Şeyx İbrahim (Səfəvi) — Ərdəbil hakimliyinin IV şeyxi
Şeyx İbrahim Səfəvi | |
---|---|
Ərdəbil hakimliyinin IV Şeyxi | |
1424 – 1447 | |
Əvvəlki | Şeyx Xacə Əlaəddin Əli |
Sonrakı | Şeyx Cüneyd (həqiqi) Şeyx Cəfər (faktiki) |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1401 |
Doğum yeri | Ərdəbil |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Ərdəbil |
Dəfn yeri | Ərdəbil |
Atası | Şeyx Xacə Əlaəddin Əli |
Anası | Qədəm xanım (Sultan Cəlaləddin Hüseynin nəvəsi) |
Uşağı | Şeyx Cüneyd |
Ailəsi
Şeyx İbrahim Şeyx Əli ilə Qədəm xanımın böyük oğlu olmuşdur. Qədəm xanım Cəlari Şeyx Hüseynin nəvəsi idi.
Hakimliyi
Şeyx İbrahim atasının sağlığında hakimliyə gəlmişdi və onun dövründə onun tabeliyində olan şiə əqidəli siyasi-hərbi səfəvi birləşmələrinin Qaraqoyunlulara müttəfiq olduğu aydın sezilir. Belə ki, Metsoflu Tomas adlı erməni tarixçi XV əsrdə yazdığı "Teymur və onun xələflərinin tarixi" əsərində Şeyx İbrahimin də adını çəkir. 1440-1441-ci illərdə Cahanşahın Gürcüstan səfərində Şeyx İbrahimin qaraqoyunlular tərəfindən iştirakını görürük. Tarixci yazır ki, Gürcüstan hökümdarı İsgəndərin Cahanşahı təhqir etməsi və təslim olmaması bu ölkəyə fəlakət gətirdi. Həmçinin erməni tarixçi əsərində maraqlı bir ifadə işlədir:"Budur Türkmənlər!...Biz ermənilər isə həmişə gürcülərə ümid bağlayardıq, kafirlər arasında öyünərdik, lakin bundan sonra məyus olduq və kafirlərin önündə dağılan qaldıq. Peyğəmbərin sözləri yerinə yetdi: insana ümid bağlayan insana lənət gəldi... Çarmıxa çəkilən, kilsə üçün canını verən Rəbb İsa Məsihdən başqa bizə kömək edəcək kimsə yox idi". Gürcüstanın təslimiyyətindən sonra Şeyx İbrahim Cahanşaha məsləhət gördü ki, kafirlərin dinimizi təhqirlərinə qarşılıq onları vassal etməklə yanaşı, cizyə və xəraca məruz qoysunlar. Bu məsləhət yerinə yetdi.
Ölümü
Şeyx İbrahim ani xəstəlikdən 1447-ci ildə vəfat etmişdir. Məzarı Ərdəbildədir. Ölümündən sonra qardaşı Şeyx Cəfər və oğlu Şeyx Cüneyd arasında Ərdəbilə hakimlik üçün mübarizə başlamışdır.
İstinadlar
- Metsoflu Tovma, Patmaqrutyun (Levon Xaçikyan redaktəsilə) - Yerevan, Mağağat nəşri, 1999, səh 207-208