Əsra Pənahi (az-əbcəd. عصرا پناهی‎; 5 mart 2007, اردبیل13 oktyabr 2022, اردبیل) — 12 oktyabr 2022-ci ildə Ərdəbil şəhərində Məhsa Əmini etirazları zamanı qətlə yetirilmiş İran azərbaycanlısı yeniyətmə. O, Şəhid Qızlar Liseyində hökumətyönlü nümayişə qatılmaqdan və "" mahnısını ifa etməkdən imtina edən bir qrup tələbə arasında idi. Şagirdlərin məktəbə çağırılan mülki geyimli təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən döyüldüyü bildirilmişdir. Pənahi aldığı ağır xəsarətlərdən sonra Ərdəbildə yerləşən Fatimi xəstəxanasında vəfat etmişdir.

Əsra Pənahinin qətli
fars. اسراء پناهی
Doğum tarixi 5 mart 2007(2007-03-05)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 13 oktyabr 2022(2022-10-13) (15 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi polis şiddəti
Fəaliyyəti tələbə, üzgüçü[d]

Həyatı

Əsra Pənahi 5 mart 2007-ci ildəİranın Ərdəbil şəhərində anadan olmuşdur. O, etnik cəhətdən azərbaycanlı idi.

Pənahi üzgüçü kimi tanınmış, 28–29 noyabr 2018-ci il tarixlərində Azərbaycan qızlarının sərbəst üzgüçülüyündə (Azərbaycan Kuboku 2017) 50 m və 100 m məsafələrə sərbəst üzgüçülükdə üçüncü yeri (bürünc), fərdi hesabda (11–12 yaş qrupu) və 4 x 50 metr yarışında sərbəst üzgüçülük üzrə komanda (11–12 yaş qrupu) üçüncü yeri (bürünc) qazana bilmişdir. Bu yarışlar Təbrizdəki Abadgəran hovuzunda keçirilmişdir.

Pənahi həm də 2017-ci ildə Şərqi Azərbaycan ostanının qadınlar arasında üzgüçülük liqasında 12 yaşa qədər qrupda ən yaxşı üzgüçü seçilmişdir. O, 2018-ci ilin sentyabr ayında İranın ən yaxşı üzgüçülük istedadlarının olimpiadasında Şərqi Azərbaycan ostanının nümayəndəsi kimi iştirak etmiş, 13–14 yaş qrupunda 50 metr arxası üstə üzmə üzrə respublika üzrə altıncı yeri tutmuşdur.

Vəfatı

Əsra Pənahi 12 oktyabr 2022-ci ildə mülki geyimli qüvvələrin Ərdəbildə Şəhid Qızlar Liseyinə basqın etməsindən sonra qətlə yetirilmişdir. Məktəbin rəsmiləri tələbələri hökumətyönlü nümayişdə iştirak etməyəƏli Xamneyini tərifləyən ideoloji "" mahnısını oxumağa məcbur etmək istəyirdilər. Məktəbə toplaşan bəzi məktəbli qızlar Məhsa Əmininin öldürülməsinə, hökumətə və məcburi hicaba etiraz olaraq burada iştirak etməkdən imtina etmişdir. Şagirdlərdən birinin valideyni demişdir ki, müəllimlər və tələbələr "diktatora ölüm" şüarları səsləndirmişdilər. Məktəb rəsmiləri tərəfindən çağırılan mülki geyimli təhlükəsizlik qüvvələrinin şagirdlərə hücum etdiyi, onları döydüyü və qızlardan 10 nəfərinin həbs edildiyi bildirilmişdir. Pənahi hücumdan sonra Fatimi xəstəxanasına aparılan 12 tələbə arasında olmuşdur. O, aldığı ağır xəsarətlər, o cümlədən daxili qanaxma səbəbindən vəfat etmişdir.

Reaksiyalar

Əsra Pənahinin ölümü İslam Respublikasına son qoyulmasını tələb edən nümayişçilərin, xüsusən də Ərdəbildə nümayişlər üçün çağırışa çevrilmişdir. 15 oktyabr 2022-ci ildə Pənahinin ölümü ilə bağlı Ərdəbildə genişmiqyaslı etirazlar və nümayişlər keçirilmişdir.

Pənahinin ölümünün hansı şəraitdə olması dövlət rəsmiləri tərəfindən mübahisələndirilmişdir. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusuna bağlı "Dana" informasiya şəbəkəsi Pənahinin əmisi olduğunu iddia edilən maskalı şəxsin müsahibəsinin videosunu yayımlamışdır. O, Pənahinin anadangəlmə ürək xəstəliyinin olduğunu və xəstəxanaya aparıldıqdan sonra gecə yarısı vəfat etdiyini demiş, onun ölümünün "heç bir mitinq və ya üsyanla bağlı olmadığını" vurğulamışdır. İranın dövlət rəsmiləri və dövlət xəbər agentlikləri Pənahinin ürək xəstəliyindən əziyyət çəkdiyini iddia etmişdilər. Onun əmisi dövlət televiziyasında onun ölümünün təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən deyil, ürək problemindən qaynaqlandığını iddia edən müsahibə vermişdir. Ərdəbil parlamentinin üzvü Kazım Musəvi Pənahinin intihar edərək öldüyünü iddia etmişdir.

2022-ci il noyabrın 28-də Azərbaycan Respublikasındakı gənc qızlar İranda qadın hüquqları uğrunda mübarizə aparan insanlara və orada öldürülmüş azərbaycanlı qızlar Hədis Nəcəfi, Əsra Pənahi və Aylar Həqqinin xatirəsinə fləşmob keçiriblər. Fləşmobun sonunda Əsra Pənahi və digər öldürülmüş azərbaycanlıların şəkilləri nümayiş etdirilib və "Xəbərimiz var, sizinləyik!" yazısı yazılıb.

İran üzvü və Ərdəbil imam cüməsi verdiyi müsahibədə tələbələrin valideynlərinin icazəsi olmadan Ərdəbildə "" mərasiminə aparılmamalı olduğunu bildirmi.dir. O, Pənahinin təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən öldürülməsini təkzib etmi.? onun təbii yolla vəfat etdiyi iddiasını dəstəkləmişdir.

İran Təhsil İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Təşkilatlarının Koordinasiya Şurası ilkin olaraq Pənahinin ölümünün məktəbə mülki geyimli təhlükəsizlik qüvvələrinin hücumu nəticəsində baş verdiyini bildirmişdir. Saatlar sonra onlar ifadələrində dəyişiklik edərək qeyd etmişdilər ki, tələbənin ölüm səbəbini nə təsdiq, nə də təkzib edə bilməyiblər.

Keçmiş iranlı futbolçu, azərbaycanəsilli Əli Dayi demişdir: "Bu müəssisədə elmi və bilik bazalarımı inkişaf etdirdiyim Şərif Texnologiya Universitetinin tələbələrinin etirazlarına və onlara təhqirlərə qarşı hökumətin təzyiqi nəticəsində yaranan səssizlik bu gün Ərdəbilin məktəblərində günahsız şagirdlərə hücum doğma şəhərim Ərdəbildə məktəblilərin döyülməsinə və digər qızlarımın qanının axıdılmasına səbəb oldu. Bu susqunluq ölümlə başa gəlir və hər gün İranın ürəyinə başqa hərarət gətirir. Bu, insanlığa və ölkəmə xəyanətdir".

İstinadlar

  1. . CBC News. Reuters. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  2. Saaberi, Arezou. . IranTrue (ingilis). 2022-10-17. 2022-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-19.
  3. Parent, Deepa; Kelly, Annie. . The Guardian. 18 October 2022. 9 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 22 October 2022.
  4. [Exclusive: New details of the assault of Shahid Ardabil high school students and the killing of a teenager]. ایران اینترنشنال. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 15 October 2022.
  5. . BBC News فارسی (fars). 2022-10-19. 2022-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-12-03.
  6. Hafezi, Parisa. . Reuters. 16 October 2022. 15 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  7. [Ali Daei in response to the news of the "killing" of a female student in Ardabil: Silence is treason]. BBC News. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  8. . رادیو فردا. 15 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  9. [The sixth round of the girls' swimming competition "Azarbaijan Martyrs' Cup" has started]. Isna. 15 October 2022. 15 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 28 Nov 2018.
  10. [Swimming, diving and water polo team of East Azarbaijan province swimming competition of Sardaran Shahid Azarbaijan Cup, Azar 6 and 7, 1397/Tabriz-Istkher Abadgaran]. irsf.ir. 17 October 2022. 17 October 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 17 October 2022.
  11. . irsf.ir. 15 October 2022. 16 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  12. . irsf.ir. 15 October 2022. 16 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  13. . BBC News. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  14. . BBC News. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  15. . BBC News. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  16. . Iran International (ingilis). 16 October 2022. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 October 2022.
  17. Safi, Akhtar. . iranwire.com. 15 October 2022. 15 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 15 October 2022.
  18. . Iran International. 15 October 2022. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  19. . Al Jazeera. 16 October 2022. 16 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  20. Obel, Ash. . www.timesofisrael.com (ingilis). 2022-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-18.
  21. Gritten, David. . BBC News. 19 October 2022. 20 December 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 22 October 2022.
  22. . kaspi.az (az.). 2023-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-28.
  23. . Report İnformasiya Agentliyi (az.). 2022-11-28. 2022-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-28.
  24. . Report News Agency (ingilis). 2022-11-28. 2022-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-29.
  25. . www.kaspiy.az (rus). 2023-12-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-29.
  26. . Voice of America (az.). 2022-11-28. 2022-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-28.
  27. . روزنامه دنیای اقتصاد. 17 October 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 October 2022.
  28. . رادیو فردا.

 

Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023