Şərq dirçəyi (lat. Ajuga orientalis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin dirçək cinsinə aid bitki növü.
Şərq dirçəyi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Triba:
Cins:
Növ:
Şərq dirçəyi
|
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Arealı
Siciliyadan İranın şimal-qərbinə qədər yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü (7) 10-30 sm, gövdəsi düz və yaxud əyilib qalxan, sadə, yumşaq yuna oxşar tükü olan çoxillik ot bitkisidir. Kökətrafı yarpaqları bitkinin çiçəkləmə dövrünə qədər qalandır, uzunsov-ellipsvaridir, qısa saplağa pazşəkilli daralandır, kənarları dairəvi-dişlidir. Gövdə yarpaqları azdır, demək olar ki, oturaqdır; çiçək altlığı yarpaqları enlidir, oturaqdır, gövdə həcmini artırandır, yumurtaşəkilli, enli-ellipsvari və yaxud əksinə, yumurtaşəkillidir, iri dişli və ya bölünmüş formadadır, aşağı hissədə tam kənarlıdır, adətən çiçəkləri ötüb keçir. Çiçək köbəsi çoxçiçəklidir, çox vaxt gövdənin demək olar ki, əsasından başlayan sünbülşəkilli çiçək qrupunda yerləşmişdir. Tacın uzunluğu 13-16 mm-dir, mavi rəngdədir. Fındıqlar xırda olub, uzunluğu 2 mmdir, torvari-qırışlıdır. Aprel ayında çiçəkləyir, aprel-iyul (avqust) aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanın bütün rayonlarında, ovalıqdan subalp qurşağına qədər yayılmışdır.
Yaşayış mühiti
Otlu yamaclarda, çəmənlərdə, meşə və kolluqlarda, əkinlərdə alaq kimi, sahələrdə, bağ və bostanlarda rast gəlinir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Bugula orientalis (L.) Mill.
- Bulga orientalis (L.) Kuntze
Heterotipik sinonimləri
- Ajuga orientalis subsp. aenesia (Heldr.) Pithos & Damboldt
- Ajuga orientalis var. aenesia Heldr.
- Ajuga orientalis var. condensata Boiss.
- Ajuga orientalis var. oblongifolia K.Koch
- Ajuga orientalis var. orthosiphon K.Koch
- Bugula obliqua Moench
İstinadlar
- Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 561.
- :Plants of the World Online saytında takson barədə məlumat. (ing.)