Aromanşünaslıq (arom. Studii armãneshti) – aromunların dilini və mədəniyyətini öyrənən akademik sahə. və sahələrindən biridir. , və aromanşünaslıq üzrə araşdırmalar aparmış əsas şəxslərdir. Aromunların etnik kimliyi sualına cavab axtaran aromanşünaslığın əsas araşdırma mövzularından biridir.
Haqqında
Aromanşünaslıq sahələrindən biridir. XXI əsrdən etibarən balkanşünaslıqda Balkan yarımadasında yaşayan aromunlar kimi azsaylı xalqlara qarşı maraq böyüməkdədir. Aromunlar da araşdırma sahələrindən biridir.
Milliyətçilik və aromunşünaslıq üzrə tədqiqatların irəliləməsinə mane olur. Belə ki, həmin məsələlərə görə aromunların ayrı bir etnik qrup olduğu yoxsa yunanlar və ya rumınların altqrupu olduğu mübahisəli məsələdir.
İnstitutlar, jurnallar, əsərlər
1995-ci ildə Frayburq Universitetinin dəstəyi ilə aromun professor Almaniyanın Frayburq-im-Braysqau şəhərində Avropa Aromunşünaslıq Mərkəzinin əsasını qoymuşdur. Avropa Aromunşünaslıq Mərkəzi tərəfindən "Zborlu a nostru" (azərb. "Bizim dünyamız") adlı aromun dilində jurnal nəşr olunur.
1 aprel 1994-cü ildə aromun yazıçı tərəfindən aromunlardan bəhs edən "Rivista di litiraturã shi studii armãni" (azərb. "Aromun Ədəbiyyatı və Tədqiqatları Jurnalı") adlı akademik jurnal yaradılmışdır. Jurnal ABŞ-də Aromun Kitab Nəşriyyat Evi, Rumıniyada isə Aromun Kitab Fondu tərəfindən 2007-ci ilin aprelinə qədər nəşr olunmuş və 33 cildi yayımlanmışdır. Jurnal aromun dili üçün standart yazı sistemi olması hədəflənən xüsusi ilə aromun dilində nəşr olunurdu. Jurnalda aromun dilində əsərlər (xüsusilə, hələ nəşr olunmamış olanlar) nəşr olunur, klassik və müasir aromun ədəbiyyatına aid məsələlər yayımlanır, aromunlar haqqında mədəni və filoloji tədqiqatlar dərc olunurdu. Jurnalda aromunlar haqqında etnoqrafik və tarixi məlumatlar öz əksini tapırdı.
Yunanıstanda aromunlar haqqında akademik və tədqiqat işləri nadir hallarda aparılır. 1991-ci ildə Afina Aromun Mədəniyyət Cəmiyyəti tərəfindən "Farşerot mahnıları" adlı kitab yayımlanmışdır. Latın əlifbası ilə yazılmış bu əsər aromunların etnik qrupu olan farşerotların mahnılarından ibarət antologiyadır.
Aromunşünaslar
2013-cü ildə Çexiya etnoloqu və professoru alman dilçisi "aromunşünaslığın atası" adlandırmışdır. Aromanşünaslığıa əhəmiyyətli töhfələr vermiş digər şəxslərə aromun dilçi , alman etnoqraf və etnolinqvist , aromun tarixçi və filoloq və rumın tədqiqatçı Emil Tirkomniku daxildir.
İstinadlar
- Nastev, Božidar. (redaktor). (makedon). Ogledalo. 1988.
- Sikimić, Biljana; Ašić, Tijana, redaktorlar . . 2008. ISBN 9788671790604.
- ↑ . . Cahiers balkaniques (fransız). 44. 2016. doi:.
- Barba, Katharina. . Zborlu a nostru (aroman) (1–2). 2009.
- ↑ Petcu, Marian. (rumın). Elefant Online. 2016. ISBN 9789734638543.
- Trifon, Nicolas. (fransız). Acratie. 2005. səh. 42. ISBN 9782909899268.
- Šatava, Leoš. (PDF). Razprave in gradivo: Revija za narodnostna vprašanja. 71. 2013: 5–26. 2023-07-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-20.