Cenevrə dirçəyi (lat. Ajuga genevensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin dirçək cinsinə aid bitki növü.
Cenevrə dirçəyi | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen:
Klad:
Ranqsız:
Aləm:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Dəstə:
Fəsilə:
Yarımfəsilə:
Triba:
Cins:
Növ:
Cenevrə dirçəyi
|
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillikdir. Gövdəsi düz, 15-40 (60) sm hündürlükdə, hər tərəfi xovlu-tüklü, sadədir. Yarpaqları hər iki tərəfdən tüklü, kökətrafı yarpaqlar uzunsov-belvari, tərsyumurtavari və ya belvari-tərsyumurtavari, iri dairəvi dişli, saplağa daralan, çiçək əmələ gələnə yaxın quruyan, aşağı və orta yarpaqlar adətən uzunsov, yuxarı yarısında dairəvi-dişli, qaidə hissəsinə doğru pazvari daralan, oturaq; sonuncu yarpaqlar yumurtavari, üç bölümlü və ya üç dişlidir. Çiçəkləri 4-6 (8) sayda çiçək köbələrində, gövdənin uc hissəsində sünbülşəkilli çiçəkqrupunda toplanandır. Tac mavi, bəzən ağ və ya çəhrayıtəhər rənglidir. Fındıqcalar dəyirmi və torvari-qırışlıdır.
Yayılması
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsinin, Samur-Dəvəçi ovalığının, Qobustanın rayonlarında arandan orta, nadir hallarda yuxarı dağ qurşağına kimi yayılmışdır. Çəmənlərdə, kolluqlarda, çay kənarı, talalarda, bağçalarda, əkin sahələrində, suvarma kanalları boyunca, alaqlı yerlərdə bitir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Ajuga vulgaris subsp. genevensis (L.) Rouy
- Bugula genevensis (L.) Crantz
- Teucrium genevense (L.) Crantz
Heterotipik sinonimləri
- Ajuga alpestris Dumort.
- Ajuga alpicola (Beck) Dalla Torre
- Ajuga alpina L.
- Ajuga cryptostylon Lagr.-Foss.
- Ajuga foliosa Tratt.
- Ajuga genevensis var. alpicola Beck
- Ajuga genevensis var. alpina (L.) Nyman
- Ajuga genevensis var. arida Fr.
- Ajuga genevensis var. cryptostylon (Lagr.-Foss.) Nyman
- Ajuga genevensis var. elatior Fr.
- Ajuga genevensis var. foliosa (Tratt.) Beck
- Ajuga genevensis var. frigida Dumort.
- Ajuga genevensis var. glabrifolia St.-Lag.
- Ajuga genevensis var. grossidens Briq.
- Ajuga genevensis var. integrifolia Sanio
- Ajuga genevensis var. longifolia Klett & Richt.
- Ajuga genevensis var. longistyla St.-Lag.
- Ajuga genevensis var. rosea Gaudin
- Ajuga glabrifolia (St.-Lag.) Bonnier
- Ajuga interrupta Dulac
- Ajuga lanata Mart. ex Steud.
- Ajuga latifolia Host
- Ajuga montana Rchb.
- Ajuga pyramidalis M.Bieb.
- Ajuga rugosa Host
- Ajuga vulgaris subsp. alpina (L.) Rouy
- Ajuga vulgaris subsp. foliosa (Tratt.) Rouy
- Bugula alpina (L.) All.
- Bugula tomentosa Gilib.
İstinadlar
- Linnæi C. (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 561.