Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı

İlk rəsmi şahmat üzrə dünya çempionu Vilhelm Steynits 1886-cı ildə olub. 1948-ci ildən dünya birinciliyi uğrunda matçların təşkili ilə Beynəlxalq şahmat federasiyası (FİDE) məşğul olmağa başlayıb

Maqnus Karlsen, 2013-cü ildən şahmat üzrə dünya çempionu

1993-cü ildə FİDE arasında ixtilaf nəticəsində Harri Kasparov Professional Şahmat Assosiasiyası (PŞA) təşkil etdi. Buna cavab olaraq FİDE onu dünya çümpionu statusunundan məhrum edir, şahmat tacını digər iddiaçılar arasında yarış keçirərək yeni çempionu təyin edir. Bölünmə nəticəsində iki dünya çempionu peyda olur: Harri Kasparov — PŞA versiyasına əsasən və Anatoli Karpov, FİDE tərəfindən keçirilən turnirin qalibi kimi.

2006-cı ildə FİDE-yə görə çempion Veselin Topalov və PŞA-ya görə çempion Vladimir Kramnik arasında birləşmə matçı keçirilir nəticədə, Kramnik mütləq çempion kimi müəyyənləşir.

Hazırkı dünya çempionu 2013-cü ildən Maqnus Karlsendir.

1886-cı ilə qədər ən güclü şahmatçılar

"Şahmat üzrə dünya çempion" statusunu ilk dəfə Vilhelm Steynits 1886-cı ildə alıb. Buna baxmaraq bundan əvvəl də Qərbdə ən güclü sayılan şahmatçılar mövcud olub.

Çempionluq illəri Çempion Həyat illəri Ölkə
1495-ci illər təxmini Luis Ramires Lusena təx. 1465 — təx. 1530
 
İspaniya
1560–1575 Ruy Lopes de Sequra təx. 1540 — təx. 1580
 
İspaniya
1575–1587 Ciovanni Leonardo di Bona 1542–1587
 
Neapol krallığı
1619–1634 Joakino Qreko 1600–1634
 
Neapol krallığı
1747–1795 Fransua-Andre Danikan Filidor 07.09.1726–31.08.1795
 
Fransa
1820–1840 Lui Şarl Mae de Laburdonne 1785–13.12.1840   Fransa
1843–1851 Hovard Staunton təx. 1810–22.06.1874   Birləşmiş Krallıq
1851–1858,

1862–1866

Adolf Andersen 06.07.1818–13.03.1879
 
Prussiya
1858–1862 Pol Morfi 22.06.1837–10.07.1884   ABŞ
1866–1886 Vilhelm Steynits 14.05.1836–12.08.1900
 
Avstriya-Macarıstan

Qeyd etmək lazımdır ki, son üçündən başqa digərləri şərti olaraq ən güclüdülər buna səbəb XIX əsrin ortalarına qədər kifayət qədər çempionatlar keçirilmədiyinə görə ən yaxşı oyunçuların öz aralarında görüşməməyi bacarıqları obyektiv müqayisə edilə bilməməsini göstərir.

Çempionlar siyahısı

Çempionluq illəri Şəkli Çempion Ölkə
1886-cı ildən 1993-cü ilə qədər
1 1886–1894
 
(14 may 1836 – 12 avqust 1900)
Vilhelm Steynits
 
Avstriya-Macarıstan

  ABŞ

2 1894–1921
 
(24 dekabr 1868 – 11 yanvar 1941)
Emanuel Lasker   Almaniya imperiyası
3 1921–1927
 
(19 noyabr 1888 – 8 mart 1942)
Xose Raul Kapablanka   Kuba
4 1927–1935

1937–1946

 
(31 oktyabr 1892 – 24 mart 1946)
Aleksandr Alyoxin   Rusiya imperiyası

  Fransa   RSFSR

5 1935–1937
 
(20 mart 1901 – 26 noyabr 1981)
Maks Eyve   Niderland
6 1948–1957

1958–1960

1961–1963

 
(17 avqust 1911 – 5 may 1995)
Mixail Botvinnik   SSRİ
7 1957–1958
 
(24 mart 1921 – 27 mart 2010)
Vasili Smıslov   SSRİ
8 1960–1961
 
(9 noyabr 1936 – 28 iyun 1992)
Mixail Tal   SSRİ
9 1963–1969
 
(17 iyun 1929 – 13 avqust 1984)
Tiqran Petrosyan   SSRİ
10 1969–1972
 
(30 yanvar 1937)
Boris Spasski   SSRİ

  Rusiya   Fransa

11 1972–1975
 
(9 mart 1943 – 17 yanvar 2008)
Robert Fişer   ABŞ
12 1975–1985
 
(23 may 1951)
Anatoli Karpov   SSRİ

  Rusiya

13 1985–1993
 
(13 aprel 1963)
Harri Kasparov   SSRİ

  Rusiya

1993-cü ildən 2006-cı ilə qədər
FİDE-yə əsasən PŞA-ya əsasən
Çempionluq illəri Şəkli Çempion Ölkə Çempionluq illəri Şəkli Çempion Ölkə
12 1993–1999
 
(23 may 1951)
Anatoli Karpov   Rusiya 13 1993–2000
 
(13 aprel 1963)
Harri Kasparov   Rusiya
14 1999–2000
 
(18 yanvar 1966)
Aleksandr Xalifman   Rusiya
15 2000–2002
 
(11 dekabr 1969)
Vişvanatan Anand   Hindistan
16 2002–2004
 
(11 oktyabr 1983)
Ruslan Ponomaryov   Ukrayna 14 2000–2006
 
(25 iyun 1975)
Vladimir Kramnik   Rusiya
17 2004–2005
 
(5 dekabr 1979)
Rüstəm Qasımcanov   Özbəkistan
17 2005–2006
 
(15 mart 1975)
Veselin Topalov   Bolqarıstan
2006-cı ildən
14 2006–2007
 
(25 iyun 1975)
Vladimir Kramnik   Rusiya
15 2007–2013
 
(11 dekabr 1969)
Vişvanatan Anand   Hindistan
16 2013 — i.z.
 
(30 noyabr 1990)
Maqnus Karlsen   Norveç
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023