaycan Sosialist Sovet Respublikasının 1923-cü il yanvar ayına qədər buraxılmış kağız pulları buraxılmağa başlayır. Bütün əvvəlki pullar ləğv edilir.

10 yanvar 1923-cü ildə Zaqafqaziyanın pul dövriyyəsini birləşdirən bir pul islahatı başlandı. Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan emissiyaları dayandı, Zaqafqaziya Sosialist Sovet Respublikasının valyuta nişanları (ikinci Zaqafqaziya rublu, zakdenznak) buraxıldı. Mübadilə bu nisbətdə aparılmışdır: 100 Azərbaycan rublu = 1 rubl zakdeznak. Mübadilə müddəti əvvəlcə 10 yanvar 1923-cü il tarixinə təyin edilmiş, lakin sonradan 10 aprel 1924-cü ilədək uzadıdılmışdır.

Banknotlar

Kağız pul nişanları buraxılmışdır:

  • Bakı şəhər idarəsi: 5, 15 və 50 qəpik, 1, 3, 5, 10 və 25 rubl;
  • Şəhər təsərrüfat şurası: 10, 25 və 50 rubl;
  • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: 25, 50, 100, 250 və 500 rubl;
  • Azərbaycan SSR: 5, 100, 1000, 5000, 10 000, 25 000, 50 000, 100 000, 250 000, 1 000 000 və 5 000 000 rubl.

Bakı şəhər idarəsinin banknotları

Banknotlar 19 yanvar 1918-ci il tarixdən 14 sentyabr 1918-ci il tarixinə qədər buraxılmışdır. Cəmi 172 211 911 rubl 50 qəpik məbləğində banknotlar buraxılmışdır.

Şəkil Nominal Ölçüləri

(mm)

Əsas rəngi Qeydlər Tiraj
Ön tərəf Arxa tərəf Ön tərəf Arxa tərəf
5 qəpik 30×40 sarı-qırmızı nominal, Bakı quberniyasının gerbi eminentin adı, izahlı yazı 4 060 590
    15 qəpik 34×44 qəhvəyi nominal, Bakı quberniyasının gerbi nominal, eminentin adı, izahlı yazı 2 482 920
    50 qəpik 49×35 açıq-qəhvəyi номинал, Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, imzalar nominal, izahlı yazı, saxta olma haqqında xəbərdarlıq 6 703 600
    1 rubl 96×57 qəhvəyi nominal, eminentin adı, saxta olma haqqında xəbərdarlıq Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, imzalar, nominal, izahlı yazılar, buraxılma ili 2 030 400
    3 rubl 96×57 yaşıl Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, imzalar, nominal, izahlı yazılar nominal, izahlı yazı, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, buraxılma ili 2 727 868
    5 рублей 96×57 göy nominal, eminentin adı, izahlı yazı, imzalar, buraxılma ili nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, Bakı quberniyasının gerbi 2 282 100
    10 rubl 96×57 qırmızı Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, nominal, izahlı yazı, imzalar nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, buraxılma ili 4 644 234
    25 rubl 109×69 qəhvəyi

boz

Bakı quberniyasının gerbi, eminentin adı, nominal, izahlı yazı, imzalar, buraxılma ili nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq 4 008 712
Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel.

Bakı Şəhər Təssərüfatı Şurasının banknotları

Banknotlar 1918-ci ilin iyul-sentyabr aylarında buraxılmışdır. Cəmi 117 459 000 rubl məbləğində banknotlar buraxılmışdır.

Şəkil Nominal Ölçüləri

(mm)

Əsas rəngi Qeydlər Tiraj
Ön tərəf Arxa tərəf Ön tərəf Arxa tərəf
    10 99×70 qırmızı Merkuri kadusey və kitabla əyləmiş halda, Bakı gerbi qalxanla, dəfnə budaqları и lövbər, nominal, imzalar, izahlı yazı eminentin adı, nominal və buraxılma ili, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, Bakı gerbi 1 146 500
    25 99×66 yasəmən rəngli Merkuri və altı işçi, Bakı gerbi,

nominal, imzalar, izahlı yazı, buraxılma ili

eminentin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq 994 640
    50 108×67 mavi-yaşıl neft buruqları və gəmi təsviri, Bakı gerbi,

"bolluq buynuzu", dişli çarx, yeşiklər və lövbər, nominal və imzalar, izahlı yazı, buraxılma ili

eminentin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq 1 622 560
Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banknotları

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin mövcud olduğu 23 ay ərazində 28 may 1918–28 aprel 1920-ci illərdə buraxılmışdır.

Şəkil Nominal Ölçüləri

(mm)

Əsas rəngi Qeydlər Tiraj
Ön tərəf Arxa tərəf Ön tərəf Arxa tərəf
    25 107×65 yasəmən rəngli dövlətin adı, nominal,

izahlı yazı

dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, imzalar və buraxılma ili 1919
    50 107×65 yaşıl dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq dövlətin adı, nominal, izahlı yazı, imzalar və buraxılma ili 1919
    100 138×90 qəhvəyi название государства, номинал,

пояснительная надпись и год выпуска

название государства, номинал,

предупреждение о подделке и подписи

1919
    250 151×96 sarı

çəhrayı

dövlətin adı, nominal, izahlı yazı dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, imzalar və buraxılma ili 1919
    500 151×96 yasəmən rəngli, çəhrayı dövlətin adı, nominal, izahlı yazı dövlətin adı, nominal, saxta olma haqqında xəbərdarlıq, imzalar və buraxılma ili 1920
Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel.

Azərbaycan SSR banknotları

1920-ci ilin aprelindən 1923-cü ilədək buraxılmışdır.

Şəkil Nominal Ölçüləri

(mm)

Əsas rəngi Qeydlər Tiraj
Ön tərəf Arxa tərəf Ön tərəf Arxa tərəf
    5 49×64 sarı, yasəmən rəngli 1920
100 167×107 sarı-yaşıl 1920
1000 107×66 yaşıl 1920
118×67 yaşıl 1920
5000 146×94 sarı, mavi, qəhvəyi 1920
    10 000 149×93 çəhrayı, yaşıl 1921
25 000 145×93 boz, qəhvəyi 1921
  50 000 145×93 boz, yaşıl 1921
    100 000 138×90 mavi 1922
    250 000 145×93 qəhvəyi, mavi 1922
    1 000 000 145×93 qırmızı 1922
    5 000 000 156×96 yaşıl, qırmızı 1923
Təsvirin miqyası — hər millimetrə 1,0 piksel.

Ədəbiyyat

  • Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. — 215 с. — ISBN 5-7325-0325-0.
  • Cuhaj G. S. Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368–1960. — 12-е изд. — Iola: Krause Publications, 2008. — 1223 с. — ISBN 978-0-89689-730-4.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. . сайт bonistikaweb.ru. 2012-10-02 tarixində .  (rus.)
  2. (az.). сайт cbar.az. 2012-10-02 tarixində .
  3. Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. с. 96–97.
  4. Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. с. 58.
  5. Васюков А.И., Горшков В.В., Колесников В.И. Бумажные денежные знаки России и СССР. — М: Политехника, 1993. с. 58–59.
  6. rubl al hizbe (ərəb. ربع الحزب‎)
  7. həmçinin erməni yazısı — Ե
  8. 2018-03-21 at the Wayback Machine  (rus.)
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023