Ayaks 5–1 Liverpul (1966)
Ayaks 5–1 Liverpul — 7 dekabr 1966-cı ildə Amsterdamın Olimpiya stadionunda keçirilən və Ayaks klubu ilə Liverpul klubu arasında baş tutan futbol oyunudur. Görüş UEFA Çempionlar Kuboku 1966/1967 mövsümünün ikinci mərhələsinin ilk oyunu nəznində keçirilmişdir. Oyun çox dumanlı havada baş tutduğu üçün Holland dilində "De Mistwedstrijd" (Niderlandca tələffüz: [də ˈmɪstˌʋɛt.strɛi̯t]; "Duman oyunu") adını almışdır.
| Ayaks 5–1 Liverpul (1966) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Turnir | UEFA Çempionlar Kuboku 1966/1967 ikinci mərhələ 1-ci oyun | ||||||
|
|||||||
| Tarix | 7 Dekabr 1966 | ||||||
| Yer | Olimpiya stadionu, Amsterdam | ||||||
| Hakim | Antonio Sbardella | ||||||
| Tamaşaçı | 55,722 | ||||||
Ayaks klubu Avropa Kubokuna Erediviziyanın 1965-66 mövsümünün qalibi olduqdan sonra üçüncü dəfə vəsiqə qazanmışdır. Onlar ilk mərhələdə Türkiyə komandası olan Beşiktaş klubu ilə üz-üzə gəlmiş və iki oyunun nəticəsinə görə 4-1 hesabı ilə qalib gələrək ikinci mərhələyə yüksəlmişdir. Bu mövsüm Liverpulun Avropa Kubokunda ikinci mövsümü idi: İlk dəfə 1964-65 mövsümündə çıxış edən klub yarımfinala qədər irəliləyə bilmişdi. Lakin yarımfinalda mövsümün qalibi olan İnter klubuna məğlub olmuşdur. Onlar ilk mərhələdə Rumıniyanın Petrolul Ployeşti üz-üzə gəldilər. İki oyunun nəticəsinə görə hesab 3-3 olsa da, Liverpul pley-off oyununda rəqibinə 2-0 hesabı ilə qalib gəldi.
Oyunu 55722 nəfər tamaşaçı stadiondan canlı izləyirdi. Ayaks klubu üçüncü dəqiqədə Sees de Vulf ilə qol vurdu və hesabda önə keçdi. Onlar 17-ci dəqiqədə Yohan Kroyffun qolu ilə üstünlüklərini bir qədər də artırdılar. Hücumçu Klaas Nuninqanın vurduğu iki qolla Ayaks klubu fasiləyə 4-0 hesablı üstünlüklə yollandı. Liverpul müdafiəçi Kris Loulerin 89-cu dəqiqədə vurduğu qolla hesab arasındakı fərqi bir qədər azaltdı; lakin Ayaks sonuncu dəqiqədə Henk Qrotun qolu ilə Liverpul üzərində 5-1 hesablı qələbə qazanmağı bacardı. Tamaşaçılar bir çoxu qatı duman səbəbi ilə oyunu izləyə bilmədi. Oyunu izləyənlər isə vurulan qollar zamanı qolları görmədikləri üçün qolları bayram edə bilmədilər.
İkinci oyunda Ayaks klubu Liverpul ilə 2-2 heç-heçə edərək, ümumi hesabda 7-3 hesabı ilə qalib gələrək 1/4 finala vəsiqə qazandı. Lakin növbəti mərhələdə Çexiyanın Dukla Praqa klubuna iki oyunun nəticəsinə görə 3-2 məğlub oldu. Bu oyun Ayaks klubunun Avropa futbolunda dirçəlməsi ilə əlamətdar oldu. İki mövsüm sonra klub kubokun finalına vəsiqə qazandılar. Lakin final oyununda Ayaks Milan klubuna 4-1 hesabı ilə məğlub oldular. Onlar 1970-ci illərin əvvələrində üç dəfə Avropa Kubokunu qazanmağa nail oldular. Bu oyun Liverpulun Avrokuboklarda rekord məğlubiyyəti hesab olunur.
Hər iki komanda öz milli liqa çempionatlarının qalib gələrək Avropa Kubokunun təsnifat mərhələsinə vəsiqə qazanmışdır. Ayaks Erediviziyanın 1965-66 mövsümünün qalibi olmuş və yekun nəticədə ikinci pilləni tutan Feyenoord klubunu 7 xal qabaqlamışdır.[1] Liverpul isə 1965-66 Futbol Liqası Birinci Diviziyasının qalibi olmuş və yekun nəticədə ikinci pilləni tutan Lids Yunayted klubunu 6 xal qabaqlamışdır.[2]
Ayaks Avropa Kubokunun ilk mərhələsində Beşiktaş klubu ilə üz-üzə gəldi. Onlar Olimpiya Stadionunda keçirilən ilk oyunda 2-0 hesabı ilə qələbə qazandılar. Qolları Pit Keyzer və Benni Müller vurdu. İkinci oyunda Türkiyədə Ayaks 2-1 hesablı qələbə qazandı. Qolları isə Keyzer və Syaak Svart vurdu. Ümumi nəticədə 4-1 hesabı ilə qalib gələrək Ayaks ikinci mərhələyə vəsiqə qazandı. Liverpul isə ilk mərhələdə Rumıniya təmsilçisi olan Petrolul Ployeşti klubunu qəbul etdi. Doğma meydanları olan Enfilddə keçirilən ilk oyunda Liverpul Yan Sent Con və Yan Kallaqanın qolları ilə 2-0 qələbə qazandı. İkinci oyunda isə Petrolul klubu Rumıniyada keçirilən oyunda 3-1 hesablı qələbə qazandı. İki oyunun nəticəsinə görə hesab 3-3 oldu. Keçirilən pley-off oyunund isə Liverpul klubu 2-0 hesabı ilə qələbə qazandı və ikinci mərhələyə vəsiqəni təmin etdi.[3]
Ayaksın Liverpul klubu oyundan əvvəl Avrokuboklarda uğurları aza idi. Onlar iki dəfə UEFA Kuboklar Kuboku turnirinə — 1960-61 və 1961-62 mövsümlərində vəsiqə qazanmışdır. Lakin hər dəfə ilk mərhələdə məğlub olaraq turnirlə vidalaşmışlar. Liverpul isə yalnız əvvəlki iki mövsüm ərzində Avrokuboklarda iştirak etmişdir. Lakin onların Ayaks klubundan daha çox uğurları var idi. Onlar Avrokuboklarda ilk dəfə iştirak etdikləri 1964-65 mövsümündə yarımfinala qədər irəliləyə bildilər. Yarımfinalda isə İnter klubuna məğlub oldular.[4] Həmin mövsüm klub UEFa Kuboklar Kuboku turnirinin finalına qədər irəliləyə bildi. Bu dəfə isə finalda alman təmsilçisi Borussiya Dortmund klubuna 2-1 hesabı ilə məğlub oldular.[5]
Liverpul ilə oyunda qələbə qazanmaq Ayaks üçün Niderlandın hüdudlarından kənarda naməlum olan favoritlər sırasında idi. Liverpulun baş məşqçisi Uilyam Bil Şenkli oyundan əvvəl öz skautlarını Ayaksın oyunu izləmək üçün oraya göndərmişdi. Ona elə gəlirdi ki, Liverpul Ayaks klubu üzərində inamlı qələbə qazanacaq.[6] Liverpulun futbolçularının bəziləri, o cümlədən hücumçu Rocer Hant 1966-ci ildə İngiltərənin qalibi olduğu Dünya Kuboku kampaniyasının iştirakçısı olmuşdur. Ayaks klubu zəif dönəmi zamanı Erediviziyanın 1964-65 mövsümünü 13-cü pillədə başa vurmuşdur. Bu da Niderland milli futbol komandasının beynəlxalq arenalardakı iştirakına ciddi təsir edirdi. Ayaks rəhbərliyi Rinus Miçelsi icarəyə götürmək qərarına gəldi. O, taktiki sistemi dəyişərək 4–2–4 sisteminə keçdi. Bu dəyişiklik komandanın formalaşmasına səbəb oldu.[7]
Ayaks adi hallarda öz ev oyunlarını De Meer stadionunda keçirirdi. Lakin oyunu izləmək üçün bilet tələbatı yüksək olduğundan bu oyun Olimpiya Stadionunda keçirilmişdir. Amsterdamı oyundan 24 saat əvvəl ağır duman bürüdü. Oyunun vaxtının dəyişdirilməsi ilə bağlı söz-söhbətlər meydana çıxdı. Lakin başlanğıc fitindən bir qədər öncə duman zəifləməyə başladı. Oyunun davam edilməsi haqqında qərar qəbul olundu. Oyunun təxirə salınması Liverpulun baş məşqçisi olan Uilyam Bil Şenkliyə kömək edən amillərdən biri ola bilərdi. Çünki bir neçə gündən sonra Liverpul klubu Mançester Yunayted klubu ilə üz-üzə gəlməli idi.[8] Hakim Antonio Sbardella görüntünün 50 metrdən aşağı olmasına baxmayaraq oyunu davam etdirmək qərarına gəldi.[9]
_heeft_4-0_gema,_Bestanddeelnr_919-8569.jpg)
Ayaks üçüncü dəqiqədə Sees de Vulfun qolu ilə hesabda önə keçir. Bu qol Vulfun debüt oyununda ilk qolu idi. Kroyff tullanaraq havada topa zərbə endirir. Lakin Liverpulun qapıçısı Tommi Lourens topu tutmağı bacarır.
- ↑ Schoenmakers, Jan. "Netherlands 1965/66". Rec. Sport. Soccer. Statistics. Foundation. 20 February 2005. 27 December 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2015. (#invalid_param_val)
- ↑ Jackson, Stuart. "Season 1965–66". Rec. Sport. Soccer. Statistics. Foundation. 19 November 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2015. (#invalid_param_val)
- ↑ Jackson, Stuart. "Season 1965–66". Rec. Sport. Soccer. Statistics. Foundation. 19 November 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2015. (#invalid_param_val)
- ↑ Herbert, Ian. "Did Italian job rob Shankly? Night of dark deeds at San Siro". The Independent. 11 March 2008. 7 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 July 2015.
- ↑ "1965/66: Stan the man for Dortmund". Union of European Football Associations (UEFA). 1 June 1966. 10 May 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 July 2015.
- ↑ Mitten, 2010. səh. 176
- ↑ Wilson, Jonathan. "The Great European Cup teams: Ajax 1971–73". The Guardian. 22 May 2013. 17 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2015.
- ↑ MacGuigan, Shaughan. "Shankly, De Mistwedstrijd and The Birth of Totaalvoetbal". In Bed With Maradona. 26 December 2011. 12 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 August 2015.
- ↑ Platt, Mark. "Liverpool v Ajax 1966 revisited". Liverpool F.C. 27 July 2001. June 10, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2015.
- Hale, Steve; Ponting, Ivan. Liverpool in Europe. Enfield: Guinness. 1992. ISBN 0-85112-569-7.
- Mitten, Andy. The Rough Guide to Cult Football. Rough Guides UK. 2010. ISBN 978-1-4053-8796-5.
- Wilson, Jonathan. Inverting The Pyramid – The History of Football Tactics. Orion. 2008. ISBN 978-1-4091-0204-5.
- Winner, David. Brilliant Orange: The Neurotic Genius of Dutch Football. Bloomsbury. 2000. ISBN 978-0-7475-5310-6.
- De Mistwedstrijd on Andere Tijden
- Europa Cup wedstrijd 07-12-1966 Ajax - Liverpool 5 - 1 at Voetbalstat.nl