Ağ xalat — tibb sahəsində həkimlər tərəfindən istifadə olunan geyim növü.
Tarixi
Ağ xalatın demək olar ki, 150 ildən çox yaşı var. Bu xalatlar pasiyentləri infeksiyalardan və yoluxucu bakteriyalardan qorumaq məqsədilə düşünülmüşdür. Ağ xalatların yaranması ilə bağlı iki əsas versiya mövcuddur.
- Bir versiyaya görə, ağ xalatın ilk yaradıcısı ingilis həkimi Cozef Lister (1827–1912) olmuşdur.
- Digər bir versiyaya görə isə, ilk dəfə həkimlərə ağ xalat geyməyi məşhur rus cərrahı Nikolay Piroqov (1810–1881) təklif etmişdir. Həmkarları öz xatirələrində Piroqov haqqında yazırdılar ki, -"o, o qədər təmizkar və təmizliyi sevən bir həkim idi ki, əməliyyatlardan əvvəl hətta sarğı materiallarını da mikroskopla yoxlayarmış".
Tənqidlər və qadağalar
Tənqidlər
20 il bundan öncə onlar müxtəlif sahələrdə çalışan həkimlərin 100 ədəd xalatlarını mikroskop altında analizdən keçirmişlər. Xalatların əksəriyyətində "qızılı stafilokok" (üzüm salxımına oxşar qruplar şəklində yerləşmiş bakteriya) aşkarlanmışdır. Merilend Universitetindən olan alimlər isə bundan bir neçə il sonra məhz elə ağ xalatlar vasitəsilə xəstəliklərin bir pasiyentdən digərinə keçdiyini iddia etdilər.
İlk öncə iradlar ağ xalatların qollarına idi. Belə hesab edirdilər ki, xəstəliklər ağ xalatın qolları vasitəsilə ötürülür. Sonra bu iradlar xalatın düymələrinə və ciblərinə də aid edildi. Bu iradlardan sonra ağ xalatlar düyməsiz, cibsiz və qolları çox qisa tikilməyə başladı. Bütün həkimlər uzun qol, düyməli və cibli xalatlardan imtina etdilər. Daha sonra ağ rəngli ağ xalatlar tünd rənglə əvəz edildi. Əsas və vacib olan odur ki, ağ xalatlar (və ya geyimləri) hər gün işdən sonra və ya hər bir əməliyyatdan sonra dəyişdirilməlidir.
Qadağalar
2008-ci ildə Şotlandiyada ağ xalatlardan istifadə tamamilə qadağa edilmiş, İngiltərədə isə ağ xalatlardan istifadə edilməməsi tövsiyə olunmuşdur. ABŞ-da isə bu haqda hər il "Həkimlər Assosiasiyası" tərəfindən məsələ qaldırılır. Rusiyada isə artıq uzun müddətdir ki, "Təcili Yardım" şöbələrində çalışan həkimlər rəngbərəng geyim formasına keçmişlər.
İstinadlar
- ↑ . Kayzen. 2018-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 19 sentyabr 2021.