Avqust bloku (rus. Августовский блок) — Rusiya SDFP-nin Praqa şəhərində keçirilən VI konfransından sonra özünü Kommunist Partiyasına qarşı qoyan antipartiya qrup və cərəyanlarının (trotskiçi, və ) ittifaqı. 1912-ci ilin avqustunda Vyanada Lev Trotskinin təşəbbüsü ilə təşkil edilmişdi. Orqanı "Lüç" qəzeti idi.
Trotski ittifaqın fəaliyyətini bolşeviklərlə menşevikləri "birləşdirmək" və "barışdırmaq" olduğunu bildirmiş, lakin Vladimir Lenin hakimiyyətinə görə, o, protelariatın gizli inqilabi partiyasını ləğv etməyə çalışan menşevik-təsviyəçiləri müdafiə edirdi. Lenin əvvəllər bildirmişdir ki, Trotski açıq təsviyəçilərdən daha "alçaq və zərərlidir", çünki o, "fəhlələri aldadaraq, özünü elə göstərir ki, fraksiyalara qoşulmuş, həqiqətdə isə menşevik-təsviyəçiləri müdafiə edir". Ona görə, "Avqust bloku"nun əsas məqsədi fəhlələri inqilabdan uzaqlaşdırmaq, bolşevik partiyası və onun leninçi mərkəzi komitəsinə qarşı mübarizə aparmaqdan ibarət idi. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasında bildirilir ki, inqilabi fəhlə hərəkatının daha da yüksəlməsi, partiyanın möhkəmləndirilməsi sahəsində aparılan gərgin iş, trotskiçilərin prinsipsizliyinin bolşeviklər tərəfindən ifşa olunması "Avqust bloku"nun süqutunu sürətləndirirdi. Blok 1913–1914-cü ildə dağıdılmışdır.
Əlavə ədəbiyyat
- Kitablar
- Avqust bloku // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- Августовский антипартийный блок // Советская историческая энциклопедия : в 16 т. / под ред. Е. М. Жукова. — М. : Советская энциклопедия, 1961. — Т. 1 : Аалтонен — Аяны. — Стб. 71.
- Амиантов Ю. Н., Розенталь И. С.. Введение. Две конференции: причины, решения, результаты // Конференции РСДРП 1912 года. Документы и материалы. Политические партии России. Конец XIX — первая треть XX века. Документальное наследие (800 nüs.). М.: РОССПЭН. 2008. ISBN 978-5-8243-0954-6.
-
Большевики: Документы по истории большевизма с 1903 по 1916 год бывш. Московского Охранного Отделения. Материалы по истории общественного и революционного движения в России. М.: Задруга. К печати приготовил и предисловием снабдил Цявловский, Мстислав Александрович. 1918.
- Большевики: Документы по истории большевизма с 1903 по 1916 год бывш. Московского Охранного Отделения. М.: Политиздат. К печати приготовил и предисловием снабдил Цявловский, Мстислав Александрович. 1990. ISBN 5-250-00907-7.
- Борьба большевиков против троцкизма. Августовский блок // История Всесоюзной коммунистической партии (большевиков). Краткий курс (1000000 nüs.). ЦК ВКП(б) «Правда». ред. Комиссия ЦК ВКП(б). 1938.
- Дойчер, Исаак. 1907—1914 годы: время упадка // Троцкий. Вооруженный пророк. 1879—1921. М.: Центрполиграф. 2006. ISBN 5-9524-2147-4.
- Письма П. Б. Аксельрода и Ю. О. Мартова. R.S.F.S.R. Materialy po istorii russkogo revoliutsionnogo dvizheniia; Russian reprint series, 55. The Hague: Europe Printing. Мартов, Юлий Осипови, Аксельрод, Павел Борисович. 1967.
- Тютюкин, Станислав Васильевич. «Ликвидаторы» и «партийцы». Августовский блок // Меньшевизм: страницы истории (1500 nüs.). М.: РОССПЭН. 2002. ISBN 5-8243-0310-X.
- Фельштинский, Юрий Георгиевич, Чернявский, Георгий Иосифович. «Правда» и августовский блок. Попытка создания межфракционного объединения // Лев Троцкий. Книга 1. Революционер. 1879—1917 гг. М.: Центрполиграф. 2012. ISBN 978-5-227-03783-1.
- Gankin O. H., [ing.]. The Bolsheviks and the World War: The Origin of the Third International. Hoover Library on War, Revolution, and Peace, Vol. 15. Stanford University Press. 1940. ISBN 9780804703451.
- Mavrakis K.. Biographical Landmarks // On Trotskyism: Problems of theory and history. Routledge Library Editions: Political Science, Vol. 58. Routledge. 2014. ISBN 9781135025427.
- White J. D.. The 1905 Revolution and its Aftermath. The Prague Conference and the 'August Bloc' // Lenin: The Practice and Theory of Revolution. European History in Perspective. Macmillan Education UK. 2001. ISBN 978-0-333-72157-5.
- Məqalələr
- В преддверии полного раскола. Противоречия и конфликты в российской социал-демократии 1908—1912 гг. // Вопросы истории. публикацию подготовили Фельштинский, Юрий Георгиевич, Чернявский, Георгий Иосифович (6). 2010. 3—36.
- «Правда» – к партийным организациям. 26 февраля 1911 г. // Редакция газеты «Правда». — 1911. — 26 fevral.
- Ответ редакции «Правды» делегатам на Пражскую конференцию. 9 февраля 1912 г. // Редакция газеты «Правда». — 1912. — 9 fevral.
- Brahm H.. // Peter Lang GmbH . 43. Österreichische Osthefte (alman). 2001. 297—310. ISSN .
- ↑ Август антипартија блоку // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [ 10 ҹилддә]. I ҹилд: А— Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 34.